ကၽြႏ္ုပ္တို႔ နားလည္အပ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ (၇)

ပရမတ္ဘုရားရွင္

ဘာသာ သာသနာေရးႏွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ ဆန္းစစ္လွ်င္ ေယဘုယ် အားျဖင့္ ဖန္ဆင္းရွင္ကို လက္ခံ ယံုၾကည္ ထား ေသာအုပ္စုႏွင့္ ဖန္ဆင္းရွင္ရွိသည္ ဆိုျခင္းအား လက္မခံႏိုင္ေသာ အုပ္စုဟူ၍ ျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာ့ပညာရွင္မ်ား က ဆံုးျဖတ္ထားၾကေပသည္။ ထို႔အနက္ ဗုဒၶဘာသာ ဟူသည္ ဖန္ဆင္းရွင္ကို လက္မခံေသာ ဘာသာ တစ္ခု ျဖစ္၍ ရံခါ- ၎ကို သာသနာတစ္ခု Religion အုပ္စုမွ ပါယ္ဖ်က္ရန္ပင္ ႀကိဳးပမ္းမႈပင္ ေတြ႔ရေတာ့သည္။

ထိုသို႔ ျဖစ္ရျခင္းမွာ ၀မ္းနည္းစရာပင္၊ အမွန္မွာ ဖန္ဆင္းရွင္ ဟူသည္မွာ နက္နဲသိမ္ေမြ႔လြန္း၍– ပညာရွင္ဟူ၍ ဘြဲ႔တံဆိပ္ ယူထားသူ တိုင္း နားလည္ႏိုင္ေသာ အရာ မဟုတ္ဟု လည္းေကာင္း၊ အျခားတစ္ဘက္တြင္ သာသနာ တစ္ရပ္ဟု ဆံုးျဖတ္ ရာတြင္ မိရိုးဖလာ အ၀ိဇၨာထုႀကီးအတြင္း ယစ္မူးေနေသာ ေရွးရိုးစြဲ ဂိုဏ္းေတာ္၀ါဒီ ဘုရားစာ အလြတ္က်က္အုပ္စုႀကီး၏ ရပ္တည္ကိုယ္စားျပဳမႈ ေပၚ၌ သာ ဆံုးျဖတ္ျခင္းေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္ဟု ဆိုရ မည္ ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ အမွန္တရား ဆိုသည္ထက္- ေမာင္ပိုင္ စီးႏိုင္ေသာ အုပ္စုကသာ ဘာသာတစ္ ခု၏ ေခါင္းစဥ္တစ္ရပ္အား ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ရထားျခင္း ေၾကာင့္ဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္သည္။

အမွန္စင္စစ္ ဗုဒၶ၀ါဒသည္ ဖန္ဆင္းရွင္အား ပစ္ပါယ္ေသာ၀ါဒဟု မည္သို႔မွ် ၀န္ခံႏိုင္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ပိဋကတ္ေတာ္အား ေက် ညက္ႏွ႔ံစပ္သူတိုင္း ၀န္ခံရမည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဤေနရာ၌ နက္ရိႈင္းရႈပ္ေထြးမႈမ်ား ရွိေနသည့္အတြက္ ရွင္းစရာ အေတာ္အတန္ ရွိေနေပသည္။

ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ပစ္ပါယ္ေသာ အတၱ၀ါဒ

မီးတိုင္ငယ္ တစ္ခု လင္း၀င္းရန္ ပိန္းပိတ္ေအာင္ထူသည့္ အေမွာင္ထုႀကီးမွာ အပံ့အပိုးသာ ျဖစ္၏။ အလားတူပင္–၊ ကုိယ္ေတာ္ ေဂါ တမတည္းဟူေသာ ဗုဒၶဘြဲ႔ေဆာင္ ဉာဏ္စဥ္ေတာ္ေဆာင္ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ တစ္ပါးပြင့္ေပၚရန္ မွာ- အျခားအျခားေသာ ဉာဏ္ စဥ္ေတာ္ေဆာင္မ်ား ပြင့္ေပၚရန္အတြက္ လိုအပ္ေသာ ပတ္၀န္းက်င္ ပ့ံပိုးမႈႀကီး လို အပ္ေပေတာ့သည္။ ကိုယ္ေတာ္ ေဂါတမ မပြင့္ေပၚမွီပတ္၀န္းက်င္ႀကီးသည္ ဆရာစဥ္ ဖြင့္ဆိုေသာ အတၱ၀ါဒႀကီး ႏွင့္သာ လႊမ္းၿခံဳလွ်က္ ရွိ၏။ တနည္းအားျဖင့္ ဆရာစဥ္ဖြင့္ ဆိုေသာ ဖန္ဆင္းရွင္၀ါဒ အုပ္ေဆာင္းႀကီးထဲမွ ပတ္ ၀န္းက်င္တစ္ခုလံုး ရုန္းထြက္ႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲလွ်က္ အမွန္စင္စစ္ ပရမတ္ဘုရား ရွင္ (အလႅာဟ္)အား ကိန္းဆိုက္ သိျမင္ႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲ- တာတမံပိတ္ဆို႔ထားသည့္ ျမစ္ႀကီးတစ္ခုကဲ့သို႔ စီးထြက္ျခင္းမရွိ အမိႈက္ သႏွစ္မ်ားျဖင့္ ညစ္ေထးလွ်က္ ရွိေတာ့၏။

ထိုသို႔ေသာ အေျခအေနတြင္ ဘာသာတရား၌ ေမြ႔ေလွ်ာ္သူမ်ားက မူလဇစ္ျမစ္ ပရမတ္ဘုရားရွင္ (အာရ္ဗီအေခၚ အလႅာဟ္) အဂၢည တရားအား ေတြ႔သိရန္ အၿပိဳင္ႀကိဳးစားၾကေလေတာ့သည္။ ယခုေခတ္တြင္ ကြန္ျပဴတာ နည္း ပညာမ်ားအား အၿပိဳင္ ႀကိဳးစားသကဲ့ သို႔ဟု ဆိုႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမသည္ ထိုသို႔ အၿပိဳင္ႀကိဳးစား သူမ်ား အနက္မွ တစ္ဦးသာျဖစ္ သည္။ ေရွးဘ၀ အဆက္ဆက္ ပါရမီျဖည့္ဆီးခဲ့ရသည္ဟူေသာ ဒ႑ာရီလာ မိုး က်ေရႊကိုယ္ မဟုတ္ေခ်။

အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္–၊ အရာရာအား အလိုလို ေမြးရာပါ သိခဲ့ျခင္း မဟုတ္ဟူေသာ သူ႔ဘ၀၏ မွတ္တမ္းမ်ားက သက္ေသခံ လွ်က္ ရွိေတာ့သည္။ သူသည္ သူ႔မိရိုးဖလာမွ ေျပာခဲ့ဆိုခဲ့ သြန္သင္ခဲ့ေသာ- တရားေပါက္ေျမာက္ ရန္ ဘာသာေရး လူတန္းစားသို႔ ကူးေျပာင္းရမည္ (ေလာကီ သာမန္ လူသားဘ၀ကို စြန္႔လႊတ္ရမည္) တရား ဘာ၀နာ က်င့္ႀကံရမည္ စသည့္ မိရိုးဖလာ သြန္သင္မႈ မ်ား အေလွ်ာက္ သူ႔ကိုယ္တိုင္ ေရွးဆရာ အစဥ္အလာ အ တိုင္း လိုက္နာက်င့္ႀကံခဲ့ရသည္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။ 

ထူးခၽြန္ေပါက္ေျမာက္ေသာ ကြန္ျပဴတာ နည္းပညာတစ္ခု အား မေတြ႔ရွိမွီ- အမ်ားနည္းတူ ကြန္ျပဴတာပညာ  အေျခခံအား ေလ့ က်င့္ခဲ့သကဲ့သို႔ပင္။ ထိုအေျခခံ အဆင့္တြင္ သူသည္ အမ်ားနည္းတူ မိရိုးဖလာ ဆရာစဥ္ ဖြင့္ဆိုသည့္ အတၱ၀ါဒအား လက္ကိုင္ထား ခဲ့သည္ပင္ ျဖစ္ေတာ့ သည္။

