အစၥလာမ္ႏွင့္ဘာသာေပါင္းစံုခ်စ္ၾကည္ေရး

"အစဥ္မျပတ္ သနားၾကင္နာေတာ္မူေသာ အနႏၱဂ႐ုဏာေတာ္႐ွင္ျဖစ္ေတာ္မူေသာ အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္၏ နာမ ေတာ္ျဖင့္အစျပဳပါ၏။"

နိဒါန္း
အစၥလာမ္ဟူသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္သာသနာျဖစ္သည္။ မြတ္စလင္မ္ဟူသည္ အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္၊ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္(ဆြ)ႏွင့္ က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏ ပညတ္ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို နာခံသူျဖစ္သည္။ အမည္နာမႏွစ္ခု စလံုးသည္ အလြန္က်က္သေရ မဂၤလာႏွင့္ျပည့္စံုသကဲ့သို႔ ၾကားရသူအေပါင္း စိတ္ခ်မ္းေျမ့ဖြယ္ရာျဖစ္ေစသည္။
သို႔ေသာ္ ယေန႔ကမၻာေပၚတြင္ အစၥလာမ္ဟူေသာ ေဝါဟာရ၏အဓိပၸါယ္ကို လူအနည္းငယ္ကသာသိ႐ွိၾကသည္။ မ်ားစြာေသာလူမ်ားကမူ အေနာက္တိုင္းမီဒီယာမ်ား၏ တစ္ဖက္သတ္လိုရာစြဲ၊ ထင္ရာႀကဲကာ မဟုတ္မမွန္ ေရးသားခ်က္အေပၚ အေျခခံ၍ အစၥလာမ္အားတလြဲျမင္ေန၊ နားလည္ေနၾကပါသည္။ မြတ္စလင္မ္ဟုဆိုလွ်င္ လူရမ္းကားမ်ား၊ လူဆိုးမ်ား၊ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ားဟု ေခၚဆိုေနၾကသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔၏ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ လည္း မြတ္စ္လင္မ္ဆန္႔က်င္မုန္းတီးေရး လံႈ႔ေဆာ္မႈမ်ားႏွင့္ အစၥလာမ္ကို အထင္အျမင္လြဲမွားေစရန္ လုပ္ႀကံ စြပ္စြဲမႈမ်ားကို ႀကံဳေတြ႕ေနရပါသည္။ ထို႔အတြက္ေၾကာင့္လည္း မၾကာခဏ လူမႈေရးျပႆနာမ်ား ႀကံဳႀကိဳက္ခဲ့ရ ပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔တစ္ေတြကလည္း အစၥလာမ္သာသနာကို လိုက္နာက်င့္သံုးရာမွာ အစြန္းမေရာက္ အယူမသီးပဲ အစၥလာမ္၏ သ႐ုပ္သကန္ အမွန္တရားကိုတင္ျပႏိုင္ဖို႔လိုအပ္ပါသည္။ ယေန႔ သူ႔အေၾကာင္း ကိုယ္သိေအာင္၊ ကိုယ့္အေၾကာင္းသူသိေအာင္လုပ္ရန္ နယ္ျခားအတားအဆီးမ်ားမ႐ွိေတာ့ၿပီျဖစ္ေသာ Globalizedကမၻာႀကီးအတြက္အထူးပင္လိုအပ္ပါသည္။

အစၥလာမ္၏အဓိပၸါယ္
ကမၻာေပၚ႐ွိ ကိုးကြယ္ရာဘာသာအသီးသီးပင္ ထိုသာသနာကို ဦးေဆာင္ပို႔ခ်သူကို အေၾကာင္းျပဳ၍ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ထိုသာသနာထြန္းကားရာလူမ်ိဳးႏွင့္ ေဒသ၊ တိုင္း၊ ႏိုင္ငံ ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အမည္နာမ ပညတ္မွည့္ေခၚထားသည္ကိုေတြ႕ရ၏။ အစၥလာမ္သာသနာကား ဤသို႔မဟုတ္ေပ။ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး တစ္ေယာက္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ေပၚလာျခင္းမဟုတ္။ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးကိုအမွီျပဳ၍ ထြန္းကားျခင္းမဟုတ္။ တိုင္း၊ ႏိုင္ငံ၊ ေဒသတစ္ခုခုကို အရင္းခံ၍ျဖစ္တည္လာျခင္းမဟုတ္။ အထက္ပါအေၾကာင္းရင္းမ်ားအနက္ တစ္ခုခုႏွင့္ ဆက္ႏြယ္အရင္းခံမႈလံုးဝမ႐ွိ။ တစ္မူထူးျခားသည့္အယူဝါဒတစ္ရပ္ျဖစ္၏။ အစၥလာမ္ဟူေသာ ေဝါဟာရသည္ပင္ လွ်င္ ဤသေဘာကိုေဆာင္ေသာ အဓိပၸါယ္မ႐ွိေခ်။ အစၥလာမ္သည္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္ႏွင့္သာသက္ဆိုင္ သည့္အယူလည္း မဟုတ္။ လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ ဘာသာတစ္ခုလည္းမဟုတ္။ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ အတြက္ ရည္းစူးထားသည္လည္းမဟုတ္သကဲ့သို႔ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္၏စိတ္ဆႏၵ စိတ္ကူးအတြင္းမွ ေပါက္ ဖြားလာသည္လည္းမဟုတ္ေခ်။ အစၥလာမ္သည္ မွန္ကန္ေသာအေၾကာင္းတစ္ရပ္ျဖစ္၏။ ထူးျခားေသာ ဝိေသသ ဂုဏ္လကၡဏာတစ္ရပ္ကို ေဆာင္လ်က္႐ွိ၏။ မည္သည့္ႏိုင္ငံ၊ မည္သည့္လူမ်ိဳး၊ မည္သည့္အဖြဲ႕အစည္း (သို႔မဟုတ္) မည္သည့္မ်ိဳးႏြယ္ကပင္ျဖစ္ေစကာမူ ဤဝိေသသကို ပိုင္ဆိုင္ေသာသူ မည္သူမဆို မြတ္စလင္မ္ တစ္ဦးျဖစ္လာႏိုင္၏။ က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္အရဆိုလွ်င္ ေခတ္အသီးသီး႐ွိ လူမ်ိဳးအသီးသီးအနက္မွ ဤဝိေသသ ကိုပိုင္ဆိုင္ၾကသည့္ အက်င့္သီလေကာင္းျမတ္ၾကၿပီး ေျဖာင့္မတ္မွန္ကန္ေသာ လမ္းစဥ္ကိုေလွ်ာက္လွမ္းခဲ့သူ မွန္သေ႔႐ြ အားလံုးမြတ္စလင္မ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္းသိရ၏။ အစၥလာမ္သည္ ေလာကသံုးပါးတြင္ ထာဝရ႐ွင္သန္ လ်က္႐ွိ၏။ အစၥလာမ္သည္ က်ဥ္းေျမာင္းေသာလူမ်ိဳးေရးဝါဒ၊ ေဒသစြဲဝါဒမဟုတ္သကဲ့သို႔ အစၥလာမ္၏ လမ္းၫႊန္ ခ်က္မ်ားသည္ ကမၻာတစ္ဝွမ္းလံုးအတြက္ျဖစ္၏။ ထို႔အတူ လမ္းၫႊန္ခ်က္မ်ားသည္ အခ်ိန္ကာလမေ႐ြး လိုက္နာ က်င့္သံုးႏိုင္သည္ျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ထာဝရသစၥာလည္းမည္၏။ အစၥလာမ္တြင္ ဘုရားဟူသည္ ေပါင္းစည္းညီညြတ္ ျခင္းကို ဖန္တီးတည္ေဆာက္သည့္ အနႏၱစြမ္းအားေတာ္အ႐ွင္၏ ေ႔႐ွေတာ္ေမွာက္တြင္ ဝပ္ဆင္းမာန္ေလ်ာ့ ျခင္းျဖင့္ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ေပါင္းစည္းညီညြတ္ေရးတို႔၏ ဘာသာေရးတစ္ရပ္အေနႏွင့္ အစၥလာမ္ဘာသာက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသံလြင္ခက္ကိုကမ္းလွမ္းျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

မြတ္စလင္မ္ဟူသည္လူသားထုတစ္ရပ္လံုး၏အက်ိဳးကိုေဆာင္႐ြက္သူ
မြတ္စလင္မ္မ်ားသည္ အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္၏သာသနာကို အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္၏ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ (ဝါ) ကုရ္အာန္ က်မ္းေတာ္ျမတ္၏လမ္းညႊန္ခ်က္ႏွင့္အညီ တမန္ေတာ္ျမတ္ မုဟမၼဒ္(ဆြ)၏ က်င့္သံုးေဆာက္တည္မႈတို႔ကို စံျပဳ လ်က္ လႈပ္႐ွားလိုက္နာေဆာင္႐ြက္ၾကရမည္။ ယင္းသို႔ေဆာင္႐ြက္ရသည့္ အက်ိဳးေက်းဇူးမွာကား ကမၻာ့လူသား တစ္ရပ္လံုးအတြက္ ပင္ျဖစ္သည္။ မြတ္စလင္မ်ားသည္ ကမၻာ့လူသားထုတစ္ရပ္လံုး၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ သာယာဝေျပာေရးအတြက္ သယ္ပိုးေဆာင္႐ြက္ရမည့္ လူသားထု၏ ဝန္ထမ္းမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ဤသို႔ လူသားထုတစ္ရပ္လံုး၏အက်ိဳးကို သယ္ပိုးေဆာင္႐ြက္ျခင္းသည္ပင္လွ်င္ အစၥလာမ္၏ အဓိကရည္ၫႊန္း ခ်က္အခ်ဳပ္လည္းျဖစ္သည္။ မြတ္စလင္မ္မ်ားသည္ မိမိႏွင့္ဘာသာတူသူမ်ားအတြက္သာလွ်င္ တာဝန္႐ွိသည္ မဟုတ္။ ေဝေနယ်ခပ္သိမ္း ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈထြန္းကား ေစေရး၊ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ေရးတို႔ကိုပါ စြမ္းစြမ္းတမံ က်ရာက႑မွ ပါဝင္တာဝန္ယူေဆာင္႐ြက္ေပးသြားရပါမည္။ ကမၻာ့လူသားထုႀကီး၏ ေကာင္းရာ ေကာင္းက်ိဳးကိုသာမက ေဝေနယ်ခပ္သိမ္းအတြက္ပါ အၿမဲအရန္သင့္႐ွိေနရ ပါမည္။ လူသားတိုင္းသည္ ကမၻာ့အိမ္ေထာင္စုဝင္ ညီအစ္ကိုမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ လူသားတိုင္းသည္ ကမၻာ့ အိမ္ေထာင္စုႀကီးႏွင့္ မိသားစုႀကီးအျဖစ္ ႐ႈျမင္ရမည္ဟု က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္ကဆိုထားသည္။ “လူသား တို႔သည္ အိမ္ေထာင္စု လူ႔အဖြဲ႕ အစည္းတစ္ခု၏ အဖြဲ႕ဝင္ညီေနာင္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။” (ကုရ္အာန္က်မ္း ၂း၂၁၃)
ဤအတြက္ေၾကာင့္ မြတ္စလင္မ္တိုင္းသည္ ကမၻာ့လူသားထုတစ္ရပ္လံုး၏ အခက္အခဲ ေဘးဒုကၡခပ္သိမ္းကို မိမိဒုကၡဟုခံယူရမည္။ လူသားအခ်င္းခ်င္း စာနာေထာက္ထားရမည္။ ေလးစားခ်စ္ခင္ရမည္။ ေမတၲာ၊ ေစတနာ ထားမပ်က္႐ွိရမည္။ အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္ အႏွစ္သက္ဆံုးမွာ လူသားတို႔၏အက်ိဳးကို သယ္ပိုးေဆာင္႐ြက္ျခင္း ပင္ျဖစ္သည္။ (ကုရ္အာန္ ၂း၂၁၃) ေဝေနယ်ခပ္သိမ္းသည္ အလႅာဟ္၏အိမ္ေထာင္စုဝင္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ေဝေနယ်ခပ္သိမ္းအေပၚ အက်ိဳးအျပဳဆံုးေသာသူကို အလႅာဟ္က အခ်စ္ဆံုးျဖစ္အံ့။ (တမန္ေတာ္ျမတ္)

ကမၻာ့ဘာသာသာသနာႀကီးမ်ား
