ဘဂၤလီနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာ အထိကရုန္း

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေခတ္တစ္ခုကို ျဖတ္သန္းေနစဥ္မွာ ေစတနာနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးေနသူမ်ားကို အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္ေစ မယ့္ပြဲ ရခိုင္ျပည္နယ္က စတင္ခဲ့တယ္။ ရခိုင္တစ္မ်ိဳးလံုး တစ္နယ္လံုး နာမည္ ပ်က္ရေတာ့တယ္။

ျပသနာက ရာဇ၀တ္မႈ၊ ဒီအမႈမ်ိဳးကို ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ ဒီတစ္မႈတည္း ျဖစ္ခဲ့တာ မဟုတ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက ေထာင္ေတြထဲ မွာ ၾကည့္လိုက္ရင္ မုဒိန္းမႈ၊ မုဒိန္းလူသတ္မႈ၊ မုဒိန္းလူသတ္ ပစၥည္းလုမႈ၊ မုဒိန္း လူသတ္ ပစၥည္းလု အေလာင္းေဖ်ာက္မႈ- အမ်ိဳးမ်ိဳးကို က်ဴးလြန္သူ အမ်ားစုဟာ လူ႔သဘာ၀ လူမ်ားစု ႀကီးထဲပဲ ျဖစ္တတ္တယ္။ လူမ်ားေတာ့ အမႈမ်ားတဲ့ သေဘာပါ။ ရာဇ၀တ္ေကာင္ကို ရာဇ၀တ္မႈအတိုင္း စီရင္တာကို ဘယ္သူကမွ မေက်မနပ္ မျဖစ္ခဲ့ဘူး၊ ရာဇ၀တ္ေကာင္တိုင္းကိုလည္း ဥပေဒအရ အေရးယူ ေထာင္ခ်ေနတာပဲ။ ဒါဟာ ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္ ကိစၥပါ။

ဒါေပမယ့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ထရံရြာက ရာဇ၀တ္မႈကို ဘာသာေရးအျဖစ္ ဖန္တီးလိုက္တာ ဘယ္သူလဲ၊ မီဒီယာလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ မီဒီယာက- ေျပာလိုက္ယံုနဲ႔ လူေတြက လိုက္လုပ္ သလား- ဆိုတာ ေမးစရာ ျဖစ္လာျပန္တယ္။ မီဒီယာ- ဆိုတာ သတင္းထုတ္ျပန္တဲ့ အုပ္စုျဖစ္သလို၊ ျပသနာတစ္ခုကို မီးေလာင္ေစဘို႔ မီးစခ်ေပးတဲ့ အရာလည္း ျဖစ္ တယ္။ ဒါေပမယ့္ နဂိုက ဓါတ္ခံ ေလာင္စာ မရွိရင္ ဘယ္ေလာက္ မီးရိႈ႔ရိႈ႔- ေလာင္ဘို႔ ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။

ရခိုင္နယ္မွာ--၊ ရခိုင္လို႔ ေခၚဆိုအပ္တဲ့ လူသားမ်ားက ရခိုင္ျပည္ရဲ႔ အလယ္ပိုင္းမွာ ေနတာမ်ားတယ္။ ေတာင္ပိုင္း သံတြဲက ဂြၿမိဳ႔ထိ ဗမာမ်ားေနတယ္။ (မွတ္ပံုတင္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လူမ်ိဳး ရခိုင္လို႔ ေရးသားရေပမယ့္ မိမိကိုယ္မိမိ ဗမာလို႔သာ ခံယူ တယ္၊ ဗမာစကားကိုပဲ ေျပာဆုိတယ္၊ ရခိုင္မ်ားကို ဓါတ္ခံ သေဘာအားျဖင့္ ၿငိဳျငင္မႈရွိတယ္။)

ရခိုင္ျပည္ အလယ္ပိုင္း ေတာင္ကုတ္ကစ- ဘရံုကာ ကၽြန္းမ်ားထိ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား ေနထိုင္တယ္။ လူငယ္ အမ်ားစု အရက္ ႀကိဳက္တယ္၊ ေသြးပူတတ္တယ္၊ ေသြးဆူတတ္တယ္၊- ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္း မွာ ရခုိင္အမည္ခံ ဘဂၤလီမ်ား ေနထိုင္တယ္။ ဒီလိုေျပာရင္ စစ္ေတြက ေမာင္းေတာထိ ရွိေနတဲ့ ရခိုင္ ဆိုသူမ်ားက ေဒါသျဖစ္မွာ ေသခ်ာတယ္။