မိရိုးဖလာ အတၱ၀ါဒတြင္ အတၱသည္ ဖန္ဆင္းရွင္ ျဖစ္၏၊ ေလာက၌ ရွိသမွ်သည္ အတၱမွ ျဖာထြက္လာေသာ ဓါတ္ေတာ္မ်ား ကိန္း၀ပ္ လွ်က္ ရွိ၏။ တနည္းအားျဖင့္ အတၱဓါတ္စု ဓါတ္မႈံမ်ား စုဖြဲ႔ျခင္းျဖင့္သာ ေလာက၏ အရာ မ်ား ျဖစ္တည္လာရ၏ သို႔ ျဖစ္၍ အရာရာ တိုင္းသည္ အတၱမ်ား ျဖစ္၏၊- ဟု ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္ကို အေျခခံ လွ်က္ ဘာသာေရး လူတန္းစား ဂိုဏ္း ဆရာမ်ားက- မိမိတို႔ ကိုယ္တိုင္ပင္လွ်င္ အတၱမ်ားျဖင့္ တစ္သားတည္း ျဖစ္လွ်က္ မူလဇစ္ျမစ္ အတၱ အျဖစ္ခံယူကာ အျခား သူမ်ားႏွင့္ မတူ တမူထူးျခား လွ်က္ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္ခံ ဘုရား မ်ား အျဖစ္ ဖန္တီးယူခဲ့ၾကေတာ့သည္။ သို႔ျဖင့္ လူသားခ်င္းၾကား အမ်ိဳးဇာတ္မ်ား ကြဲျပားလာရေတာ့ သည္။ အရာ ရာတြင္ ဇစ္ျမစ္အတၱ ျဗဟၼာႀကီး၏ ဂုဏ္ျဒဗ္မ်ား ကိန္း၀ပ္လွ်က္ ရွိသည္ (အာရ္ဗီစကားျဖင့္ အရာရာ၌ အလႅာဟ့္ ေဆြ ဖာ့တ္ေတာ္မ်ား ကိန္း၀ပ္လွ်က္ ရွိသည္) ဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ရုပ္ပြား ဆင္းတုမ်ား ထုလုပ္ကိုး ကြယ္သည့္ ဓေလ့မ်ား ျဖစ္ တည္လာေတာ့သည္။

ထိုအေျခအေနဆိုးမ်ားမွ လူသားအေပါင္းအား ကယ္တင္ႏိုင္ရန္- ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမသည္ သေဗၺသခၤါရာ အနိ စၥာ- ျဖစ္တည္ လာသမွ်ေသာ သခၤါရသညႇာမ်ားသည္ ၿမဲျခင္း မရွိ ဟု ေႂကြးေက်ာ္လွ်က္၊ သင္တို႔ ဆရာစဥ္ ထင္ မွတ္ေနေသာ အတၱမ်ားသည္ အနတၱမ်ားသာ ျဖစ္၏ ဟု အတၱႏွင့္ အနတၱအား သရုပ္သဏၭာန္ ခြဲျပခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ သခၤါရ ေလာက ျဖစ္ေသာ ဤေလာ ကီ ေလာကသည္ ယာယီမွ်သာ ျဖစ္၏၊ ၄၀း၃၀။ အႏွစ္အရ သာမရွိ  ၂၉း၆၄။  ေပၚရိကမွ်သာ ျဖစ္၏ ၃၀း၇ ဟု သြန္သင္ထားေသာ က်မ္းျမတ္ကုရ္အံ၏ ဒသနႏွင့္ၾကည့္လွ်င္ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ေျပာဆိုေသာ သေဗၺသခၤါရာ နိစၥာ ဆို သည္မွာ ျခားနားျခင္း မရွိေခ်။

သို႔ေသာ္ ဤေနရာ၌ တိမ္ျမဳပ္ေနသည္မွာ ေလာက အေပါင္း၏ အစ အဂၢည (အာရ္ဗီ ဘာသာျဖင့္ ဗဒိ) ပင္ ျဖစ္ေတာ့ သည္။ ေလာက၏ အစကို အတၱ (ျဗဟၼာ) ဟု ေခၚဆိုသံုးစြဲရာမွ- မူလဇစ္ျမစ္ အတၱႏွင့္ ျဖစ္တည္ခံမ်ား ေရာ ယွက္ရႈပ္ေထြးေနျခင္း (ရွရိးခ္က္) ကို တိုက္ဖ်က္ရေသာ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမသည္– ထိုေရာယွက္ ရႈပ္ေထြးေန ေသာ ၀ါဒီမ်ားအား ေတာ္လွန္ ပါယ္ ဖ်က္ သမွ်တြင္ အဂၢညတည္းဟူေသာ မူလဇစ္ျမစ္ကို ငါသိ၏၊ ထိုထက္ပင္ ပုိ ၍ သိ၏ ထိုသို႔သိေသာ္လည္း မွားေသာအားျဖင့္ မသံုးသပ္၊ ထိုသို႔ မွားေသာအားျဖင့္ မသံုးသပ္ေသာေၾကာင့္ ကိေလသာၿငိမ္းျခင္းကို ကိုယ္တိုင္သိ၏၊ ဟု ေျပာဆိုၿပီး  သင္တို႔၏ ဆရာစဥ္ ေတြးေခၚယူဆ ခံစားေနေသာ အတၱ ဟု ေပၚလြင္ေစရန္ ဆရာ့၀ါဒ သိလွ်က္ ေဟာေနေသာ အဂၢည သည္ မဟုတ္ေသး ဟုသာ ေဟာေျပာခဲ့သည္။ (သုတ္ပါထိက၀ဂ္ ပါဠိေတာ္- အဂၢညသုတ္ – အစဟုသိအပ္ေသာ တရားကို ပညတ္ျခင္း-၊ ႏွင့္ ပိဋကတ္ တစ္အုပ္လံုးရွိ အတၱ (ျဗဟၼာ) ၀ါဒအား ပါယ္ဖ်က္သမွ်ေသာ သြန္သင္ခ်က္မ်ားတြင္ ဆရာ့၀ါဒ ဆိုသည့္ စကားလံုး ပါေနေၾကာင္း ေသခ်ာစြာ ဖတ္ေစလိုပါသည္။)

သံသရာ၏ အစ

”ျမႇားလာရာကို မၾကည္နဲ႔ လူနာကို အရင္ကု” ဟူသည္ ရွင္နာဂသိန္ (နာဂေသန)၏- စကားမွာ ဗုဒၶဘာသာ ေလာက၌ ၾသဇာ လႊမ္းမိုးလွ်က္ ရွိၿပီး- ထိုစကားေၾကာင့္ သံသရာ၏တည္း ဟူေသာေသာ ဤေလာကီ ျဖစ္စဥ္ႀကီးသည္ စတည္ျဖစ္ေပၚေစေသာ မူလ လက္သည္ ဇစ္ျမစ္ရွင္ မရွိေတာ့ဟူလို ျဖစ္သြားရေတာ့၏။ ဤစကားအား ျပန္ လည္ ဆင္ျခင္လွ်င္ပင္ ျမႇားဒဏ္ရ လူနာရွိၿပီ ဆိုက တည္းက ျမႇားလာရာ၊ ျမႇားပစ္သူ ရွိေနၿပီ ဆိုျခင္းပင္။

ထိုအေၾကာင္းကို ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ကိုယ္တိုင္က ”ရဟန္းတို႔ ဤသံသရာ၏ အစကို မသိႏိုင္၊” ဟု ေျပာဆိုခဲ့၏၊ (သံယုတ္ပါဠိ၊ အန မတဂၢသံယုတ္-ေ၀ပလႅပဗၺတသုတ္) ထိုစကားတြင္လည္း သံသရာ၌ အစမရွိဟု ေျပာဆိုခဲ့ ျခင္း မဟုတ္ေခ်။ သံသရာ၏အစကို မသိႏိုင္၊ (အခ်ိဳ႔ဆရာေတာ္မ်ားက ဤသံသရာတည္းဟူေသာ ျဖစ္စဥ္၌ မသိ အပ္ေသာ အစသည္ ရွိ၏ ဟု ျပန္ဆုိၾကသည္။) ထိုသို႔ မသိျခင္းမွာ အ၀ိဇၨာ ဖံုးလႊမ္းမႈေၾကာင့္ဟု ဆိုသည္။

ထိုေၾကာင့္ ေလာကအေပါင္းအား စတင္ ျဖစ္တည္ေစသည့္ ပင္မဇစ္ျမစ္ ပရမတ္ဘုရားရွင္ မရွိဟူ၍ ယတိျပတ္ ျငင္းဆိုခဲ့ျခင္း မရွိဘဲ လွ်က္ ဆရာ့၀ါဒ အစဥ္အလာ ဖြင့္ဆိုေသာ ေရာႁပြန္းနားလည္ ကိုးကြယ္ၿပီးသား ဖန္ဆင္းရွင္ ႏွင့္ မေရာစပ္မိေစရန္ ဥပါယ္တ မည္ႏွင့္ ေရွာင္လႊဲေျပာဆို ေနရေသာ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာကို ပိဋကတ္ေတာ္၌ ေတြ႔ရေလေတာ့သည္။ (မည္သို႔ပင္ ေရွာင္လႊဲေျပာ ဆိုေသာ္လည္း ရံဖန္ရံခါ၌ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမကိုယ္တိုင္ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုရေသာ အေၾကာင္း အရာမ်ားကို ဆက္လက္၍ တင္ျပေပးပါမည္။)

ဤေနရာ၌ ပင္မဇစ္ျမစ္- ပရမတ္ဘုရားရွင္အား နားလည္ႏိုင္ေစရန္ သိထားသင့္ေသာ အျခားအခ်က္တစ္ခုမွာ ဗုဒၶဒသန အားျဖင့္ ဤေလာက တည္းဟူသည့္ ဘ၀ျဖစ္စဥ္မ်ား၊ ဘ၀ျဖစ္စဥ္မ်ား တည္မွီရာ အေဆာက္အအံုမ်ား၊ ထိုႏွစ္ခုလံုးသည္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည့္ သခၤါရ သေဘာတရား- စသည္ျဖင့္ သတၱေလာက၊ ၾသကာသေလာကႏွင့္ သခၤါရေလာက ဟူသည္မ်ား ကို အေတာ္အတန္ နား လည္ထားသင့္သည္။