ကမၻာေပၚတြင္ ေက်ာ္ၾကားသည့္ ကမၻာ့သာသနာမ်ားအျဖစ္ ဟိႏၵဴ၊ ဗုဒၶ၊ ခရစ္ယာန္၊ ရဟူဒီႏွင့္ အစၥလာမ္ဟူ၍ ႐ွိသည္။ အခ်ိဳ႕ကို ေသခ်ာစြာသံုးသပ္လိုက္ပါက ဘာသာသာသနာ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ေထာက္ခံေနမႈကို ေတြ႕ရ သည္။ အစၥလာမ္ဆိုသည္ကို က်မ္းေတာ္ျမတ္ ကုရ္အာန္က နာမည္ေပးထားသည္။ “ဧကန္မုခ် အလႅာဟ္အ႐ွင္ ျမတ္ထံေတာ္ပါးတြင္ ဒီန္ ဘာသာ သာသနာ သည္ အစၥလာမ္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုထားသည္။” (ကုရ္အာန္ ၅း၃၊ ၃း၁၈) ခရစ္ယာန္ဘာသာသည္ သူတို႔က်မ္းစာထဲတြင္ ခရစ္ယာန္နာမည္မပါေပ။ ဟိႏၵဴသည္ ႏိုင္ငံေဒသ ဟင္းႏၵံ (ငညိ) ကို အစြဲျပဳ၍ေပးထားသည္။ သူတို႔က်မ္းစာမ်ားျဖစ္ေသာ ေဝဒ၊ မဟာဘာရတတြင္ သာသနာဒအမည္ မပါ။ ရဟူဒီဘာသာသည္ သူ႔က်မ္းစာထဲမွာမပါ။ ဗုဒၶဘာသာသည္ ႐ွင္ႀကီးေဂါတမဗုဒၶျမတ္စြာက ေဟာၾကား သည့္အတြက္ ဗုဒၶဘာသာ ဟုဆိုသည္။ ကမၻာ့ဘာသာ သာသနာအားလံုးသည္ ေကာင္းျမတ္ေသာတရားမ်ား ေဟာၾကားသည္။ ပရမတၲအျမင္တြင္ တူညီၾကသည္။ ေနာင္တမလြန္ေကာင္းစားေရးကို အားလံုးရည္စူးၾက သည္။ ကာလံ ေဒသံအေလ်ာက္ ပညတ္တြင္ ကြဲလြဲၾကျခင္းမွာ ဓမၼတာပင္၊ ေ႐ွးအယူဝါဒမ်ားမွာ ေဒသႏွင့္ တည္ေထာင္သည့္ပုဂၢိဳလ္ကိုအစြဲျပဳ၍ အမည္ေပးထားသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ဟိႏၵဴ မဟာယနတြင္ ပရမတ္ ဗုဒၶ ဟူ၍ တစ္ဆူတည္း႐ွိသည္။ ခရစ္ယာန္တြင္ သံုးပါးကိုေပါင္း၍ တစ္ဆူတည္းလုပ္ထားသည္။ ရဟူဒီတြင္လည္း တစ္ဆူတည္းကိုသာ ရည္ၫႊန္းသည္။ အစၥလာမ္တြင္ တစ္ပါးတည္းေသာအ႐ွင္ (ေသာင္ဟီးစ္) အလႅာဟ္အ႐ွင္ သာ႐ွိသည္။ သို႔ေသာ္ အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္သည္ မြတ္စလင္မ္မ်ားႏွင့္ အာရဗ္မ်ား၏ ဘုရားသခင္မဟုတ္ပါ။ အလႅာဟ္သည္ ေလာကအေပါင္း၊ စၾကဝဠာအေပါင္း၊ ေဝေနယ်အေပါင္းကို ဖန္ဆင္းျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေတာ္မူ ေသာအ႐ွင္ျမတ္သည္။

အျခားဘာသာမ်ားကိုအသိအမွတ္ျပဳေသာအစၥလာမ္
အစၥလာမ္တြင္ အားနည္းခ်က္လံုးဝမ႐ွိပါ။ ကမၻာသူကမၻာသားမ်ားကိုလမ္းညႊန္ရန္ တမန္ေတာ္မ်ားပြင့္ခဲ့သည္။ က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္တြင္ လူမ်ိဳးစုတိုင္းအတြက္ တမန္ေတာ္႐ွိခဲ့သည္။ လူမ်ိဳးတိုင္းအတြက္ လမ္းညႊန္သူ႐ွိခဲ့ သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။ အစၥလာမ္က လူမ်ိဳးေဒသစြဲမ႐ွိပါ။ ဘာသာ သာသနာႀကီးမ်ား သြန္သင္ၾကေသာ ကမၻာ့ေက်းဇူး႐ွင္ႀကီးမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳသည္။ ယံုၾကည္ေလးစား သဒၶါတရားထားရန္ ေမတၲာပို႔ရန္သြန္သင္ သည္။ လူမ်ိဳးတိုင္းတြင္ နဗီ၊ ဟာဒီမ်ားပြင့္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္း လူ႔အဖြဲ႕အစည္း႐ွိ ေကာင္းသည့္အခ်က္မ်ားကို ေတြ႕ရျခင္းျဖင့္သိႏိုင္သည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ေတာင္ေပၚသားမ်ားသည္ ဧည့္ဝတ္ေက်ၾကသည္။ ယဥ္ေက်းသည္ ဟုဆိုသူမ်ားထက္ သစၥာ႐ွိသည္။ က်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရအာန္တြင္ ေကာင္းတာအားလံုး အလႅာ့ဟ္ထံမွလာသည္ ဟုဆိုသည္။ အလႅာဟ္အ႐ွင္သည္ အဖိုႏွင့္အမ ၾကင္ဘက္တစ္စံုမွစၿပီး ကမၻာေပၚတြင္ လူ႔ဘဝကို စတင္ေစခဲ့ရာ ယေန႔လူသားမ်ိဳးႏြယ္အားလံုးမွာ ဤကမၻာဦးဖခင္ႏွင့္မိခင္တို႔မွ ဆင္းသက္ ေပါက္ဖြားလာၾကျခင္းျဖစ္သည္။
ကမၻာေပၚ႐ွိလူမ်ိဳးတိုင္းမွ ေကာင္းေသာအခ်က္မ်ားသည္ ဘိုးဘြားဘီဘင္တို႔ထဲမွ တရားဓမၼလမ္းညႊန္ နဗီ၊ ရစူလ္၊ ဟာဒီ၊ ဝလီတို႔၏ သြန္သင္ခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အစၥလာမ္က မည္သည့္လူမ်ိဳးကိုမွ အထင္မေသးရပါ။ အားလံုးေသာလူမ်ိဳးမ်ားသည္နဗီ၊ဟာဒီတို႔၏လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။

ကမၻာ့သာသနာေပါင္းခ်ဳပ္