လူဆိုတာ ဘာသာကို လိမ္လို႔ရမယ္၊ ရုပ္ရည္ကို လိမ္လို႔ မရဘူး၊ စစ္ေတြၿမိဳ႔ကို သြားၾကည့္လိုက္ပါ-၊ ရခိုင္လို႔ ေျပာေနသူေတြ ရာႏႈန္း ဘယ္ေလာက္က ရခိုင္ရုပ္ထြက္ပါသလဲ။ ကိုယ္ေတြ႔ ေလ့လာၾကည့္ပါ။ လူနည္းစု တရုတ္ကျပား အနည္းအပါးက- အသားျဖဴတယ္-၊ ဗမာ-ရခိုင္ ရုပ္ျဖစ္တယ္။ က်န္ရခိုင္လို႔ ဆိုသူမ်ားက အသားမဲတယ္၊ အသားညိဳတယ္၊ ႏွာေခါင္းခၽြန္တယ္- ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းေျပာရရင္ အားလံုး ကုလားခ်ည္းပါပဲ။ သူတို႔ေျပာေနတဲ့ ရခိုင္စကားဆိုတာလည္း- စင္စစ္ရခိုင္စကား မဟုတ္ ပါ။ ကုလားသံ ကုလားေလယူေလသိမ္းနဲ႔ ေျပာေနတဲ့ ရခိုင္စကားသာျဖစ္သာ ျဖစ္တယ္။ ၿခံဳေျပာရင္ (အင္မတန္ လူနည္းစု ေလး ေလာက္ပဲ ရခိုင္အစစ္ ရွိႏုိင္တယ္။)

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အေနနီး- ေဒသခ်င္းစပ္ေနပါလွ်က္ သူတို႔က ဘာျဖစ္လို႔ ရုပ္ေရာ၊ စကားသံေရာ လံုး၀နီးပါး မတူညီ ေအာင္ ကြာျခားေနပါသလဲ။ လူမ်ိဳးဆိုတာ ဇာတိေဖ်ာက္လို႔ မရပါ။ ရမ္းၿဗဲကၽြန္းနဲ႔ မိုင္ေပါင္းမ်ားစြာ ကြာျခားၿပီး- ဆက္စပ္မႈ လံုး၀မရွိတဲ့ ဧရာ၀တီတိုင္း ဖ်ာပံုေဒသရွိ ရခိုင္မ်ားကို ၾကည့္ပါ။ သူတို႔ေတြက စကားေရာ၊ ရုပ္ပါ ရခိုင္အစစ္မ်ားနဲ႔ တူညီေနပါ တယ္။ ဆင္ေနပါတယ္။

တစ္ကယ္ေတာ့ စစ္ေတြေဒသ အပါအ၀င္ ရခိုင္ေျမာက္ပိုင္း ရခိုင္အမည္ခံမ်ားက ဘဂၤလီကုလားမ်ားသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ- ရုပ္ရည္ေရာ၊ အက်င့္စရိုက္ေရာ၊ အသံေရာက သက္ေသျဖစ္ေနပါတယ္။ “ငါ စစ္ေတြမွာ ေကာလိပ္တက္ေတာ့၊ အစၥလာမ္ သာသနာကို လက္ခံလို႔ ငါ့ကို ကုလားလို႔ ေျပာသူ တစ္ခ်ိဳ႔ ရွိတယ္။ ငါက “ငါကုလားလား၊ မင္းကုလားလား- မင္းရုပ္ကိုမင္း မွန္မွာ ျပန္ၾကည့္လိုက္ပါ” ေျပာေတာ့- ေနာက္ပိုင္း အသံေတြ ပိတ္သြားတယ္။ အခုလည္း- စစ္ေတြ ရခိုင္မ်ားကို ကိုယ့္ရုပ္ ကိုယ္ မွန္ေထာင္ ၾကည့္ခိုင္းလိုက္ပါ။ ဒါေလာက္ လက္ေတြ႔- သက္ေသခိုင္လံုတဲ့ အခ်က္မရွိႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါမွ မဟုတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံက မီဒီယာ ဆိုသူေတြ စစ္ေတြၿမိဳ႔ကို သြားေရာက္ၿပီး- အားမနာတမ္း မွတ္တမ္းတင္ခိုင္း ၾကည့္လိုက္ပါ။ ၿမိဳ၊ ခမီြး၊ သက္၊ ခ်င္းနဲ႔ တရုတ္ကျပားေတြကို ဓါတ္ပံုရိုက္ယူလာၿပီး- စစ္ေတြ ရခိုင္လို႔ ေျပာရင္ေတာ့- တစ္မ်ိဳးေပါ့ေလ။