သတၱေလာက ဟူသည့္ သက္ရွိဘ၀မ်ား ျဖစ္စဥ္သည္ ဆရာစဥ္ဖြဲ႔က်ဴးေသာ ျဗဟၼာ့၀ါဒ ဖန္ဆင္းရွင္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဟု ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက ဆိုသည္၊ (အဂုၤတၳဳိလ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ တိတၳာယနသုတ္၊ ၆၂) ထိုအခ်က္ကို ေကာက္ယူလွ်က္ ဖန္ဆင္းရွင္ ကို ျငင္းဆန္သူမ်ားက ဖန္ဆင္းရွင္ဟူသည္ကို ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက အျပတ္အသား ပါယ္ခ်ခဲ့သည္ဟု အခိုင္အမာ ဆိုၾကေတာ့ သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသုတ္ေတာ္တြင္ပင္ သတၱေလာကသည္ ေရွးဘ၀ ကံ ေၾကာင့္သာ ျဖစ္လာရသည္ဟူ သည့္ ေရွးဘ၀ ကံကိုသာ ပံုအပ္နားလည္ထားေသာ ပထမေျမာက္ အခ်က္ႏွင့္၊ သတၱေလာကသည္ အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္ မရွိဘဲလွ်က္ အလိုအေလွ်ာက္ သဘာ၀ အတုိင္း ျဖစ္လာရျခင္း မဟုတ္ ဟူသည့္  တတိယေျမာက္ အခ်က္မ်ားကို မ်ားေသာ အား ျဖင့္ ဖံုးကြယ္ ထားလွ်က္သာ ရွိေတာ့သည္။ (ထိုသုတ္ေတာ္တြင္ ေရွးဘ၀ကံေၾကာင့္ခ်ည္း ျဖစ္ရျခင္းမ်ားကို ျငင္းသည္။ ဆရာ့၀ါဒ ဖြင့္ဆိုေသာ ဖန္ဆင္းရွင္ အယူကို ျငင္းသည္။ အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္ မရွိဘဲ ျဖစ္လာရသည္ဟူသည့္ သဘာ၀ ၀ါဒကိုျငင္း သည္။ ထိုသို႔ ျငင္းဆန္ၿပီးေနာက္ ထို၀ါဒမ်ားကို မရွင္းဘဲလွ်က္– အဇၥၽတၱိကာယတန ဓါတ္ေျခာက္ပါးေၾကာင့္ သူငယ္သည္ အမိ၀မ္း သို႔သက္၀င္၍ လူျဖစ္၏၊၊ လူျဖစ္၍ နာမ္ရုပ္ျဖစ္၏၊- နာမ္ရုပ္ေၾကာင့္ အာယတနေျခာက္ပါး ျဖစ္၊ အာယတန ေျခာက္ပါးေၾကာင့္ ဖႆ ျဖစ္၊ ဖႆေၾကာင့္ ေ၀ဒနာ ျဖစ္– စသည္ျဖင့္ ရွင္းလင္းၿပီး ေနာက္ဆံုး၌ ရုပ္နာမ္ခ်ဳပ္ရာ နိဗၺာန္သို႔ လမ္းၫႊန္ျခင္းမ်ား ကိုသာ ေဖၚျပထားေပသည္။

ဤ၌- သက္ရွိတို႔ မွီတည္ရာ ၾသကာသေလာက (ကမၻာ၊ ၾကယ္၊ လ နကၡတ္၊ ေရ၊ ေျမ၊ ေလ၊ မီး) စသည္တို႔ မည္သို႔ ျဖစ္လာရသည္ ကို ေျပာဆိုျခင္း မရွိေခ်။ သို႔ေသာ္ ပိဋကတ္ေတာ္၏ အျခားေသာ အေထာက္အထားမ်ားအရ ထို သတၱေလာက ႏွင့္ ၾသကာ သေလာကကို သခၤါရေလာကက ပိုင္၏၊ သခၤါရေလာကက ဖန္ဆင္း၏။ သို႔ျဖစ္၍- အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္ မရွိဘဲလွ်က္ ျဖစ္လာသည္ ဟူေသာ သဘာ၀ ၀ါဒီမ်ားအား ဆန္႔က်င္ခဲ့ေသာ ကိုယ္ေတာ္ ေဂါတမ ကိုယ္တိုင္၏ စကားအရပင္- ထိုသခၤါရေလာက ျဖစ္တည္ လာရျခင္း အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္မွားကား တိမ္ ျမဳပ္ေနေတာ့သည္။

ထိုအခ်က္ကို ပိဋကတ္စာေပ၌ ထူးခၽြန္ႏွံ႔စပ္သည့္ အျပင္၊ ၀ိပႆနာ၌ လိမၼာေသာ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား ျဖစ္ သည့္- ေနာက္ဆံုး စြန္ သည္ လယ္တီ ဆရာေတာ္ႀကီးႏွင့္ ေညာင္လြန္းဆရာေတာ္ႀကီးက ျပဳျပင္စီရင္မႈ သခၤါရယ မဟုတ္ေသာ အသခၤတ ပရမတ္ ဓါတ္ေတာ္ဟု ဓါတ္ ဆိုသည့္ စကားလံုးျဖင့္ ေဖၚျပ၍-၊ ဓမၼေစတီရာေတာ္ႀကီးက သူ၏ သမာစိတၱ ဘာသာက်မ္းတြင္ ဓမၼဓိဌာန္၊ နိယတဗုရား အၿမဲဗုရား လူနတ္ျဗဟၼာတို႔ မႀကံမစည္ႏိုင္ေသာ ဗုရား၊ မအိုမေသမနာေသာ-ကမၻာေလာက၊ သတၱ ေလာက၊ သခၤါရေလာက၊ ၾသကာသေလာကကို ဖန္ဆင္း ေသာ ဗုရား- ထိုဗုရားသည္ ေလာကအလံုးစံု ဘာသာအားလံုး၏ တစ္ဆူ တည္းေသာ ဘုရားျဖစ္၍- ေနာက္ကာ လၾကမွ အယူအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ဘာသာအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္လာရသည္ဟု ဆိုထားသည္။ ထိုစာအုပ္ကို ထုတ္စဥ္က လယ္တီဆရာေတာ္၏ အေျဖမ်ားႏွင့္ ပူးတြဲထုတ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ လယ္တီဆရာေတာ္ႀကီး ကလည္း သေဘာ မတူခဲ့ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ျခင္း မရွိေခ်။ ထို႔ျပင္ ဓမၼေစတီ ဆရာေတာ္ႀကီးက ဓမၼဓိဌာန္ဗုရား အေၾကာင္း ေလာကီမွ ပြင့္ေသာ လူသားဘုရားမ်ား အေၾကာင္းကို သူ၏ နိဗၺာန္လမ္းျပ ဓမၼကထိက ေပဒသာလက္သံုးက်မ္း၏ စာမ်က္ ႏွာ ၂၈ မွ ၃၀ တြင္လည္း ထပ္မံရွင္းျပ ေျပာဆိုထားေပသည္။

ထို႔ျပင္- ဘုရားဒကာ ဦးလူငယ္က သူ၏ သဗၺညဳစိႏၱာမယ်က်မ္း စာမ်က္ႏွာ ၄-၅ တြင္ ပရမတ္ဘုရားသည္ ေလာ က အလံုးစံုကို ဖန္ဆင္းေၾကာင္း– ရွင္းျပထားၿပီး။ သဲအင္းဂူ ဆရာေတာ္အပါအ၀င္ အျခားအျခားေသာ ေျမာက္ မ်ားစြာ ဆရာေတာ္မ်ား ကမူ ဖန္ဆင္းျခင္းဟူသည့္ စကားကို ထည့္မေျပာဘဲလွ်က္ ပရမတ္ဘုရားႏွင့္ ပညတ္ ဘုရား-ဟူသည္ကို ခြဲျခားေျပာ ဆိုျခင္း မ်ားစြာ ရွိေနသည္။ (အထက္ေဖၚျပေတာ္ ဆရာေတာ္မ်ားမွ အခ်ိဳ႔ေသာ ဆရာေတာ္တို႔အား အဓမၼ၀ါဒီမ်ားဟု သတ္မွတ္ျခင္း မ်ားလည္း ရွိေပသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုဆရာေတာ္မ်ားအား အဓမၼ၀ါဒီမ်ားဟု သတ္မွတ္ျခင္းမွာ အဆိုပါ- ပရမတ္ဘုရား၊ ဓမၼဓိဌာန္ဗုရား က ေလာကအေပါင္းအား ဖန္ဆင္း သည္ဟူေသာ အယူေၾကာင့္ မဟုတ္ေခ်။ အျခားအျခားေသာ ဂုိဏ္းအယူ ဆရာေတာ္မ်ားႏွင့္ အျခားေသာ အယူ မ်ား မတူေသာေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။)