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ပြင့္ခဲ့ေသာ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ထူးျခားခ်က္မွာ ေမတၲာျဖစ္သည္။ ယေန႔မွ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀ဝ၀)ခန္႔တြင္ပြင့္ခဲ့ေသာ အီဆာနဗီေခၚ ေယ႐ႈခရစ္ (အီဆာအီဘာသာ) ခရစ္ယာန္သည္ ဂ႐ုဏာ၊ လွဴဒါန္းျခင္းကို အဓိကထားသည္။ သမိုင္းအရ ႏွစ္ေပါင္း(၁၄၀ဝ)ေက်ာ္ကပြင့္ခဲ့ေသာ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္(ဆြ) ယူေဆာင္လာေသာ သာသနာသည္ ညီညြတ္ေရးကို အေျခခံထားသည္ဟု ရာဇဝင္သမိုင္းဆရာတို႔က ဆိုၾကပါ သည္။ အစၥလာမ္တြင္ ဟိႏၵဴက်မ္း၏ ဝတၲရား၊ ရဟူဒီတို႔၏ တရားစီရင္ျခင္း၊ ဗုဒၶက်မ္း၏ ေမတၲာ၊ ဖါရစီလူမ်ိဳး တို႔၏သန္႔႐ွင္းစင္ၾကယ္ျခင္း၊ ခရစ္ယာန္မ်ား၏ က႐ုဏာ၊ လွဴဒါန္းျခင္း စသည္တို႔ပါဝင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အစၥလာမ္သည္ ကမၻာ့သာသနာေပါင္းခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ ကုရ္အာန္သည္လည္း ကမၻာ့ဘာသာ သာသနာတို႔၏ က်မ္းေပါင္းခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။(ကုရ္အာန္၉၈း၂-၃)

လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခြင့္
ကုရ္အာန္က်မ္းေတာ္ျမတ္၏လမ္းညႊန္ခ်က္အရ လူတိုင္း လူတိုင္းသည္ ဘာသာေရးကို လြတ္လပ္စြာယံုၾကည္ ႏိုင္သည္။ ကိုးကြယ္ႏိုင္သည္။ က်င့္သံုးႏိုင္သည္။ “ဘာသာ သာသနာကို ယံုၾကည္ရာ၌ အတင္းအဓမၼစနစ္မ႐ွိ။ အမွားႏွင့္ အမွန္သည္ ထင္႐ွားၿပီးျဖစ္သည္။” (ကုရ္အာန္က်မ္း ၂း၂၅၆) အစၥလာမ္သာသနာကိုပင္လွ်င္ ႀကိဳက္ ႏွစ္သက္လိုလားမွလက္ခံရမည္။ မႀကိဳက္ မႏွစ္သက္ပါက လက္ခံရန္မလိုေၾကာင္း အတိအလင္း ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ မူထားသည္။ “ႏွစ္သက္သူမွ အစၥလာမ္ကိုလက္ခံပါ။ မႏွစ္သက္ပါက ျငင္းပယ္ႏိုင္ပါသည္။” (ကုရ္အာန္က်မ္း ၉း၆)
အထက္ပါက်မ္းေတာ္ျမတ္ကုရ္အာန္၏လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားကို လိုက္နာက်င့္သံုးခဲ့ၾက သည့္ အတိတ္ေခတ္႐ွိ မြတ္စလင္တို႔၏ စိတ္ထားမြန္ျမတ္ပံု၊ အျခားဘာသာဝင္လူနည္းစု မ်ားအေပၚ၌ မည္မွ် ေစတနာ၊ ေမတၲာထား႐ွိပံု၊ တရားမွ်တပံုတို႔ကို ဘာသာျခားစာေရးဆရာမ်ား၊ သမိုင္းသုေတသီမ်ားႏွင့္ ပညာ႐ွင္မ်ား၏ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ မ်ားျဖင့္ အနည္းငယ္တင္ျပလိုပါသည္။ တမန္ေတာ္ျမတ္ သက္ေတာ္ထင္႐ွား႐ွိစဥ္ကာလတြင္ မဒီနာၿမိဳ႕႐ွိ  ဘာသာျခားမ်ားႏွင့္ဆက္ဆံမႈ၊ ပထမဆံုးစစ္ပြဲျဖစ္ေသာ ဗဒရ္စစ္ပြဲတြင္ ဖမ္းဆီးရမိေသာ သံု႔ပန္းမ်ားအေပၚ ဆက္ ဆံျပဳမူခဲ့မႈ၊ မကၠာၿမိဳ႕ေတာ္ကို ေအာင္ႏိုင္ၿပီးေနာက္တြင္ တမန္ေတာ္ျမတ္သည္ မိမိအား ႏွိပ္စက္ကလူျပဳခဲ့သူမ်ား ကိုလည္းေကာင္း၊ မိမိ၏သမီးဇိုင္နဗ္ကို သတ္ျဖတ္ခဲ့သူကိုလည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ဘႀကီးေတာ္ ဟမ္ဇာသခင္ကို သတ္ျဖတ္ခဲ့သူ ဟဗ္႐ွိကိုလည္းေကာင္း၊ ဘႀကီးေတာ္၏ရင္ကိုခြဲကာ ႏွလံုးကို ထုတ္ယူဝါးၿမိဳခဲ့သူ ဟင္းဒ္ကို လည္းေကာင္း ကလဲ့စားေခ်ျခင္းမျပဳဘဲ ခြင့္လႊတ္ခဲ့မႈမ်ားမွာ ကမၻာ့သမိုင္းတြင္စံတင္စရာျဖစ္ခဲ့ေပသည္။
တမန္ေတာ္ျမတ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ အစၥလာမ္နယ္ေျမက်ယ္ျပန္႔လာခဲ့ရာ ဒုတိယ သမၼတႀကီး ဟဇရသ္အြမၼရ္သခင္ လက္ထက္တြင္ ေဂ်႐ုဆလင္ကို ေအာင္ႏိုင္ခဲ့ေလသည္။ အြမၼရ္သခင္သည္ ထိုၿမိဳ႕တြင္ေနထိုင္ေသာ ၿမိဳ႕သူ ၿမိဳ႕သားမ်ားႏွင့္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္တစ္ရပ္ ခ်ဳပ္ဆိုေပးခဲ့သည္။ ယင္းစာခ်ဳပ္ပါ အခ်ိဳ႕အခ်က္အလက္မ်ားမွာ -  ေဂ်႐ုဆလင္႐ွိ ႏိုင္ငံသား၊ ဘာသာျခားတိုင္းသည္ ၎တို႔၏ အသက္စည္းစိမ္၊ သားမယား၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ တရား၊ သာသနာ့အေဆာက္အဦးမ်ားႏွင့္ လက္ဝါးကပ္တိုင္မ်ား၊ ဘုရားေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ ၎တို႔ပိုင္ဆိုင္သည့္ အရာအားလံုး၏ လံုၿခံဳမႈကို အာမခံခ်က္ေပးေၾကာင္း ဝန္ခံသေဘာတူညီခဲ့ၿပီး ၎တို႔၏ေျမယာမ်ားႏွင့္ ဘာသာ ေရးဆိုင္ရာတို႔တြင္ မည္သည့္အေႏွာက္အယွက္မ်ိဳးမွ မျဖစ္ေစရ။ ၎တို႔၏ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ လွဴဒါန္းထား မႈမ်ား၊ ဂုဏ္္အဂၤါမ်ားကို