တိုင္းရင္းသားမ်ားက ရိုးတယ္ သူ႔လယ္နဲ႔သူ၊ သူ႔ေတာင္ယာနဲ႔သူ၊ သူေခ်ာင္းနဲ႔သူ ရွာေဖြစားေသာက္ ေနထုိင္တာမ်ားတယ္။ အာဏာရယူနည္းကို သတိမရသူမ်ားတယ္။ ျမန္မာျပည္မမွာ တရုတ္မ်ား၀င္လာၿပီး အာဏာရေအာင္ယူတတ္သလို၊ ရခိုင္ ျပည္မွာလည္း ဘဂၤလီမ်ား၀င္လာၿပီး အာဏာရေအာင္ ဖန္တီး တတ္တယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ရဲ႔ အာဏာအရွိဆံုး ရာထူး- ျပည္ နယ္ေကာင္စီ ဥကၠဌအျဖစ္ ဘဂၤလားသား စစ္စစ္ ဗိုလ္မႈးေက်ာ္ေမာင္ ေနရာယူသြားတာကိုပဲ ၾကည့္ပါ။ (ပါတီေကာင္စီေခတ္ ကုန္သြားေပမယ့္ သမိုင္းက ဖ်က္လို႔ မပ်က္ေသးဘူး၊) သူေကာင္စီ ျပည္နယ္ေကာင္စီ ဥကၠဌျဖစ္ဘို႔ သူ႔နယ္မွာ သူ႔ကို ေထာက္ခံတဲ့ ဘဂၤလီ ဘယ္ေလာက္မ်ားသလဲ ဆင္ျခင္ၾကည့္ပါ။ (တုိင္းရင္းသား ရခိုင္ေတြက အေနာက္သားကို မၾကည္ျဖဴ ဘူး ဆိုတာလည္း ထည့္တြက္ပါ။)

ဘဂၤလီရခိုင္မ်ားက စစ္ေတြရွိ တရုတ္ကျပားမ်ားကို ေပါင္းထားတယ္၊ ႏိုင္ငံျခားသား အတူတူပဲေလ။ ဗုဒၶဘာသာကို အေၾကာင္းျပၿပီး ေပါင္းလိုက္တယ္။ က်န္တုိင္းရင္းသားမ်ားကို ဘာသာေရးနဲ႔ မိႈင္းတိုက္လိုက္တယ္။ အာဏာရွိ ပိုက္ဆံရွိတဲ့ လူေတြက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ေဆာက္ေပးတယ္၊ ေစတီပုတိုး တည္ေပးတယ္။- တုိင္းရင္းသားမ်ားက ေက်နပ္ေနေတာ့ တယ္။

ဒီကတစ္ဆင့္ ရခိုင္တစ္ျပည္နယ္လံုးကို လႊမ္းမိုးႏိုင္ဘို႔-၊ ဗုဒၶဘာသာမ်ားတဲ့ အရပ္ေတြမွာ လူေမြးခဲ့တယ္။ အဓိက သူတို႔ရ သြားတဲ့ နယ္က ေတာင္ကုတ္လို႔ ဆုိႏိုင္တယ္။ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႔က သမိုင္းစဥ္ တစ္ေလွ်ာက္ ဘာျပသနာမွ မရွိခဲ့ဘူး။ ၁၉၈၂ ေက်ာ္ေလာက္မွ တရုတ္ကျပား ေက်ာက္ေတာင္ဆိုတဲ့ လူတစ္ဦးကို ဘဂၤလီရခိုင္မ်ားက ေမြးလို႔ရခဲ့တယ္။ ေက်ာက္ေတာင္ ဟာ ေန႔ခ်င္း၊ ညခ်င္း ခ်မ္းသာလာတယ္၊ ခ်မ္းသာလာေတာ့ ၾသဇာရွိလာတယ္။ တိုင္းရင္းသား မဟုတ္ေတာ့ ေဒသကို မညႇာ၊ ေဒသတြင္း ထြက္သမွ် သယံဇာတမ်ားကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကို ေမွာင္ခို အႀကီးအက်ယ္ လုပ္ခဲ့တယ္။ ဟိုမွာ သူ႔ရဲ႔ ဆရာသမား ဘဂၤလီရခိုင္ေတြ ကူညီေနတာကိုး။ ဒီလိုနဲ႔ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႔မွာ မြတ္စလင္မုန္းတီးေရးကို စတင္မ်ိဳးေစ့ခ်ခဲ့ တယ္။-