မံသမ်က္စိျဖင့္ မျမင္အပ္ေသာ၊ ေလာကီ စကားလံုးျဖင့္ တုႏိႈင္းမဲ့ ေဖၚျပႏိုင္စြမ္း မရွိေသာ ေလာကအေပါင္း၏ ဇစ္ ျမစ္ရွင္ (အာရ္ဗီ စကားျဖင့္ အလႅာဟ္) ဟူသည္မွာ အဘယ္နည္းဟု ခံစားႏိုင္ရန္မွာ ေရာႁပြန္းကိုးကြယ္မႈ (ရွ ရိးခ္က္) ႀကီးထဲ၌ အသား က်ေနသူမ်ား အဘို႔ရာ မလြယ္ကူလွသလို၊ မိရိုးဖလာ ျဗဟၼာ့၀ါဒမွ ေျပာေသာ အတၱ- ျဗဟၼာ ဟူသည့္ ေ၀ါဟာရမ်ားမွာလည္း ယခုေခတ္ ျမန္မာ စကား ဘုရား၊ ျမတ္စြာဘုရား သို႔မဟုတ္ ျမန္မာ ခရစ္ ယာန္မ်ား သံုးေသာ ထာ၀ရဘုရား ဟူသည့္ ေ၀ါဟာရမ်ား ကဲ့သို႔- ဘုရား၊ ျမတ္စြာဘုရား ဟု ေျပာလိုက္သည္ႏွင့္ လူ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေသာ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ဟုသာ ခံစားေနျခင္းမ်ိဳး၊ မ်ားစြာေသာ ကမၻာႏွင့္အ၀ွမ္း ခရစ္ယာန္ မ်ားကလည္း God ထာ၀ရဘုရားသည္ ေယရႈခရစ္ေတာ္ပင္ ျဖစ္သည္ဟု ခံစားေနျခင္းမ်ိဳး- ျဖစ္ေန သည့္ အတြက္ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ အေနျဖင့္ သူကိုယ္တိုင္ သိေနေသာ သံသရာ၏ အစ၊ သံသရာျဖစ္တည္လာျခင္း သစၥာ ဓမၼ အား ျပဌာန္းသည့္ မူလဇစ္ျမစ္ ဘုရားရွင္အား ရိုးရာအသံုး ေ၀ါဟာရ အတၱ၊ ျဗဟၼာ ဟု သံုးျပန္ကလည္း ထို ေခတ္ထိုအခါမွ လူသားမ်ားမွာ- သူတို႔၏ ဆရာ့၀ါဒ အစဥ္အလာ ခံစားယံုၾကည္ထားေသာ ဆရာ့ ဂိုဏ္းမ်ား ဖြင့္ ဆိုရာ ဒသန လူသားႏွင့္   ေရာႁပြန္းေနေသာ ဖန္ဆင္းရွင္ကိုသာ ျမင္ေယာင္ခံစားေပေတာ့မည္ပင္။ ဤေ၀ါဟာရ အခက္အခဲမ်ားၾကား၌ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ အေနျဖင့္ မိမိ ဟု ေခၚေသာ ဤခႏၶာျဖစ္တည္မႈ၊ ခႏၶာ၌ က်င္လည္ ရာ စိတ္၊ နာမ္- ခႏၶာမွီတည္ရာ ေလာက၊ သံသရာတို႔သည္ အနတၱ (ဖနာဟ္)မွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚလြင္ ထင္ရွား ေစေသာ နည္းျဖင့္ ထုတ္ျပလွ်က္ ဒြန္တြဲနိယာမ အားျဖင့္ အနတၱ မဟုတ္ေသာ ပရမတ္ တည္ၿမဲမႈ မ်ားအား ထုတ္ျပရေလေတာ့သည္။

ဓမၼ (ဓမၼသည္ ဖန္ဆင္းခံ)

လူသားမဟုတ္ေသာ၊ ေလာကခပ္သိမ္းအား စနစ္တက်ျဖစ္တည္ေစေသာ၊ တုပႏိႈင္းယွဥ္၍ မရေသာ ဇစ္ျမစ္ ဘုရားရွင္ အေၾကာင္း ကို ဗုဒၶဘာသာ၏ သေဘာတရားအရ နားလည္ႏိုင္အ့ံငွာ– (၁) ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ပစ္ ပါယ္ေသာ အတၱ၀ါဒ (၂) သံသရာ၏ အစ ဟူသည္မ်ားကို တင္ျပေပးၿပီးေနာက္- ယခုတစ္ဖန္ ဆက္လက္၍ နား လည္သင့္သည္မွာ ဓမၼ ဟူေသာ အရာပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။

ဓမၼ ဟူသည္မွာ-လည္း ေ၀ါဟာရ စကားလံုးမ်ားအရ နားလည္မႈ ရႈပ္ေထြးလွ်က္ ရွိေနေပသည္။ ဆရာသမား တစ္ဦးက ေနာက္ လိုက္ တပည့္တကာမ်ားအား တရားေရေအးတိုက္ေကၽြးသည့္ အဆံုးအမ ၾသ၀ါဒကိုလည္း ဓမၼ ဟု ေခၚတြင္၍ မည္သည့္ လူသား ဘုရားမွ် ပြင့္ေပၚသည္ ျဖစ္ေစ၊ မပြင့္ေပၚသည္ ျဖစ္ေစ- ေလာကနိယာမအျဖစ္ အၿမဲတည္ရွိေသာ- မေဖါက္ ျပန္သည့္ သေဘာ သစၥာ တရားကိုလည္း ဓမၼ ဟု ေခၚေပသည္။ ထိုအခ်က္ ႏွစ္ခု လံုးအား ယေန႔ဗုဒၶဘာသာ ပညာရွင္မ်ား သေဘာတူ လက္ခံထား၍-၊ အထူးရွင္းလင္းေနရန္ မလိုေတာ့ေပ။

မည္သည့္ လူသားဘုရားမွ် ပြင့္ေပၚသည္ ျဖစ္ေစ၊ မပြင့္ေပၚသည္ ျဖစ္ေစ- နိစၥဓူ၀ တည္ၿမဲေနျခင္းသေဘာ၊ ေဖါက္ျပန္ျခင္း ကင္း သည့္ သေဘာ- ဓမၼ ထဲ၌- သစၥာေလးပါး၊ သံုးဆယ့္တစ္ဘံု၊၊ နိဗၺာန္ (ဥပတိ၀ိေ၀က– ရုပ္မ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားျခင္း သို႔မဟုတ္ ဘံုမဲ့ေန ရာ)၊ ေလာက၌ လူသားဘုရားမ်ား ပြင့္ေပၚျခင္း- ႏွင့္ လူသားဘုရား အဆင့္ ဆင့္ (သုတဗုဒၶ၊ အႏုဗုဒၶ၊ သ၀ကဗုဒၶ၊ ပေစၥကဗုဒၶ၊ သမၼာ သမၺဳဒၶ- လူသားဘုရား အဆင့္မ်ား၊ အာဂါရမုနိ၊ အနာဂါရ မုနိ၊ ေသကၡမုနိ၊ အေသကၡမုနိ၊ ပေစၥကမုနိ၊ သမၼာသမၺဳဒၶမုနိ) ပြင့္ေပၚခြင့္ ရျခင္း ေခတ္ကာလ၊ အခ်ိန္- အသိတို႔မွာ တိက်ေသခ်ာစြာ ပါ၀င္ေနေတာ့သည္။

ဆိုလိုသည္မွာ သစၥာေလးပါးဟူသည္– ရံခါတြင္ သစၥာ သံုးပါးျဖစ္လိုက္၊ ရံခါ၌ သစၥာ ငါးပါး ျဖစ္လိုက္ တုိးသြား ျခင္း- ဆုတ္သြားျခင္း ကေမာက္ကမ မဟုတ္ဘဲလွ်က္ သစၥာေလးပါး-ဟူသည္ နိစၥဓူ၀တည္ၿမဲေနေသာ နိယာမ တစ္ခုသာ ျဖစ္၍- အလားတူပင္-သံုးဆယ့္ တစ္ဘံုသည္လည္း- ရံခါတြင္ သံုးဆယ့္ ႏွစ္ဘံုျဖစ္လိုက္- အဆင္ မသင့္၍ ဘံုသံုးဆယ္ျဖစ္သြားလိုက္ မဟုတ္ေခ်။ ထိုနည္းတူစြာ လူသားဉာဏ္စဥ္ရ ပုဂၢိဳလ္မ်ားတြင္လည္း မည္ သည့္ ဉာဏ္စဥ္အဆင့္ကို ရလွ်င္ မည္သည့္ ဘုရား အမ်ိဳးအစား ျဖစ္သည္ ဟူသည္ မွာ ပံုေသကားခ်ပ္ပင္၊ သုတ ဗုဒၶ အဆင့္ ဉာဏ္ပြင့္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို သမၼာသမၺဳဒၶ ျဖစ္ သည္ဟု ပညတ္ေပး၍ မရႏိုင္ေခ်။- သူ႔ အဆင့္ႏွင့္သူ တစ္ဆင့္ခ်င္းသည္ ႀကိဳတင္ျပဌာန္းၿပီးသားပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ထို အဆင့္မ်ားကို က်င့္ေဆာင္သူ လူသားကသာ ပါရမီျဖည့္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ရသည္ပင္၊ (စာေမးပြဲေအာင္ျမင္ျခင္း- ဟူသည့္ အဆင့္သည္ ႀကိဳတင္ျပဌာန္း ထား ၿပီးျဖစ္၍- ေက်ာင္း သားကသာ ထိုအဆင့္ကို ေအာင္ျမင္ေပါက္ေျမာက္ေစရန္ ႀကိဳးစား အားထုတ္ယူရသကဲ့သို႔ ပင္။) တနည္းအားျဖင့္ မိမိဖာသာ မိမိ ဘုရားျဖစ္ရန္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ရသည္ ဆိုေသာ္လည္း မည္သို႔ မည္မွ် ႀကိဳးစားလွ်င္ မည္သည့္ အဆင့္ထိ ေရာက္သည္ ဆိုျခင္း မွာ ေလာကဓမၼထဲ၌ ရွိေနၿပီး ျဖစ္ေလသည္။