မူလအတိုင္း ထား႐ွိရမည္။ ဤသည္ကို အေနာက္တိုင္းစာေရးဆရာ Lawrence က The Eclips of Christianity in Asia ဟူေသာစာအုပ္တြင္ ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္လည္း မြတ္စလင္မ္တို႔သည္ ႏွစ္ေပါင္း(၁၀ဝ၀)ခန္႔ အုပ္ခ်ဳပ္ မင္းလုပ္ခဲ့ေလသည္။ ကု႐ွ္မီရ္မွ မိုက္ဆူရ္အထိ၊ ဂြဂ်္ရာသ္မွ ဘန္ဂါလ္အထိ မြတ္စလင္မ္ဘုရင္တစ္ဦး အာဏာထြားခဲ့သည့္ကာလ႐ွိခဲ့သည္။ ပထမဆံုး ဟိဂ်ာဂ်္ေခတ္တြင္ ဂါဇီမုဟမၼဒ္ ဗင္န္ ကာဆင္သည္ ဆင္းဒ္ျပည္နယ္အထိေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း William Muir က ဤသို႔ ေရးသားခဲ့ေလသည္။ “ထိုအခ်ိန္က မြတ္စလင္မ္တို႔သည္ ဟိႏၵဴမ်ား၏ဘုရား႐ွိခိုးေက်ာင္း အား လံုးကို မူလအတိုင္း ထား႐ွိေစခဲ့ေလသည္။ ႐ုပ္ထုမ်ားကိုးကြယ္ေနၾကသည္ကိုသိလ်က္ႏွင့္ တားဆီးပိတ္ပင္မႈ မျပဳလုပ္ခဲ့ေပ။ ယဟူဒီ၊ ခရစ္ယာန္ႏွင့္ ဖါရ္ဆီ လူမ်ိဳးမ်ားအားလံုးတို႔အား မိမိ ဘာသာတရားအရ ေနထိုင္ခြင့္ျပဳ ခဲ့ေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ မြတ္စလင္မ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ႐ွိပါလ်က္ အိႏၵိယသည္ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံ မျဖစ္ခဲ့ေပ။”

ကမၻာ့ဘာသာေပါင္းစံုခ်စ္ၾကည္ေရးကိုေဖာ္ညႊန္းသည့္တမန္ေတာ္ျမတ္၏စာခ်ဳပ္
ကမၻာ့ခရစ္ယာန္ထုအားလံုးကို ေၾကညာလိုက္သည္။ မြတ္စလင္မ္မ်ားသည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာတို႔၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ဥစၥာမ်ားကို လံုၿခံဳမႈ၊ ကာကြယ္မႈေပးၾက ရမည္။ ဤပဋိညာဥ္ကို အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္၏ အလိုေတာ္အရ ကြ်ႏု္ပ္က ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ကမၻာ့ေတာင္ဖ်ားမွ ေျမာက္ဖ်ား၊ ေနဝင္ရာမွ ေနထြက္ရာ တိုင္းျပည္အားလံုး႐ွိ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ဟူသေ႔႐ြကို အစၥလာမ္ဘာသာဝင္တို႔သည္ အစြမ္းကုန္ အသက္ အိုးအိမ္စည္းစိမ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေစာင့္ေ႐ွာက္မႈေပးၾကရမည္။ ၎တို႔အား ေလးစားၾကရမည္။ ဤကတိ စာခ်ဳပ္ ပါ အခ်က္မ်ားကို သစၥာ႐ွိစြာလိုက္နာက်င့္သံုးေဆာင္႐ြက္သူတို႔သည္ အလႅာဟ္အ႐ွင္၏ေ႔႐ွေတာ္ေမွာက္တြင္ အမႈထမ္းေဆာင္ၿပီးပင္ျဖစ္သည္သာမက ခ်ိဳးေဖာက္သူတို႔သည္ အလႅာဟ္အ႐ွင္၏ေ႔႐ွေတာ္ေမွာက္၌ ဒုကၡဒဏ္ ကို မုခ်ခံၾကရလိမ့္မည္။ ဤအမိန္႔သည္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ တိုင္းဘုရင္ျဖစ္ေစ၊ သာမန္လူတန္းစားပင္ျဖစ္ေစ ခြဲျခားျခင္းမ႐ွိ။ မြတ္စလင္မ္မွန္သမွ် လိုက္နာၾကရမည္။ ကြ်နု္ပ္၏ေနာက္လိုက္ လူအင္အား၊ ပစၥည္းဥစၥာရတနာ ေ႐ႊ၊ ေငြ အင္အားႏွင့္ လက္နက္အင္အားခပ္သိမ္းကုန္ႏွင့္ ၎တို႔အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ကို ကာကြယ္ေပးရ မည္။ ထို႔ျပင္ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္တို႔၏ ဘုရား႐ွိခိုးေက်ာင္းမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ ゞင္းတို႔၏ က်မ္းစာမ်ားကို လည္းေကာင္း၊ ၎တို႔၏ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ရာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားကို လည္းေကာင္း ကာကြယ္ေပးၾကရမည္။
မည္သည့္ေခတ္အေျခအေနျဖစ္ေစ၊ မည္သည့္အရပ္ေဒသျဖစ္ေစ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္တို႔အား ၿခိမ္းေျခာက္ လာသည့္အႏၱရာယ္မ်ားမွ တြန္းလွန္ကာကြယ္ေပးၾကရမည္။ ကြ်ႏု္ပ္တို႔၏တာဝန္သည္ ထိုသူမ်ားကို အကာ အကြယ္ေပးျခင္းသာျဖစ္၍ အသိေပး၍လည္းေကာင္း၊ အသိမေပးပဲႏွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း ကာကြယ္ေပးသြား ရမည္။ ဤကဲ့သို႔လုပ္ရျခင္းမွာ ကြ်ႏု္ပ္သည္ သစၥာေစာင့္စည္းမႈကိုလက္ေတြ႕သင္ျပျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ အဘယ့္ ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဤကဲ့သို႔သစၥာျပဳထားႏွင့္ၿပီးျဖစ္ျခင္းေၾကာင့္ ဤယံုၾကည္မႈကို မည္သည့္အခါတြင္မွ် စြန္႔လႊတ္ ျခင္းျပဳခြင့္အလ်ဥ္းမ႐ွိၿပီ။ ေဘးအႏၱရာယ္ဟူသမွ်သည္ ခရစ္ယာန္တို႔အေပၚမက်ေရာက္ေစပဲ ကြ်ႏု္ပ္ႏွင့္ မြတ္စလင္မ္တို႔ကသာလွ်င္ ေ႔႐ွတန္းက ခါးစည္းၿပီး ရင္ဆိုင္ၾကရမည္။ မည္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ် ၎တို႔၏ဘာသာဂိုဏ္းခ်ဳပ္မ်ားကို ႏွိမ့္ခ်ျခင္း၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားကို ဘုရား႐ွိခိုးေက်ာင္းမ်ားမွ ထုတ္ပယ္ျခင္း၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္မ်ားကို ခရစ္ယာန္ဂိုဏ္းမ်ားမွလည္းေကာင္း၊ ရေသ့မ်ားကို ၎တို႔စႀကၤံေက်ာင္းမ်ားမွ လည္းေကာင္း၊ သာသနာျပဳမ်ားကို ၎တို႔၏ေနာက္လိုက္မွ သီးျခား ခြဲထားေႏွာက္ယွက္ျခင္းကိုလည္းေကာင္း လံုးဝမျပဳလုပ္ၾကရ။ ထို႔ျပင္ ခရစ္ယာန္ဘုရား႐ွိခိုးေက်ာင္းမွ အုတ္၊ ေက်ာက္ခဲ စသည့္ မည္သည့္အသံုး အေဆာင္ကိုမွ် မြတ္စလင္မ္ဗလီေက်ာင္းမ်ားအတြက္ အသံုးျပဳရန္ မယူေဆာင္ၾကရ။ အထက္ပါစည္းကမ္း မ်ားကို ခ်ိဳးေဖာက္ဖ်က္ဆီးသူသည္ ထာဝရသခင္၏ သစၥာေတာ္ကို ခ်ိဳးေဖာက္သူပင္မည္၏။ ခရစ္ယာန္တို႔အား ၎တို႔အိုးအိမ္မ်ားကို အဓမၼစြန္႔လႊတ္ေစၿပီး မြတ္စလင္မ္တို႔ႏွင့္ အတူ ရန္သူမ်ားအား တိုက္ခိုက္ရန္ မေခၚေဆာင္ ရ။ ထိုသူမ်ားအး အသက္ေပး၍ ကာကြယ္ ၾကရမည္။ မည္သည့္ကိစၥတြင္ျဖစ္ေစ ကြ်ႏု္ပ္တို႔သည္ ထိုသူမ်ားထံမွ ေငြေၾကးအကူအညီကို မယူသင့္။ သို႔ရာတြင္ ၎တို႔စိတ္ေစတနာအေလ်ာက္ ေထာက္ပံ့လာခဲ့ပါက ေခတၲအား ျဖင့္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုေငြကို မြတ္စလင္မ္ျပည္သူ႔ဘ႑ာ 'ဘိုင္တြလ္မာလ္'မွ ျပန္လည္ေပး ဆပ္ရန္ ကတိျပဳခဲ့ၿပီးျဖစ္ရမည္။ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္ မ်ားကို ပစ္ပစ္ခါခါ ႐ုန္႔ရင္းၾကမ္းတမ္းစြာ ဆက္ဆံျခင္း မ်ားကို မျပဳလုပ္ရ။ ၎ျပင္ အစၥလာမ္ဘာသာသို႔ ကူးေျပာင္းရန္ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း၊ ႏိုင္ထက္စီးနင္း ျပဳလုပ္၍ ဘာသာသြတ္သြင္းျခင္းမ်ားကို မျပဳလုပ္ၾကရမည့္အျပင္ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးရာ၌ပင္ အဓမၼတိုက္တြန္းျခင္း မျပဳလုပ္ ရ။ ၾကင္နာယုယစြာ ေဆြးေႏြးျခင္းကိုသာ ခြင့္ျပဳသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ေဆြးေႏြးရာတြင္ ၎တို႔အား နစ္နာေစမည့္ စကားလံုးမ်ားကို မသံုးႏႈန္းရ။ ခရစ္ယာန္တစ္ဦးအား အျခားဘာသာဝင္ႏွင့္အိမ္ေထာင္ျပဳရန္ အဓမၼတိုက္တြန္း ျခင္းမျပဳရ။ ထို႔ျပင္ ခရစ္ယာန္သမီးပ်ိဳကိုလည္း မြတ္စလင္မ္သားေယာက်ာ္းေလးအတြက္ အဓမၼေတာင္းရမ္းျခင္း မျပဳလုပ္ၾကရေပ။ မြတ္စလင္မ္တစ္ဦးထံ လာေရာက္ေနထိုင္ေသာ ခရစ္ယာန္တစ္ဦးသည္ မိမိယံုၾကည္ အား ထားသည့္ဘာသာကို လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ႏိုင္၍ လြတ္လပ္စြာ ေနထိုင္စားေသာက္ခြင့္လည္း ႐ွိရ မည္။ ခရစ္ယာန္မ်ားသည္ မိမိတို႔ ေက်ာင္း၊ ကန္၊ ဘုရားမ်ားကိုျပဳျပင္လို၍ အကူအညီ ေတာင္းလာခဲ့ပါက မြတ္စလင္မ္မ်ားသည္ တာဝန္ေက်ပြန္စြာ ၎တို႔ဘာသာထံုးစံႏွင့္ ေလ်ာ္ညီေအာင္ ျပဳလုပ္ေပးရမည္။
ဤစာခ်ဳပ္ကို သက္ေသအျဖစ္ အေဆြေတာ္ႀကီးမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ အဗူဘကရ္သခင္၊ အြမၼရ္သခင္၊ အြတ္ဆမန္ သခင္ႏွင့္ အလီသခင္တို႔အပါအဝင္ ဆြဟာဗာသာဝကေပါင္း (၃၀) က လက္မွတ္ေရးထိုးထားၾကသည္။
[မွတ္ခ်က္ ။ ။ ဤစာခ်ဳပ္သည္ ခရစ္ယာန္ဘာသာတစ္ခုတည္းသာမဟုတ္။ ဘာသာအားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳ ထားၿပီး အထက္ပါအခ်က္မ်ားသည္ အက်ဥ္းခ်ဳပ္အားျဖင့္သာ ေဖာ္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အက်ယ္သိလိုပါက ဆရာဝါးခယ္မေမာင္မင္းႏိုင္ေရးဘဝအလွတရားလမ္းညႊန္(စာ-၂၃၀)တြင္႐ႈပါရန္။]

ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုတည္ေဆာက္ရန္လိုအပ္ခ်က္