အခုလည္း ေက်ာက္ထရံက ရာဇ၀တ္မႈ တစ္ခုကို ေက်ာက္ေတာင္ရဲ႔ မ်ိဳးေစ့မ်ားက ထပ္ဆင့္ ေဖါက္ခြဲ ေပးလိုက္တယ္။ အဲ့ဒီ အတြက္ က်ဴးေက်ာ္သူ ဘဂၤလီရခိုင္မ်ားက ေနာက္က ေလာင္စာ ထည့္ၿပီးသား ျဖစ္ေနတယ္။- ဒီျပသနာကို အေၾကာင္းျပၿပီး စစ္ေတြမွာ အႀကီးအက်ယ္ ပံုႀကီးခ်ဲ႔လိုက္တယ္။ က်န္ေဒသမ်ား (ဥပမာ- ေမာင္းေတာ) က ေသြးဆူတံုးခဏ ျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္၊ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ျပန္ၿငိမ္းသြားႏိုင္ၿပီး- စစ္ေတြမွာ ဘာေၾကာင့္ မၿငိမ္းႏုိင္သလဲ- ဆိုတာက သက္ေသျဖစ္ေနတယ္။

သူတို႔က သူတို႔သမိုင္းကို ေဖ်ာက္ၿပီး ရခိုင္အျဖစ္ခံယူ-၊ တစ္ကယ့္တုိင္းရင္းသား အစစ္ျဖစ္တဲ့ မြတ္စလင္မ်ားကို ခပ္တည္ တည္နဲ႔ ေမာင္းထုတ္ဘို႔ ႀကိဳးစားျခင္း ျဖစ္တယ္။ ဒီအျဖစ္က ႏိုင္ငံအတြင္း က်ဴးေက်ာ္ျခင္းသာမက၊ နယ္ေျမကိုပါ လုယူျခင္း ျဖစ္ေနတယ္။

ဘဂၤလီမ်ားဟာ တစ္ျခားတစ္ဘက္မွာ ျပည္ပအင္အားစုေတြကို ေနာက္ကြယ္က ပ့ံပိုးၿပီး ႏိုင္ငံခြဲထြက္ ေရးကိုပါ လႈံ႔ေဆာ္ေပး ေနတယ္။ ဒီလိုလႈံ႔ေဆာ္တာမွာ ရည္ရြယ္ခ်က္ ၂ ခုရွိတယ္။ (၁) က ရခိုင္ဗုဒၶ ဘာသာေတြအၾကား- ဗမာကိုမုန္းၿပီး ညီၫြတ္ လာေအာင္- သူတို႔ ဘဂၤလီ ဗုဒၶဘာသာမ်ားကို အားကိုးလာေအာင္ ျဖစ္တယ္။ (၂) က သူတို႔ကိုယ္ ဘဂၤလီလို႔ လူထုက မျမင္ေလေအာင္ မြတ္စလင္ေတြကို ဘဂၤလီေတြလို႔ ပံုေအာထိုးခ်ထားႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္တယ္။

ဒီျဖစ္စဥ္အားလံုးကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ငါတို႔ တုိင္းရင္းသား ရခိုင္ေတြေရာ၊ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးပါ- တရုတ္ ကျပားမ်ားနဲ႔ ဘဂၤလီ ရခိုင္တို႔ရဲ႔ ၀ါဒျဖန္႔မႈေအာက္မွာ အႀကီးအက်ယ္ခံလိုက္ရတယ္ ဆိုတာပါ။ ရခိုင္စစ္စစ္ တုိင္းရင္းသားမ်ားနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသား မ်ားကို ခုတံုးလုပ္ၿပီး- ဘဂၤလီမ်ားက ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားကို ျပသနာရွာတဲ့ပြဲသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္အေရးအခင္းဟာ ဘဂၤလီနဲ႔ ရိုဟင္ဂ်ာတို႔ရဲ႔ အထိက ရုန္းလို႔ မွတ္တမ္းတင္ရမွာပါ။

(ဒါေတြကို ေဖၚထုတ္လို႔ ငါ့ကို ဆဲခ်င္ဆဲပါေစ၊ သတ္ခ်င္သတ္ပါေစ၊ ငါ ကရုစိုက္မွာ မဟုတ္ပါ။ တစ္ကယ့္ term ၀င္ လက္ ေတြ႔ ဘယ္သူနဲ႔မဆို ေဆြးေႏြးႏိုင္ေၾကာင္း အာမခံပါတယ္။- တုိင္းရင္းသားစစ္စစ္ ရခိုင္မ်ား၊ ျမန္မာႏုိင္ငံကိုခ်စ္တဲ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားမ်ား၊ အမွန္တစ္ကယ္ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူအခြင့္အေရးကို လူလိုသားမ်ား၊ တစ္ကယ့္သမုိင္းအမွန္ကို ေဖၚထုတ္လိုတဲ့ ျဖဴစင္တဲ့ သမိုင္းပညာရွင္မ်ားအတြက္ အေထာက္အပ့့ံျဖစ္ေစဘို႔ပဲ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ ငါေရးတဲ့သမိုင္း မွန္ကန္ေၾကာင္း အခ်ိန္ ကာလ တစ္ခုမွာ အေျဖေပၚလာမွာပါ။)
ေဌးလြင္ဦး