အရာရာတိုင္းသည္ အနိစၥမဟုတ္

သေဗၺသခၤါရာ အနိစၥာ ဟူသည္ကို စြဲကိုင္ထားေသာ သူမ်ားက အရာအားလံုးသည္ အနိစၥမ်ားသာ ျဖစ္၏၊ သို႔ျဖစ္ ၍ ထာ၀ရ တည္ၿမဲေသာ အရာဟူသည္ မရွိဟု ခံစားလွ်က္ ထာ၀ရ ဟူေသာ စကားႏွင့္ ထာ၀ရဘုရား ဟူေသာ စကားလံုးမ်ားအား ပါယ္ ဖ်က္ရန္ လုံ႔လျပဳလာေလေတာ့သည္။ အမွန္မွာ သေဗၺသခၤါရာ အနိစၥာ ဆိုသည္မွာ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ၏ သြန္သင္ ခ်က္မ်ားမွ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းသာ ျဖစ္သည္။ ေလာကအလံုး၌ ပရမတ္ တည္ၿမဲ ေနေသာ ဓမၼဟူသည္ ရွိသည္ဟု ဗုဒၶ ဘာသာ ၀င္တိုင္း လက္ခံ ထားၿပီး ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင့္ ပရမတ္ တည္ၿမဲ ေန ေသာ ဓါတ္ေတာ္ဟူသည္ ရွိ၏ ဟု အဂၤုတၱိဳရ္နီကယ္ ၄ ေယာ ဓာဇီ၀၀ဂ္ ဥပၸါဒါသုတ္ ၌ ေဖၚျပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ သဗၺ လံုးစံု ရွိသမွ်ေသာ အရာတိုင္းသည္ အနိစၥ ျဖစ္သည္ဟူေသာ အဆို သည္ အေျခအေန အားလံုးတြင္ မွန္ကန္ေန ျခင္း မဟုတ္ဘဲ-၊ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ မတိုင္မွီ ေရွးဘာသာ၀င္မ်ား၏ အယူစြဲ (ဆရာ့၀ါဒ) မ်ားအား ေတာ္လွန္ သည့္အခါ ၌ သံုးစြဲေျပာဆိုသည့္ စကားသာ ျဖစ္ေပသည္။ ထို နိစၥဓူ၀ရွိေနေသာ အရာမ်ား အပါအ၀င္ မည္သည့္ အရာသည္မွ်- ေရွးဘ၀ ကံေၾကာင့္ ျဖစ္လာျခင္း မဟုတ္သကဲ့သို႔- သဘာ၀အားျဖင့္ အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္ မရွိဘဲ လွ်က္ အလိုအေလွ်ာက္ ျဖစ္လာျခင္းလည္း မဟုတ္ေခ်။ (အဂုၤတၳဳိလ္၊ မဟာ၀ဂ္၊ တိတၳာယနသုတ္၊ ၆၂)

ဓမၼသည္သာ ကိုးကြယ္ရာ

 ဓမၼသည္ မေဖါက္မျပန္တည္ၿမဲျခင္း ရွိ၍ သေဘာတရားအားျဖင့္ တည္ၿမဲျခင္း ရွိ၍ ဓမၼသည္သာ ေလာက၌ အျမတ္ ဆံုး ျဖစ္ေၾကာင္း- ပါထိက၀ဂ္ အဂၢညသုတ္ ၁၁၇ ၌ ေျပာဆို၍၊ ေလာကသည္ မာယာျဖစ္ေၾကာင္း- ေ၀ဒနာကို ေ၀ဒနာဟု မွတ္၊ စိတ္ကိုစိတ္စု မွတ္လွ်က္ ႏွလံုးသား၌ မခံေစျခင္း (အပူးမခံရေစရန္) ပကတိမိမိအား အျခားေသာ မာယာမ်ား မပူးကပ္ႏိုင္  ေစရန္ မိမိသည္သာ အဓိကအားထားရာ ကၽြန္းႀကီးသဘြယ္ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ထိုမေဖါက္အျပန္ေသာ သေဘာ တရား ဓမၼသည္သာ အဓိကမွီခိုရာ ကၽြန္းႀကီးသဖြယ္ ကိုးကြယ္ ရာ ျဖစ္ေၾကာင္း- ပါထိက၀ဂ္ စကၠ၀တၱိသုတ္ ၈၀ ၌ ဆိုထား ေပသည္။ ထိုကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္သည္ဟူေသာ ဓမၼမွာ ကိုယ္ေတာ္ ေဂါတမ ေဟာၾကားေသာ တရားေဒသနာကို ေခၚဆိုျခင္း မဟုတ္ဘဲ- ေလာက နိယာမ တည္ေန ေသာ ဓမၼသာ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ပါထိက၀ဂ္ အဂၢညသုတ္ ၁၁၇ ၌ ပေသနဒီေကာ သလမင္းကို အေၾကာင္းခံ၍ ၀ါေသဌအား ေျပာေသာ စကားအားျဖင့္ သက္ေသျပဳလွ်က္ ရွိသည္။

ဓမၼသည္ ဖန္ဆင္းခံ

 ထိုဓမၼ ဟူသည္ မည္သည့္ အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္၌ အေျခခံလွ်က္ ျဖစ္လာသနည္းဟု ဆင္ျခင္ရန္ လိုအပ္ျပန္သည္။ သို႔ျဖစ္လွ်င္ ဓမၼဟူ သည္- “ဘဂ၀ေတာမွိ ပုေတၱာ ၾသရေသာ မုခေတာ ဇာေတာ ဓမၼေဇာ ဓမၼနိမၼိေတာ ဓမၼ ဒါယာ ေဒါ” တိ-  ျမတ္စြာ ဘုရား၏ ရင္မွ ျဖစ္ေသာ၊ ခံတြင္းမွ ဖြားေသာ၊ ဓမၼေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ ဓမၼသည္ ဖန္ဆင္းခံ တရားအေမြပင္ ျဖစ္၏။” ဟူေသာ  ပါထိက ၀ဂ္ အဂၢညသုတ္ ၁၁၈ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုေပသည္။ ထိုသုတ္ေတာ္တြင္ ဓမၼဟူသည္ ဖန္ဆင္းခံ ျဖစ္ေၾကာင္း- ထိုဖန္ဆင္းခံ ဓမၼ ဟူသည္မွာ (၁) ျမတ္စြာဘုရား (ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမအား ၫႊန္းသည့္ စကားလံုး) ၏ ရင္မွျဖစ္ေသာ- (၂) ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ၏ ခံတြင္းမွ ေပါက္ဖြားလာေသာ (၃) မူလ ဘူတ နိစၥဓူ၀ တည္ေနေသာ ဓမၼ- ထိုဓမၼေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ- ဟု နာမ၀ိေသသန ၃ ခု ျဖင့္ ေဖၚျပထားေပသည္။ ဤေနရာတြင္ ၀ိေသသနာ (၁) ႏွင့္ (၂) မွ ၫႊန္ေသာ ဓမၼမွာ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက ဉာဏ္စဥ္ ကိန္းဆိုက္လွ်က္ သစၥာေလးပါးကို သိလွ်က္ ျပန္လည္ရြတ္အံေသာ တရားေဒသနာကို ျပဆိုလွ်က္၊ (၃) ျဖစ္ေသာ ဓမၼမွ ျဖစ္ေသာ ဓမၼဟူသည္ မည္သည့္ လူသား ဘုရားပြင့္သည္ ျဖစ္ေစ၊ မပြင့္သည္ျဖစ္ေစ တည္ေနေသာ ဓမၼပင္ ျဖစ္သည္။ ထို ဓမၼအားလံုးသည္ ဖန္ဆင္းခံျဖစ္သည္ဟု အဆိုပါ သုတ္ေတာ္၌ ေဖၚျပသည္။ ဤေနရာ၌ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက ေဟာေျပာေသာ တရားဓမၼမ်ားကို ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ၏ ႏွတ္မွ ထြက္ေသာေၾကာင့္ ဓမၼကို ကိုယ္ေတာ္ ေဂါတမ က ဖန္ဆင္းသည္ဟု ေျပာ၍ မရႏိုင္ေခ်။ သူကိုယ္တိုင္ ဓမၼကို သိသူသာ ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ဆိုက ထိုဓမၼအား မည္ သူက ဖန္ဆင္း- သနည္း။ ထို႔ အတြက္ ေ၀ါဟာရ မရွိေသာ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမသည္ သူကိုယ္တိုင္ ေတာ္လွန္ခဲ့ ေသာ ျဗဟၼ၀ါဒမွ ျဗဟၼာဟူသည့္ ေ၀ါဟာရ အား ျပန္လည္ သံုးရေလေတာ့သည္။—-