အစၥလာမ္က ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး (Global Peace) ကိုတည္ေဆာက္ရယူေစႏိုင္မည့္ လူသားခ်င္း စာနာမႈ စိတ္ဓါတ္ကို တိုက္တြန္းသည္။ မည္သည့္အစြဲမွမထားပဲ လူအခ်င္းခ်င္းအၾကားဝယ္ အျပန္အလွန္ အတံု႔အလွည့္ သေဘာထားႀကီးမႈ၊ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈ ႏွင့္ ေမတၲာ၊ ဂ႐ုဏာ အၾကင္နာပြားမ်ားေရးကို အားေပးသမႈျပဳသည္။ ဘာသာအယူဝါဒ ကြဲျပားမႈကိုအေၾကာင္းျပဳၿပီး မုန္းတီးမႈႏွင့္ ဝန္တိုမစၦရိယမပြားေစေရးကိုဆံုးမသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးသည္ ဘာသာတရားအားလံုး၏ ပင္မအေျခခံပင္ျဖစ္ပါသည္။ ကမၻာ့႐ြာႀကီး ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာလွပေဝဆာ ေန ေရးအတြက္ စုေပါင္းေဆာင္႐ြက္ရန္သည္ပင္ ဘာသာဝင္အသီးသီး၏ ျမင့္ျမတ္ေသာတာဝန္ျဖစ္ပါသည္။ လူသား ၏ ျမင့္မားလွသည့္ ဦးတည္ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ားမွာလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းပကတိ ႐ွိရာ ဝန္းက်င္ႀကီးသာမ႐ွိခဲ့ပါက ထေျမာက္ေအာင္ျမင္ႏိုင္စရာမ႐ွိေပ။ လူတစ္ဦးခ်င္း၏ နာမ္ပိုင္း၊ ႐ုပ္ပိုင္း တိုးတက္မႈမ်ားေရာ၊ ကိုယ္က်င့္တရား ေရးရာ တိုးတက္မႈမ်ားမွာပါ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာဝန္းက်င္႐ွိေနမွသာလွ်င္ ပကတိၿငိမ္းခ်မ္းရာကိုျဖစ္ေစႏိုင္ေပမည္။ ထို႔ အတြက္ လူမႈကိစၥအဝ၀ကို ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ရန္ႏွင့္ ေကာင္းေသာလူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို တည္ေဆာက္ရန္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာဝန္းက်င္မွာ အဓိကမ႐ွိမျဖစ္လိုအပ္ေပသည္။ “လူသားလူ႔ဂုဏ္ကို တန္ဖိုးထားတတ္ပါမွ ႀကီးပြား တည္တံ့ႏိုင္မည္။ ဒါေၾကာင့္ ဘာသာစကား၊ မ်ိဳးႏြယ္နဲ႔အေသြးအေရာင္ကို ပဓါနမထားပဲ ညီရင္းအစ္ကို မိသားစု လူ႔ေဘာင္ႀကီး႐ွိဖို႔ အလြန္ကိုလိုအပ္ပါသည္။ ဒါေပမယ့္ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ လူမ်ိဳးေရးဝါဒကို ေ႔႐ွတန္းတင္ေနသေ႔႐ြ လူသားအားလံုးကို အလႅာဟ္အ႐ွင္ရဲ႕ မိသားစုလို႔မျမင္ေသးသေ႔႐ြ ကမၻာမွာ ျဗဟၼစိုရ္တရား မထြန္းကားႏိုင္ပါ ဘူး။ သာယာတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့ လူသားကမၻာႀကီး ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ၾကမွာမဟုတ္ပါဘူး။” ကမၻာ့စာဆိုေတာ္ႀကီး ေဒါက္တာအိကဗားလ္၏ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ တင္ျပခ်က္ျဖစ္ပါသည္။ ေအးခ်မ္းစြာအတူ ယွဥ္တြဲႏိုင္ေရး ငွာ ႀကိဳးပမ္းရာ၌ ကမၻာ့မိသားစုစိတ္ဓါတ္ကို လက္ေတြ႕ထား႐ွိက်င့္သံုးၾကဖို႔က အဓိကျဖစ္သည္။ လူ႔ဝန္းက်င္႐ွိ Eco-system ႀကီးတစ္ခုလံုးႏွင့္ သဘာဝရင္းျမစ္တြကို ေစာင့္ေ႐ွာက္ ထိန္းသိမ္းေပးရာမွာလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ရပ္ပင္ျဖစ္သည္။ သတၲေလာကကို ေစာင့္ေ႐ွာက္ရန္ႏွင့္ သဘာဝအင္အားစုတို႔သည္ လူသား အတြက္ျဖစ္ေၾကာင္း က်မ္းျမတ္ကုရ္အာန္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။ ကုရ္အာန္က်မ္း (၂း၁၁)တြင္ - ဤကမၻာ ေျမ ဝယ္ ပ်က္စီးရာ ပ်က္စီးေၾကာင္း ကိစၥရပ္မ်ားကို မျပဳၾကေလႏွင့္။ ပတ္ဝန္းက်င္ ညစ္ညမ္းမႈအပါအဝင္ အိုဇုန္းလႊာ ေပါက္မႈ၊ သစ္ေတာျပဳန္းတီးမႈမွအစ ဖန္လံုအိမ္အာနိသင္အဆံုး၊ လူသားထုအေပၚ အနိ႒ာ႐ံုသင့္ေစ မည့္ကိစၥ ခပ္သိမ္းအား ေ႐ွာင္က်ဥ္ျခင္းျဖင့္ ေဝေနယ်ခပ္သိမ္း၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ပကတိ တည္ေဆာက္ရယူသြားရန္ တိုက္တြန္းခ်က္ပင္ျဖစ္ပါသတည္း။

အစၥလာမ္ႏိုင္ငံ႐ွိဘာသာျခားတို႔၏အေဆာက္အဦးမ်ား
အင္ဒိုနီး႐ွားႏိုင္ငံတြင္ “မြတ္စလင္မ္ဘာသာဝင္ဦးေရ အမ်ားဆံုးေနထိုင္ၾကေသာ္လည္း ကမၻာ့အႀကီးဆံုး ဗုဒၶဘာသာဝင္အေဆာက္အဦး ‘ေဗာေရာဗုေဓာ’ ေစတီေတာ္ႀကီး ကို မိမိတို႔ကိုယ္ပိုင္ အမ်ိဳးသားယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္တစ္ရပ္အျဖစ္ အားလံုးကပင္ လက္ခံဂုဏ္ယူၾကေလသည္။ (ေဒါက္တာတင္ထြန္းဦး၊ သုတစြယ္စံု၊ ၁၉၈၃-ခု၊ ဇန္နဝါရီလ) ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံတြင္လည္း ဗုဒၶဘာသာဝင္တို႔၏ တကၠသီလေက်ာင္းေတာ္ႀကီးကို ေ႐ွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္အျဖစ္ ေကာင္းစြာထိန္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ ကာကြယ္ေပးထားသည္။ မေလး႐ွားႏိုင္ငံ ကီလန္တန္နယ္သည္ မေလး႐ွားႏိုင္ငံ၏ အစၥလာမ္သာသနာ အခ်က္အခ်ာအျဖစ္ လူသိမ်ား သည့္ နယ္ေျမျဖစ္၏။ ထိုနယ္ေျမတြင္ အေ႔႐ွေတာင္အာ႐ွ တြင္ (တင္ပ်ဥ္ေခြေစတီမ်ားအနက္) အႀကီးဆံုး ျဖစ္သည့္ ဉာဏ္ေတာ္ ၃၁.၅မီတာ႐ွိေသာ ဗုဒၶဆင္းတုေတာ္ႀကီး႐ွိေနသည္။ မေလး႐ွားႏိုင္ငံက ေကာင္းစြာ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေ႐ွာက္ ေပးထားသည္ကို ယခုတိုင္ျမင္ေတြ႕ေနရပါသည္။ (Asia Magazine - 8.11.95)

နိဂံုး
ဘာသာေပါင္းစံုခ်စ္ၾကည္ေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ အစၥလာမ္က လူသား အားလံုးသည္ တစ္အံုတံုဆင္း ညီရင္းအစ္ကိုေမာင္ရင္းႏွမမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ သို႔အတြက္ လူႏွင့္လူအၾကားတြင္ ေသြးခြဲျခားသည့္စနစ္ဆိုး လံုးဝ မ႐ွိရဟု ဆိုထားပါသည္။ အသားအေရာင္ျဖဴျခင္း၊ မည္းျခင္း စသည့္ အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈ ျပႆနာ ႀကီးသည္ လူႏွင့္လူအၾကား စံထားဂုဏ္တင္ေျပာဆိုစရာကိစၥဟူေသာခ်က္ကို ျပစ္တင္႐ံႈ႕ခ်သည္။ အလးတူပင္ ဘာသာ စကားကြဲျပားမႈေၾကာင့္ ဂုဏ္သိမ္ငယ္စရာဟု ဆိုစရာလည္း မ႐ွိေပ။ လူလူခ်င္းအၾကား စံထားဂုဏ္တင္ေျပာဆိုရ မည့္ကိစၥမွာ ယံုၾကည္ခ်က္ႏွင့္ အသိ ပညာ၊ ဗဟုသုတ၊ အလိမၼာ၊ စာနာတရား၊ ခ်စ္ျခင္းေမတၲာႏွင့္ အက်င့္သီလ သာလွ်င္ျဖစ္သည္။ 'အို ... လူသားတို႔၊ ငါအ႐ွင္သည္ အသင္တို႔အား တစ္ခုတည္းေသာ အဖိုအမ မွ ဖန္ဆင္း ေတာ္မူၿပီး အသင္တို႔အခ်င္းခ်င္း သိလြယ္စိမ့္ေသာငွာ အမ်ိဳးအႏြယ္အဖံုဖံုကို ျဖစ္ေစေတာ္မူသည္။ တကယ္ တမ္း၌ အလႅာဟ္အ႐ွင္ျမတ္၏ အျမင္ဝယ္ အသင္တို႔အတြင္းမွ အျမတ္ဆံုးေသာသူမွာ အသင္တို႔အနက္ အက်င့္ သီလ အမြန္ျမတ္ဆံုးေသာသူပင္ျဖစ္သည္။' (ကုရ္အာန္က်မ္း ၄၉း၃၃) တမန္ေတာ္ျမတ္(ဆြ)က မိန္႔ၾကားေတာ္ မူသည္မွာ ‘အာရဗ္အမ်ိဳးသားမ်ားသည္ အာရဗ္မဟုတ္သူတို႔ထက္ ႀကီးကဲျမင့္ျမတ္ျခင္းမ႐ွိ” ဟူ၏။
ဤအခ်က္ကိုသာ လူတိုင္းကလက္ခံၾကမည္ဆိုလွ်င္ ေသြးခြဲျခားမႈ၊ အနိ႒ာ႐ံုဆိုး အဝ၀ကို လံုးဝေျမျမႇဳပ္သၿဂၤိဳလ္ ႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး လူအခ်င္းခ်င္းအၾကားဝယ္ မိသားစုစိတ္ဓါတ္၊ ညီရင္းအစ္ကိုစိတ္ဓါတ္ အမွန္တကယ္ ထြန္းကား လာေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ေဂ်ာ့ဘားနတ္ေ႐ွာက သူ၏ The Genuine Islam တြင္ ‘အကယ္၍ မုဟမၼဒ္ ကဲ့သို႔ေသာ ပုဂၢိဳလ္ကသာ ယေန႔ကမၻာႀကီးအား အုပ္ခ်ဳပ္မင္းလုပ္သြားမည္ဆိုပါက သူက ကမၻာ့ျပႆနာအားလံုးကို ေအာင္ ျမင္စြာ ေျဖ႐ွင္းေပးႏိုင္မည္ျဖစ္ၿပီး တကယ့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တကယ့္ေပ်ာ္႐ႊင္သုခကို ရေစမည္ကား အမွန္ပင္။”
ကြ်န္ေတာ္တို႔၏ ႏွစ္ဘဝေခါင္းေဆာင္ႀကီး တမန္ေတာ္ျမတ္မုဟမၼဒ္(ဆြ)ႏွင့္တကြ တစ္ခ်ိန္ကကမၻာႀကီးကို ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာေအာင္ ဦးေဆာင္ခဲ့ေသာ ဆြဟာဗာသာဝကႀကီးမ်ားကဲ့သို႔ ယေန႔မြတ္စလင္မ္တို႔သည္ အခ်င္း ခ်င္းစည္းလံုးညီညြတ္စြာျဖင့္ ကမၻာ့လူသားထုတစ္ရပ္လံုး၏ အက်ိဳးကို သယ္ပိုးေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ေသာ စစ္မွန္သည့္ မြတ္စလင္မ္၊ မုအ္မင္န္ ပီသေအာင္ ႀကိဳးပမ္းရန္ အစၥလာမ္သာသနာဝင္ မြတ္စလင္မ္တစ္ဦးတိုင္းအတြက္ တာဝန္ပင္ျဖစ္ပါေတာ့သည္။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလံုးအတြင္း အစၥလာမ္၏ မဂၤလာတရားအထြတ္အထိပ္တိုင္ ထြန္းကားလာပါက ေလာကႀကီးတစ္ခြင္မွာလည္း အလွပန္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ေဝဆာတင့္လန္းေနမည္သာ ျဖစ္ပါေတာ့ သတည္း။