အာရံု
လူသားမဟုတ္ေသာ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱတို႔မွ ကင္းေသာ- အသခၤတ ပရတ္ျဖစ္ေသာ ပရမတ္ဘုရားအား နား လည္ႏိုင္ရန္ အဓိက က်ေသာ အခ်က္မ်ားအနက္ တစ္ခုမွာ သတၱေလာကသားတို႔၏ အာရံု ျဖစ္တည္ရာ ဇစ္ျမစ္ ကို သိရန္ လိုအပ္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ပဌာန္း ၂၄ ပစၥည္းတြင္- အာရမၼဏ အာရံုဟူသည္ စိတ္ခံစားမႈကို သိသာ ခံစားႏုိင္ေစရန္ လႈ႔ံေဆာ္ေသာ အရာ ျဖစ္ၿပီး စိတ္ ျဖစ္ေပၚ လာေစရန္ ေမြးဖြားေပးေသာ မိခင္လည္း ျဖစ္၏၊ ဟု ဆရာေတာ္ အမ်ားက ဖြင့္ဆိုၾကေပ သည္။ တနည္းအားျဖင့္ အာရံု မရွိလွ်င္ (အာရံု မျဖစ္တည္လွ်င္ စိတ္လည္း မျဖစ္တည္လာႏိုင္ေခ်။)

အာရံု ဟူသည္ နား၊ ႏွာေခါင္း၊ လွ်ာ၊ အထိအေတြ႔၊ အေတြး၊ အျမင္မ်ား (အာရံုႏွင့္ အာရာမဏိက ေပါင္းစပ္ မႈ ေၾကာင့္) ျဖစ္ေပၚေသာ ရသ ဟု အမ်ားစုက နားလည္ထားလွ်က္ ရသ အာရံု ၆ ပါး ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ ေသာ္ ယခုသတ္ မွတ္ေသာ အာရံု ေျခာက္ပါး ဆိုသည္မွာ အာရံုႏွင့္ အာရာမဏိက (ဥပမာ- နားႏွင့္ အသံ၊ ႏွ ေခါင္းႏွင့္ အနံ႔) ေပါင္း စပ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ တည္လာေသာ အေျဖမ်ားသာ ျဖစ္၍၊ အကယ္၍ ႏွေခါင္း ရွိေသာ္ လည္း အနံ႔မရွိလွ်င္ အနံ႔အာရံု မျဖစ္ႏိုင္၊ အနံ႔ရွိေသာ္ လည္း ႏွာေခါင္းမရွိလွ်င္လည္း အနံ႔အာရံု မျဖစ္ႏိုင္ေသာ– ရလဒ္ မ်ားသာ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ မည္သည့္ အာရာမဏိက (ယခု နားလည္ေနသည့္ ထိေတြ႔ေပါင္းစပ္ခံ) မွ် မရွိဘဲလွ်က္ ပကတိ အာရံု (မည္သည္ႏွင့္ မေပါင္းစပ္ဘဲလွ်က္- အာရံုကို အာရံု အတိုင္း တည္ေအာင္ထားႏိုင္ေသာ အာရံု) ရသ ရွိေနေသး သည္ပင္။ ၎မွာ လက္ရွိ လူသားမ်ား နားလည္ ေနသည့္ အာရံု ၆ ပါးအား ျဖတ္ေတာက္လွ်က္ တရား ဘာ၀နာ က်င့္ႀကံခ်ိန္- စ်ာန္သမၼာပါတ္ ကိ္န္းဆိုက္ခ်ိန္ ၌ ခံစားရေသာ အာရံုရသ ျဖစ္သည္။ ထိုအာရံုမ်ိဳးကို စရထ က်က္ စားရာ အာရံုဟု ေခၚသည္။

ပဌာန္းတရားေတာ္အရပင္- ေဟတု ဟု ေခၚသည့္ အေၾကာင္းရင္း ဇစ္ျမစ္ မရွိဘဲလွ်က္ သဘာ၀ အေလွ်ာက္ ျဖစ္တည္လာ ႏိုင္ ဘြယ္ရာ မရွိေခ်။ သို႔ျဖစ္လွ်င္ ထို စရထ ေခၚ က်က္စားရာ အာရံု ျဖစ္တည္လာျခင္းသည္ အ ဘယ္ေနရာကနည္း ဟူမူ- ပိဋကတ္ေတာ္၌- ေဂါစေရ ဘိကၡေ၀ စရထ သေက ေပတၱိေက ၀ိသေယ၊ ေဂါစေရ ဘိကၡေ၀ စရႏၲာ သေက ေပတၱိေက ၀ိသေယ၊ အာယုနာပိ ၀ၯိႆထ၊ ၀ေဏၰနပိ ၀ၯိႆထ၊ သုေခနပိ ၀ၯိႆထ၊ ေဘာေဂနပိ ၀ၯိႆထ၊ ဗေလနပိ ၀ၯိႆထ၊ “ရဟန္းတို႔- အဘထံမွ လာေသာ- မိမိတို႔၏ က်က္စားရာ အာရံု၌ က်က္စားၾကကုန္ေလာ့၊ ရဟန္းတို႔ အဘထံမွ လာေသာ မိမိတို႔ က်က္စားရာအာရံု၌ က်က္စားကုန္ေသာ (သင္ တို႔သည္) အသက္အားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ အဆင္း အားျဖင့္ လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ ခ်မ္းသာ အား ျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ စည္းစိမ္အားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ ခြန္အား အားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္ လတၱံ႔။” ဟု ဆိုထားေပသည္။ (သုတ္ပါထိက စကၠ၀တၱိသုတၱ၊ ဘိကၡဳေနာ အာယု၀ဏၰာဒိ၀ၯန ကထာ)

အဆိုပါ သုတ္ေတာ္မွ အဘ (ပီတ) ဟူသည္ကို ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား အဘဘုရားဟု ျပန္ဆိုၾကလွ်က္- ကိုယ္ ေတာ္ေဂါတမ ကို ၫႊန္းသည္ဟု ဖြင့္ဆိုမႈမ်ား ရွိေပသည္။ ထိုသို႔ ဖြင့္ဆိုႏိုင္ရန္- ရဟန္းတို႔- ဟူေသာ စကားလံုးကို လည္း သင္ခ်စ္သားတို႔ ဟု ကြင္းစကြင္းပိတ္ျဖင့္ ထည့္သြင္း ဘာသာျပန္မႈမ်ား ရွိေတာ့သည္။ သို႔ေသာ္ သက္ ဆိုင္ရာ ဂိုဏ္းအယူမ်ားကို ေစာေၾကာေန ရန္ မလိုဘဲလွ်က္ မူရင္း ပါဠိလာ- စရထ သေက ေပတၱိေက ၀ိသေယ ကိုသာ ဆင္ျခင္ရမည္ ျဖစ္သည္။

ေပတၱိေက- ဖခင္၏ ဟူသည့္ စကားလံုးမွာ အဘရင္း၊ ဇစ္ျမစ္ကို ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္၍- ဤေနရာ၌ တတိယ နာမ္စား ကို ေဖၚၫႊန္း သည္။ နင္- ငါ နာမ္စားျဖင့္ တိုက္ရိုက္ စကားေျပာ ျဖစ္ေသာ ဤ၀ါက်တြင္ တတိယနာမ္စားမွာ စကားေျပာသူ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ အား မၫႊန္းေခ်။ အကယ္၍ ၫႊန္းသည္ထားဦး- ရဟန္းျဖစ္ေစ၊ လူျဖစ္ေစ မည္သူတစ္ဦး၏ အာရံု သည္ မွ်- ဖခင္ရင္းျဖစ္ေစ၊ ဆရာျဖစ္ေစ- အျခားလူသား တစ္ဦးထံမွ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ကြန္႔ျမဴး ျဖန္႔က်က္ေပးလွ်က္ ကူးစက္ ျဖစ္ တည္လာျခင္း မဟုတ္ေခ်။ ဖခင္းအရင္းက သြန္သင္ေပး၍၊ ဆရာ တစ္ဦးဦးက သြန္သင္ေပး၍- ထိုသြန္သင္မႈေပၚ၌ အေျခ တည္ကာ ျဖစ္လာေသာ အာရံု- ဟု ဆိုရန္လည္း ဤ သုတ္ေတာ္ပါ စကားအရ မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ က်က္စားရာ အာရံုဟူသည္- အျပင္ဗဟိဒၶမွ ထိေတြ႔မႈ အာရံု ၆ ပါးအား ျဖတ္ေတာက္ထားေသာ ကာလ- ေ၀ါဟာရမဲ့ရသ အာရံုကိုသာ ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္ေသာ ေၾကာင့္ပင္။

ဤစကားလံုး အဘထံမွ (ဇစ္ျမစ္ဘုရားထံမွ) ျဖစ္ေသာ က်က္စားရာ အာရံု- စရထ သေက ေပတၱိေက ၀ိသေယ ဟူသည္ကို ပကတိဓမၼသည္သာ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္သည္ဟု ေဟာၾကားေသာ စကၠ၀တၱိသုတ္၊ အတၱဒီပသဏတာ (မိမိသည္သာ ကၽြန္းႀကီး သဖြယ္ ကိုးကြယ္ရာ) ဟူသည့္ သုတ္ေတာ္၌လည္း ေျပာဆိုထားေပသည္။ အဆိုပါ သုတ္ေတာ္တြင္ ေျပာဆိုေသာ ဓမၼ သည္လည္း ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမတည္း ဟူေသာ လူသား ေမြးဖြား ေပၚေပါက္ လာမွ ျဖစ္တည္လာေသာ ဓမၼမဟုတ္ဘဲလွ်က္ နဂိုရွိရင္းစြဲ ပကတိ ဓမၼ ျဖစ္၍၊- ထိုဓမၼကိုသာ အားကိုးအားထား ျပဳ ထုိက္ေၾကာင္း ေဟာထားသည့္ သုတ္ေတာ္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ ေၾကာင့္ ထိုပကတိဓမၼ သည္ ရဟန္းတို႔ လူတို႔ ကိုး ကြယ္ရာ ျဖစ္၍၊ ထိုဓမၼအား က်က္စားရမည့္ အာရံုသည္ ဇစ္ျမစ္ဘုရားထံ မွ လာေသာ အာရံု ျဖစ္ သည္ဟု ဆုိ သည္။

သို႔ျဖစ္၍ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက ေဟတု ဟူသည့္ အေၾကာင္းရင္း ဇစ္ျမစ္ကို အ၀ိဇၨာ ဖံုးကြယ္ေသာေၾကာင့္ မသိႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု မၾကာခဏ ေျပာဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖံုးကြယ္ထားေသာ အ၀ိဇၨာအား အလွ်င္အဦး ဖယ္ရွားႏိုင္ရန္ က်င့္ႀကံ အားထုတ္ ခိုင္းျခင္း ျဖစ္ သည္။ ဖံုးကြယ္သည္ ဆိုျခင္းမွာ နဂိုက ရွိေနၿပီးသား ျဖစ္၍သာ ဖံုးကြယ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ နဂိုက မည္ သည့္အရာမွ် မရွိလွ်င္ ထိုမရွိ သည့္ အရာကို မည္သည့္အရာကမွ် ဖံုးကြယ္ ရန္ အေၾကာင္း မရွိသလို- ဖံုးကြယ္သည္ ဟူ ေသာ ေ၀ါဟာရကိုလည္း သံုးစြဲေျပာဆို ရန္ မလိုအပ္ေပ။

ယခုအခါ- ပရမတ္ဇစ္ျမစ္ဘုရား (အာရ္ဗီအေခၚ အလႅာဟ္) ဟူသည့္ အေၾကာင္းကို တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ေျပာ လာလွ်င္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ ဗုဒၶဘာသာ ဓမၼစရိယ (၀ိပႆနာ၌ ရင့္က်က္ေသာ ဆရာေတာ္မ်ား မပါ၀င္ပါ)- ဆရာ ေတာ္မ်ားက-  ဘုရားမဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ အယူမ်ား ကို ကိုးကားလွ်က္ အတတ္ ႏိုင္ဆံုးကာကြယ္ ဖံုးဖိထားလွ်က္ ရွိ ေတာ့သည္။ ေနာက္ဆံုး အေျခအေန တြင္- ဖံုးဖိထား၍ မရႏိုင္ေတာ့ သည့္ အခါ-၊ ဖန္ဆင္းရွင္ ဟူသည္ ရွိခ်င္ လည္း ရွိမည္- သို႔ေသာ္ ေလာေလာဆယ္ လူ႔ဘ၀ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက ပိုမို၍ အေရးႀကီးသည္ သို႔ျဖစ္၍ “ျမႇားလာရာ ကို ၾကည့္မေနနဲ႔ လူနာကို အရင္ကု၊” ဟူေသာ ရွင္နာဂေသန၏ စကားကို သံုးလွ်က္ ေရွာင္ထြက္သြားသည္ သာ ရွိေတာ့သည္။ (၀မ္းနည္းစရာပင္)

ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမကမူ- ဇစ္ျမစ္ဘုရား (အာရ္ဗီစကားျဖင့္ အလႅာဟ္)မွ လာေသာ က်က္စားရာအာရံုမွ က်က္ စားမွ သာလွ်င္- အသက္အားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ အဆင္းအားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ ခ်မ္းသာ အားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ စည္းစိမ္အားျဖင့္လည္း တိုးပြားကုန္လတၱံ႔၊ ခြန္အား အားျဖင့္လည္း တိုးပြား ကုန္လတၱံ႔။” (သုတ္ပါထိက စကၠ၀တၱိ သုတၱ၊ ဘိကၡဳေနာ အာယု၀ဏၰာ ဒိ၀ၯနကထာ) ဟု ဆိုထားသည္ကို ေမ့ ေလွ်ာေနျခင္းေလာ၊ သို႔မဟုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ အားသန္ ၍ ဗုဒၶဘာသာအား အမည္ နာမ သံုးလွ်က္ ရိုးရိုးသားသား ယံုၾကည္ေနသူတို႔အား ကြန္ျမဴနစ္ဇတ္သြင္းေနျခင္းေလာ ဟူ သည္မွာ ဆင္ျခင္ဘြယ္ ရာ ျဖစ္ေတာ့သည္။

လူမ်ား တရားႏိုင္၊ အာဏာျဖင့္ အမွန္ကို ဖံုးထားေသာ အ၀ိဇၨာ ေလာကႀကီး၌- ၀ိပႆနာ အထံုရွိေသာ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား ခ်ိဳးႏွိမ္ ထားျခင္း ခံေနရသည္မွာလည္း စိတ္မေကာင္းဘြယ္ရာပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။

ပရမတ္ဘုရားရွင္

ျဗဟၼကာယ၊ ဓမၼကာယ

ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက သူ႔ကိုယ္သူ ငါသည္ ျဗဟၼကာယ ျဖစ္၏၊ ဓမၼကာယ ျဖစ္၏ ဟု ပါထိက၀ဂ္၊ အဂၢညသုတ္ ၁၁၈ တြင္ ဆိုသည္။ ထိုမွ်မက- ငါသည္ ဓမၼဘူတ (ဓမၼဇစ္ျမစ္) ျဗဟၼဘူတ (ျဗဟၼဇစ္ျမစ္) လည္း ရင့္က်ဴးခဲ့ သည္။ ဤသုိ႔ရင့္က်ဴးမႈ၌ ဓမၼဇစ္ျမစ္၊ ျဗဟၼ ဇစ္ျမစ္ ဟူသည္ အဘယ္အရာျဖစ္သနည္း၊ သူသည္ မည္သည့္ အေျခ အေန၌ ထိုသို႔ ရင့္က်ဴးသနည္းဟူ သည္ကို ဆင္ျခင္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။

ဗုဒၶစာေပ ေ၀ါဟာရအရ ျဗဟၼ ဟူသည့္ စကားလံုးမွာ အဓိပၸါယ္ျပားလွ်က္ ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ အဆိုပါသုတ္ေတာ္မွ ကိုယ္ေတာ္   ေဂါတမ ရင့္က်ဴးသည့္ ျဗဟၼကာယ ဟူသည့္ စကားလံုးသည္ ဖန္ဆင္းရွင္ ျဗဟၼကို ေျပာဆိုေၾကာင္း- ထိုမတိုင္မွီ သုတ္ေတာ္ ၁၁၇ မွ ေထာက္ျပလွ်က္ ရွိသည္။ အဆိုပါသုတ္ေတာ္ (၁၁၇) တြင္ ဗုဒၶဘာသာ မတိုင္မွီ မွ ျဖစ္ေသာ ေရွးဘာသာ၀င္ ဘုန္းႀကီးလူတန္းစား (ပုဏၰား) တို႔က သူတို႔သည္ ဖန္ဆင္းရွင္ ျဗဟၼ၏ ရင္မွျဖစ္ ေသာ၊ ဖန္ဆင္းရွင္ျဗဟၼ၏ ခံတြင္းမွ ေမြးေသာ ျဗဟၼ၏ အေမြခံျဖစ္ေသာ သားတို႔ျဖစ္၏- ဟူသည္ကို တံု႔ျပန္ေသာ အားျဖင့္- ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက ငါသည္ ျဗဟၼ ကာယ၊ ငါသည္ ဓမၼကာယ ဟု ရင့္က်ဴးျခင္း ျဖစ္သည္။ ထုိေ၀ါ ဟာရ အသံုးအႏႈံးမွာ အစၥလာမ့္ ရွရီအတ္သ္ ေဘာင္မွ ၾကည့္လွ်င္ ႀကီးစြာေသာ ရွရီးခ္က္ (ေရာႁပြန္းကိုးကြယ္မႈ) ျဖစ္ရန္ အေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း- လက္ရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ခါးခါးသီးသီး ျငင္းဆန္ေနေသာ ဖန္ဆင္းရွင္ (ျဗဟၼ) ရွိ၏ ဆိုသည့္ စကားလံုး ေ၀ါဟာရအား ကိုယ္ေတာ္ ေဂါတမကိုယ္တိုင္က တိုက္ ရိုက္၀န္ခံခဲ့ေသာ စကား လံုး ျဖစ္ေပသည္။ (အစၥလာမ့္ ဆူဖီဇင္ေလာကတြင္ မန္ဆူးအဟာမဒ္က အနလဟာ့က္ ဟု ရင့္က်ဴးခဲ့သည္ႏွင့္ ပံုစံတူသည္။)

ျဗဟၼကာယ ဟူသည့္ ေ၀ါဟာရႏွင့္ တစ္ဆက္တည္း သံုးေသာ ဓမၼကာယ (ဓမၼကိုယ္ထည္) ဟူသည့္ စကားလံုး သည္လည္း နားလည္ရ လြယ္ကူေသာ စကားလံုးပင္ ျဖစ္သည္။ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမ ကိုယ္တိုင္သည္ ဓမၼ မ ဟုတ္ေခ်။ သူသည္ သစၥာေလးပါး တည္းဟူသည့္ ပရမတ္တည္ၿမဲေသာ ဓမၼအား ကိန္းဆိုက္သိျမင္သူသာ ျဖစ္ သည္။ ဓမၼမွာ နဂိုပကတိ တည္ရွိေနေသာ အရာ ျဖစ္ သည္။ ထိုသို႔ ရင့္က်ဴးသည့္ အေျခအေန အခိုက္အတန္႔မွာ သူသည္ ဉာဏ္စဥ္ႏွင့္ တစ္သားတည္းျဖစ္ေနေသာ ကာလ ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ ဓမၼအား ဆိုက္ၿမိဳက္ လွ်က္ ခံစားေနေသာ အခိုက္အတန္႔ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အနိစၥကိုယ္ထည္ကို ေဆာင္ေနသည့္ လူသား ေဂါတမ သည္ အခ်ိန္မလပ္ သူႏွင့္ ဉာဏ္စဥ္တစ္သားတည္း ျဖစ္ေနျခင္းကား မဟုတ္ေခ်။ ထုိအခ်က္ကို မစၥၽိမနိကယ္ ေတ ၀ဇၨသုတ္၌ “ငါသည္ အိပ္ေနစဥ္၊ ေလွ်ာက္ေနစဥ္၊ ထိုင္ေနစဥ္- အစဥ္အၿမဲ အခ်ိန္မလပ္ သိေနသည္၊ သဗၺညဳတ ဉာဏ္စဥ္ရထားသည္၊ ဟု ဆိုသူသည္ ငါႏွင့္ပတ္သက္၍ မဟုတ္မမွန္ေျပာသူ ျဖစ္၏၊ မဟုတ္မမွန္ စြပ္စြဲ သူ ျဖစ္၏၊။” ဟု အတိအက် ၀န္ခံထားေပသည္။

သို႔ျဖစ္၍ ဉာဏ္စဥ္ရ လူသားတစ္ဦး၏ ႏွတ္မွ “ငါ” ဟူသည့္ အသံုးအား သံုးႏႈံးဖြင့္ဟတိုင္းတြင္ သူ႔ကိုယ္သူ ျဖစ္ သည္ဟု အစဥ္ သတ္မွတ္၍ မရႏိုင္ေခ်။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ က်မ္းျမတ္ကုရ္အံ တစ္အုပ္လံုးတြင္ “ငါသည္ ကိုးကြယ္ရာ အရွင္ျဖစ္၏၊ ငါ့အား သာကိုးကြယ္ ၾကကုန္ေလာ့၊”ဟု ေျပာသမွ် စကားလံုးသည္ ကိုယ္ေတာ္မုဟမၼဒ္ႀကီး၏ ႏွတ္မွ ထြက္ေသာ စကားလံုးမ်ားသာ ျဖစ္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ အစၥလာမ္၏ ခိုင္မာေသာ အုတ္ျမစ္ အေလွ်ာက္ ကိုယ္ ေတာ္ျမတ္ႀကီး ၀ဟီ (သဗၺညဳဉာဏ္စဥ္) ကိန္း ဆုိက္ေနစဥ္ ႏႈတ္မွ ထြက္ေသာ “ငါ” ဟူသည္ အလႅာဟ္ (ပရမတ္ ဘုရားရွင္) ၏ နာမ္စားျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္ၿပီးသားပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ အာရ္ဗီ စာေပသဒၵါ၏ ခြဲျခားနားလည္ ေစမႈကလည္း အလႅာဟ္ႏွင့္ လူအၾကား ခြဲျခားနားလည္မႈအတြက္ တန္ဘိုး မျဖတ္ႏိုင္ေသာ အင္အား တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။

ဗုဒၶဘာသာသည္သာ မက ေရွးက်ေသာ ဘာသာအားလံုးတြင္ စာေပသဒၵါအရ အင္အား မခိုင္မာခဲ့ေသာေၾကာင့္ လူသား ဉာဏ္စဥ္ေဆာင္ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ဉာဏ္စဥ္၏ ဇစ္ျမစ္၊ ဓမၼ၏ဇစ္ျမစ္ အရာခပ္သိမ္းအား ျဖစ္တည္ေစေသာ ပရမတ္ဘုရားရွင္ (အာရ္ဗီေ၀ါဟာရျဖင့္ အလႅာဟ္)ႏွင့္ အသံုးအႏႈံးေရာႁပြန္းခဲ့ရသည္သာ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ထို႔ အတြက္ မံသမ်က္စိျဖင့္ မျမင္ႏိုင္ မျမင္အပ္ေသာ ပရမတ္ဘုရားရွင္ ရွိသည္ဟူျခင္းကို မည္သို႔မွ် ပါယ္ဖ်က္၍ မရ ႏိုင္ေကာင္းေခ်။ ခရစ္ယာန္တို႔ လက္ခံထား ေသာ သမၼာက်မ္းစာ၏ ဓမၼသစ္ ရွင္ေယာဟန္ခရစ္၀င္ ၁၀း၃၅၊ ၃၆ တြင္- သင္တို႔ လက္ခံထားေသာ ေရွးက်မ္းမ်ား၌ ဘုရား သခင္၏ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္အား လက္ခံရရွိသူတို႔အား ဘုရား ဟူ၍ ေခၚေ၀ၚၾကလွ်င္– ဘုရားသခင္က သန္႔ရွင္းေစ၍ ေလာကသို႔ ေစလႊတ္ေသာ သူက ငါသည္ ဘုရား သခင္၏ သားဟု ဆိုျခင္းေၾကာင့္ အျပစ္ရွိသေလာ- ဟု ကိုယ္ေတာ္ေယရႈက သူ႔ကိုယ္ သူကာကြယ္ေျပာ ဆိုထား ေပသည္။ ထိုက်မ္းခ်က္အရလည္း ေရွးဘာသာ၀င္မ်ားသည္ သူတို႔၏ ဉာဏ္စဥ္ေဆာင္ ပုဂၢိဳလ္တို႔အား ဘုရား ဟူ ၍ပင္ ေျပာဆို သံုးစြဲခဲ့ေၾကာင္း သက္ေသတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ စာေပသဒၵါအရ တိက်ျပတ္သားစြာ ခြဲျခားထားမႈ မရွိေသာ ေရွးဘာသာ၀င္မ်ား အေနျဖင့္ ပရမတ္ ဘုရားႏွင့္ လူသား ဉာဏ္စဥ္ေဆာင္ ပညတ္ဘုရားတို႔အၾကား ခြဲျခား နားလည္ႏိုင္ရန္မွာ ဓမၼအား တိက်ျပတ္သား စြာ သိနားလည္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ကိုယ္ေတာ္ေဂါတမက ရွင္၀ကၠလိအား “ဓမၼကို မသိလွ်င္ ငါ့ကို ျမင္ေသာ္လည္း ငါ့ကို ျမင္ျခင္း မဟုတ္၊” ဟု ဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ေရွးက်ေသာ သက္ဆိုင္ရာ ဉာဏ္စဥ္ေဆာင္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အေနျဖင့္ လူသားမ်ား ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အားနည္းေသး ေသာ ေခတ္ကာလ တြင္ ေပၚထြန္းခဲ့ရသည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သူတို႔အေနျဖင့္ အစ၊ အလယ္၊ အဆံုး ေကာင္းမြန္ တိက်ျပတ္သားေသာ ကေမာက္ကမ ကင္းေသာ တရား (ဓမၼ)ကို သြန္သင္ရန္ ေနာက္ဆံုးပြင့္ ဉာဏ္စဥ္ေဆာင္ ပြင့္ေပၚဦးမည္ဟု ခိုင္မာစြာ ေျပာခဲ့ ျခင္းပင္–၊ (ပါတိက၀ဂ္- စကၠ၀တၱိသုတ္ ၁၀၇)။

 (လူသားမဟုတ္ေသာ- ဓမၼ၏ ဇစ္ျမစ္ျဖစ္ေသာ ပရမတ္ဘုရားရွင္ ဟူသည္ႏွင့္ စပ္လွ်ဥ္း၍ တင္ျပမႈမွာ- ဤမွ် ဆိုလွ်င္- အေတာ္ အတန္ လံုေလာက္ၿပီ ဟု ဆင္ျခင္မိပါသည္။)