(၁) ဗုဒ္ဓမြတ်စွာရဲ့ ဟောကြားခဲ့သော တရားရတနာကျမ်း ပိဋိကတ်သုံးပုံကို သထုံပြည် ကနေ ပုဂံသို့ရောက်အောင် ဦးဆောင်ခဲ့သူများထဲတွင် ကျန်စစ်သားမင်း၊ ငထွေးရူး၊ ငလုံးလဖယ်၊ ညောင်ဦးဖီးအပြင် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် “ဗျတ္တ” လည်းပါဝင်ခဲ့သည်။ (၂) ၁၉၄၈ခု ဇန်န၀ါရီလ(၄)ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရခြင်း၏အဓိက အကြောင်းရင်းမှာ တောင်တန်းမြေပြန့်၊ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးကြောင့် ဖြစ်သည်။ တိုင်းရင်းသားများ၊ စည်းလုံးညီညွတ်သွားရခြင်း၏ နောက်ခံအကြောင်းရင်းသည် “ပင်လုံစာချုပ်” ကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထိုပင်လုံစာချုပ်ကြီး အောင်မြင်စွာချုပ်ဆိုနိုင်ရန် အမျိုးသားခေါင်းဆောင်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းအား အနီးကပ် ဆုံး အစစ၊ အရာရာ ကူညီပံ့ပိုးပေးခဲ့သူမှာ သံအမတ်ကြီး မြန်မာမွတ်စလင် ဦးဖေခင် ဖြစ်သည်။ (၃) လွတ်လပ်ရေးအတွက် နယ်ချဲ့အင်္ဂလိပ်တို့နှင့် ဖက်ဆစ်ဂျပန်တို့အား တိုင်းရင်းသားများနှင့်အတူ ရရာလက်နက်စွဲကိုင်ကာ အသက်၊ သွေး စွန့်လွှတ်လှူဒါန်းခဲ့ကြသူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်များ ပါဝင်ခဲ့ကြတာကို သမိုင်းသက်သေ၊ အခိုင်အမာ ရှိပါသည်။ သို့သော် ယနေ့တိုင်ပြည်နယ်ခွဲထွက်ရေး၊ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးတို့ကို လုံးဝ၊ အလျဉ်း မလုပ်ခဲ့ကြတဲ့ သူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်များ ပါဝင်ခဲ့ကြပါသည်။ (၄) ၂၀၁၅ခု နိုဝင်ဘာလ(၈)ရက် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီရွေးကောက်ပွဲကြီးတွင် မွတ်စလင် အများစု နေထိုင်ရာမြို့နယ် များတွင် မွတ်စလင်ကိုယ်စားပြု ပါတီများဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြပါသည်။ သို့သော် ဘာသာရေးနှင့် နိုင်ငံရေးကို ခွဲခြားသိမြင်ကြသော အဓိကနှင့် သာမညကိုဝေဖန် ပိုင်းခြားတက်သော မြန်မာ မွတ်စလင်များသည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD)ကို ပုံအောကာ မဲပေးခဲ့ကြပါသည်။ (၅) ၁၉၉၀ခု မေလရွေးကောက်ပွဲတွင် NLD ပါတီ အပြတ်အသတ်အနိုင်ရခဲ့သော် လည်း ထိုစဉ်က “နဝတ” စစ်အစိုးရသည် အနိုင်ရပါတီအား အာဏာမလွှဲပြောင်း ပေးလဲ လူထုခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အား နေအိမ်အကျယ်ချုပ်ထိန်းသိမ်းထားပြီး နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာများ ရုပ်သံမီဒီယာများကနေ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီနှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား ဂုဏ်သိက္ခာကျဆင်းစေသည့် ကာတွန်းများ၊ ဆောင်းပါးများ၊ ရုပ်မြင်သံကြားဇာတ်လမ်းများကို စစ်အာဏာရှင်များ အလိုကျ၊ ကြိုးဆွဲရာ ကခဲ့ကြတဲ့သူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင် လုံးဝ မပါဝင်ခဲ့ကြပေ။ (၆) လူထုခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် NLD ပါတီဝင်များကို တွေ့ရာ သင်္ချိုင်း၊ ဓားမဆိုင်း “ဒီပဲယင်း” မဟာလူသတ်ပွဲကြီးမှာ အာဏာရှင် ပါးကွက်သား၊ ခါးပိုက်ဆောင်ကြေးစားလူမိုက်၊ စွမ်းအားရှင်တွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင် များ လုံးဝ၊ လုံးဝမပါဝင်ခဲ့ကြပေ။ (၇) ၂၀၀၇ ခု ရွှေဝါရောင် အရေးအခင်းမှာ ပြည်သူ့ဘက်တော်သား၊ သံဃာတော် အရှင်သူမြတ်များက၊ မေတ္တာသုတ်ရွတ်ဆိုပြီးမြို့အနှံ့စီတန်း၊ လှည့်လည်ဆန္ဒပြ ကြရာတွင် ဆန္ဒပြသံဃာတော်များအား ဖမ်းဆီး၊ ရိုက်နှက်၊ သတ်ဖြတ်ရုံတင်မက ဂုဏ်သိက္ခာ ညိုးနွမ်းအောင် မြန်မာ့ရာဇဝင်သမိုင်း ရိုင်းခဲ့ကြတဲ့သူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်များ လုံးဝမပါခဲ့ကြပေ။ (၈) သမ္မတဟောင်း ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက်တွင် ကျေးဇူးရှင်တောင်သူဦးကြီးများ၏ လယ်ယာများကို အာဏာပိုင်များနှင့်ပေါင်းပြီး သူခိုးဈေးပေးပြီး မတရားသိမ်းယူသည့် ခရိုနီများတွင်လည်းကောင်း၊ ဆန္ဒပြ တောင်သူလယ်သမားများအား၊ မတရား၊ ဖမ်းဆီး၊ အရေးယူအပြစ်ပေးသည့် သူများထဲတွင် မြန်မာမွတ်စ လင်များ မပါဝင်ခဲ့ကြပေ။ (၉) သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် ကျောင်းသားအရေး ဆန္ဒပြနေကြသည့် လူအုပ်ကြီးအား စွမ်းအားရှင်လူမိုက်များ အားကိုးပြီး လူဆိုး၊ သူခိုး၊ ရာဇဝတ်သားများ ပမာ၊ သဘောထားပြီး ရက်ရက်စက်စက် ဖမ်းဆီးနှိပ်ကွပ်သည့်သူများတွင်လည်းကောင်း၊ လက်ပံတောင်းတောင် အရေးအခင်းတွင် ဆန္ဒပြ၊ သပိတ်မှောက်၊ သံဃာတော်များအား မီးလောင်ဗုံးသုံးပြီး ချေမုန်းပစ်ခဲ့ကြတဲ့ နိုင်ငံခြားသား တရုတ်စီးပွားရေးကို ကာကွယ်ခဲ့ကြတဲ့ သူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်တွေ မပါဝင်ခဲ့ကြပါဖူး။ (၁၀) မြန်မာမွတ်စလင်တွေဟာ ခေတ်ကာလ သမိုင်းတစ်လျှောက်မှာ အေးအတူ၊ ပူအမျှ၊ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်လာကြတဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တွေရဲ့ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေ စေတီပုထိုးတွေ၊ သိမ်တွေကို မဖျက်ဆီးခဲ့သလို အခြား မတူကွဲပြား ညီနောင်တွေရဲ့ ဘာသာရေးစာသင်ကျောင်းတွေ၊ ဘာသာရေး အဆောက်အဦးတွေကိုလည်း ဖျက်လို၊ ဖျက်ဆီး မလုပ်ခဲ့ကြပါ။ (၁၁) မြန်မာမွတ်စလင်တွေဟာ မြန်မာလူထုပိုင် မြေပေါ်၊ မြေအောက်၊ ရေပေါ် ရေအောက်၊ သယံဇာတ တွင်းထွက်များကို ကိုယ်ကျိုးအတွက်၊ လူတစ်စုအ တွက်၊ ပြည်ပသို့ ခိုးထုတ်ရောင်းချတဲ့ လိုင်စင်ရ သူခိုးတွေထဲမှာလည်း လုံးဝ ပါဝင်ခြင်း မရှိပါ။ (၁၂) လူ့ကျင့်ဝတ် အမြင့်ဆုံးဂုဏ်ကို ထိခိုက်မယ့် ဘုရားမကြိုက် နတ်မကြိုက်တဲ့ အရက်ဆိုင်များ ဖွင့်ခြင်း၊ လောင်းကစားဝိုင်းများ ထောင်ခြင်း၊ KTV များ၊ Message အနှိပ်ခန်းများ၊ တရားမဝင်လိင်ဖျော် ဖြေခန်းများဖွင့်၍ အမျိုးကောင်း၊ သားသမီးများကို ဖျက်ဆီးနေကြသူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်များ လုံးဝမပါပါ။ (၁၃) မြန်မာမွတ်စလင်များသည် “လက်လှုပ်မှ၊ ပါးစပ်လှုပ်ရသည့်” အခြေခံလူတန်း များနှင့် ပတ်သက်၍ ဂုတ်သွေးစုတ်၊ အမြတ်ထုတ်၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည့် “အတိုး၊ အညွှန့်” ပေးစားခြင်းလုပ်ငန်း၊ “အပေါင်ဆိုင်” လုပ်ငန်းများကို ဘာသာတရားယုံကြည်ချက်အရ မလုပ်ဆောင်ကြပါ။ အထက်ပါ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် “ရေနစ်သူကို၊ ဝါးကူလို့ပေးသည့် ပုံစံမျိုး” မဖြစ်ဘဲ “အတိုးနွံ့၊ အပေါင်နွံ့ထဲမှာ ရုန်းမထွက်နိုင်တော့ဘဲ ဘဝနိဂုံးချုပ်ရမည့် “လူနာမျက်ဖြူဆိုက် လေ၊ ဆရာကြိုက်လေ” စီးပွားရေးများဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ထားကြသည်။ ဂျက်ဖရီတင်အုန်း (ရန်ကုန်စက်မှု့တက္ကသိုလ် R.I.T ) ရေးသားသည့် ” မြန်မာမွတ်စလင်သမိုင်း မရိုင်းခဲ့ပါ” ဆောင်းပါး မှ ကောက်နှုပ်သည်။ Pacific BaThein #Redirect

မြန်မာမွတ်စလင်တွေ သမိုင်းမရိုင်းခဲ့ပါ

(၁) ဗုဒ္ဓမြတ်စွာရဲ့ ဟောကြားခဲ့သော တရားရတနာကျမ်း ပိဋိကတ်သုံးပုံကို သထုံပြည် ကနေ ပုဂံသို့ရောက်အောင် ဦးဆောင်ခဲ့သူများထဲတွင် ကျန်စစ်သားမင်း၊ ငထွေးရူး၊ ငလုံးလဖယ်၊ ညောင်ဦးဖီးအပြင် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် “ဗျတ္တ” လည်းပါဝင်ခဲ့သည်။ (၂) ၁၉၄၈ခု ဇန်န၀ါရီလ(၄)ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရခြင်း၏အဓိက အကြောင်းရင်းမှာ တောင်တန်းမြေပြန့်၊ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးကြောင့် ဖြစ်သည်။ တိုင်းရင်းသားများ၊ စည်းလုံးညီညွတ်သွားရခြင်း၏ နောက်ခံအကြောင်းရင်းသည် “ပင်လုံစာချုပ်” ကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထိုပင်လုံစာချုပ်ကြီး အောင်မြင်စွာချုပ်ဆိုနိုင်ရန် အမျိုးသားခေါင်းဆောင်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းအား အနီးကပ် ဆုံး အစစ၊ အရာရာ ကူညီပံ့ပိုးပေးခဲ့သူမှာ သံအမတ်ကြီး မြန်မာမွတ်စလင် ဦးဖေခင် ဖြစ်သည်။ (၃) လွတ်လပ်ရေးအတွက် နယ်ချဲ့အင်္ဂလိပ်တို့နှင့် ဖက်ဆစ်ဂျပန်တို့အား တိုင်းရင်းသားများနှင့်အတူ ရရာလက်နက်စွဲကိုင်ကာ အသက်၊ သွေး စွန့်လွှတ်လှူဒါန်းခဲ့ကြသူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်များ ပါဝင်ခဲ့ကြတာကို သမိုင်းသက်သေ၊ အခိုင်အမာ ရှိပါသည်။ သို့သော် ယနေ့တိုင်ပြည်နယ်ခွဲထွက်ရေး၊ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးတို့ကို လုံးဝ၊ အလျဉ်း မလုပ်ခဲ့ကြတဲ့ သူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်များ ပါဝင်ခဲ့ကြပါသည်။ (၄) ၂၀၁၅ခု နိုဝင်ဘာလ(၈)ရက် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီရွေးကောက်ပွဲကြီးတွင် မွတ်စလင် အများစု နေထိုင်ရာမြို့နယ် များတွင် မွတ်စလင်ကိုယ်စားပြု ပါတီများဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြပါသည်။ သို့သော် ဘာသာရေးနှင့် နိုင်ငံရေးကို ခွဲခြားသိမြင်ကြသော အဓိကနှင့် သာမညကိုဝေဖန် ပိုင်းခြားတက်သော မြန်မာ မွတ်စလင်များသည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD)ကို ပုံအောကာ မဲပေးခဲ့ကြပါသည်။ (၅) ၁၉၉၀ခု မေလရွေးကောက်ပွဲတွင် NLD ပါတီ အပြတ်အသတ်အနိုင်ရခဲ့သော် လည်း ထိုစဉ်က “နဝတ” စစ်အစိုးရသည် အနိုင်ရပါတီအား အာဏာမလွှဲပြောင်း ပေးလဲ လူထုခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အား နေအိမ်အကျယ်ချုပ်ထိန်းသိမ်းထားပြီး နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာများ ရုပ်သံမီဒီယာများကနေ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီနှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား ဂုဏ်သိက္ခာကျဆင်းစေသည့် ကာတွန်းများ၊ ဆောင်းပါးများ၊ ရုပ်မြင်သံကြားဇာတ်လမ်းများကို စစ်အာဏာရှင်များ အလိုကျ၊ ကြိုးဆွဲရာ ကခဲ့ကြတဲ့သူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင် လုံးဝ မပါဝင်ခဲ့ကြပေ။ (၆) လူထုခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် NLD ပါတီဝင်များကို တွေ့ရာ သင်္ချိုင်း၊ ဓားမဆိုင်း “ဒီပဲယင်း” မဟာလူသတ်ပွဲကြီးမှာ အာဏာရှင် ပါးကွက်သား၊ ခါးပိုက်ဆောင်ကြေးစားလူမိုက်၊ စွမ်းအားရှင်တွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင် များ လုံးဝ၊ လုံးဝမပါဝင်ခဲ့ကြပေ။ (၇) ၂၀၀၇ ခု ရွှေဝါရောင် အရေးအခင်းမှာ ပြည်သူ့ဘက်တော်သား၊ သံဃာတော် အရှင်သူမြတ်များက၊ မေတ္တာသုတ်ရွတ်ဆိုပြီးမြို့အနှံ့စီတန်း၊ လှည့်လည်ဆန္ဒပြ ကြရာတွင် ဆန္ဒပြသံဃာတော်များအား ဖမ်းဆီး၊ ရိုက်နှက်၊ သတ်ဖြတ်ရုံတင်မက ဂုဏ်သိက္ခာ ညိုးနွမ်းအောင် မြန်မာ့ရာဇဝင်သမိုင်း ရိုင်းခဲ့ကြတဲ့သူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်များ လုံးဝမပါခဲ့ကြပေ။ (၈) သမ္မတဟောင်း ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက်တွင် ကျေးဇူးရှင်တောင်သူဦးကြီးများ၏ လယ်ယာများကို အာဏာပိုင်များနှင့်ပေါင်းပြီး သူခိုးဈေးပေးပြီး မတရားသိမ်းယူသည့် ခရိုနီများတွင်လည်းကောင်း၊ ဆန္ဒပြ တောင်သူလယ်သမားများအား၊ မတရား၊ ဖမ်းဆီး၊ အရေးယူအပြစ်ပေးသည့် သူများထဲတွင် မြန်မာမွတ်စ လင်များ မပါဝင်ခဲ့ကြပေ။ (၉) သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် ကျောင်းသားအရေး ဆန္ဒပြနေကြသည့် လူအုပ်ကြီးအား စွမ်းအားရှင်လူမိုက်များ အားကိုးပြီး လူဆိုး၊ သူခိုး၊ ရာဇဝတ်သားများ ပမာ၊ သဘောထားပြီး ရက်ရက်စက်စက် ဖမ်းဆီးနှိပ်ကွပ်သည့်သူများတွင်လည်းကောင်း၊ လက်ပံတောင်းတောင် အရေးအခင်းတွင် ဆန္ဒပြ၊ သပိတ်မှောက်၊ သံဃာတော်များအား မီးလောင်ဗုံးသုံးပြီး ချေမုန်းပစ်ခဲ့ကြတဲ့ နိုင်ငံခြားသား တရုတ်စီးပွားရေးကို ကာကွယ်ခဲ့ကြတဲ့ သူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်တွေ မပါဝင်ခဲ့ကြပါဖူး။ (၁၀) မြန်မာမွတ်စလင်တွေဟာ ခေတ်ကာလ သမိုင်းတစ်လျှောက်မှာ အေးအတူ၊ ပူအမျှ၊ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်လာကြတဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တွေရဲ့ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေ စေတီပုထိုးတွေ၊ သိမ်တွေကို မဖျက်ဆီးခဲ့သလို အခြား မတူကွဲပြား ညီနောင်တွေရဲ့ ဘာသာရေးစာသင်ကျောင်းတွေ၊ ဘာသာရေး အဆောက်အဦးတွေကိုလည်း ဖျက်လို၊ ဖျက်ဆီး မလုပ်ခဲ့ကြပါ။ (၁၁) မြန်မာမွတ်စလင်တွေဟာ မြန်မာလူထုပိုင် မြေပေါ်၊ မြေအောက်၊ ရေပေါ် ရေအောက်၊ သယံဇာတ တွင်းထွက်များကို ကိုယ်ကျိုးအတွက်၊ လူတစ်စုအ တွက်၊ ပြည်ပသို့ ခိုးထုတ်ရောင်းချတဲ့ လိုင်စင်ရ သူခိုးတွေထဲမှာလည်း လုံးဝ ပါဝင်ခြင်း မရှိပါ။ (၁၂) လူ့ကျင့်ဝတ် အမြင့်ဆုံးဂုဏ်ကို ထိခိုက်မယ့် ဘုရားမကြိုက် နတ်မကြိုက်တဲ့ အရက်ဆိုင်များ ဖွင့်ခြင်း၊ လောင်းကစားဝိုင်းများ ထောင်ခြင်း၊ KTV များ၊ Message အနှိပ်ခန်းများ၊ တရားမဝင်လိင်ဖျော် ဖြေခန်းများဖွင့်၍ အမျိုးကောင်း၊ သားသမီးများကို ဖျက်ဆီးနေကြသူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်များ လုံးဝမပါပါ။ (၁၃) မြန်မာမွတ်စလင်များသည် “လက်လှုပ်မှ၊ ပါးစပ်လှုပ်ရသည့်” အခြေခံလူတန်း များနှင့် ပတ်သက်၍ ဂုတ်သွေးစုတ်၊ အမြတ်ထုတ်၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည့် “အတိုး၊ အညွှန့်” ပေးစားခြင်းလုပ်ငန်း၊ “အပေါင်ဆိုင်” လုပ်ငန်းများကို ဘာသာတရားယုံကြည်ချက်အရ မလုပ်ဆောင်ကြပါ။ အထက်ပါ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် “ရေနစ်သူကို၊ ဝါးကူလို့ပေးသည့် ပုံစံမျိုး” မဖြစ်ဘဲ “အတိုးနွံ့၊ အပေါင်နွံ့ထဲမှာ ရုန်းမထွက်နိုင်တော့ဘဲ ဘဝနိဂုံးချုပ်ရမည့် “လူနာမျက်ဖြူဆိုက် လေ၊ ဆရာကြိုက်လေ” စီးပွားရေးများဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ထားကြသည်။ ဂျက်ဖရီတင်အုန်း (ရန်ကုန်စက်မှု့တက္ကသိုလ် R.I.T ) ရေးသားသည့် ” မြန်မာမွတ်စလင်သမိုင်း မရိုင်းခဲ့ပါ” ဆောင်းပါး မှ ကောက်နှုပ်သည်။ Pacific BaThein #Redirect

သီရိလင်္ကာ အကြမ်းဖက်မှု့

(၁) ဗုဒ္ဓမြတ်စွာရဲ့ ဟောကြားခဲ့သော တရားရတနာကျမ်း ပိဋိကတ်သုံးပုံကို သထုံပြည် ကနေ ပုဂံသို့ရောက်အောင် ဦးဆောင်ခဲ့သူများထဲတွင် ကျန်စစ်သားမင်း၊ ငထွေးရူး၊ ငလုံးလဖယ်၊ ညောင်ဦးဖီးအပြင် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် “ဗျတ္တ” လည်းပါဝင်ခဲ့သည်။ (၂) ၁၉၄၈ခု ဇန်န၀ါရီလ(၄)ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရခြင်း၏အဓိက အကြောင်းရင်းမှာ တောင်တန်းမြေပြန့်၊ တိုင်းရင်းသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးကြောင့် ဖြစ်သည်။ တိုင်းရင်းသားများ၊ စည်းလုံးညီညွတ်သွားရခြင်း၏ နောက်ခံအကြောင်းရင်းသည် “ပင်လုံစာချုပ်” ကြောင့်ဖြစ်သည်။ ထိုပင်လုံစာချုပ်ကြီး အောင်မြင်စွာချုပ်ဆိုနိုင်ရန် အမျိုးသားခေါင်းဆောင်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းအား အနီးကပ် ဆုံး အစစ၊ အရာရာ ကူညီပံ့ပိုးပေးခဲ့သူမှာ သံအမတ်ကြီး မြန်မာမွတ်စလင် ဦးဖေခင် ဖြစ်သည်။ (၃) လွတ်လပ်ရေးအတွက် နယ်ချဲ့အင်္ဂလိပ်တို့နှင့် ဖက်ဆစ်ဂျပန်တို့အား တိုင်းရင်းသားများနှင့်အတူ ရရာလက်နက်စွဲကိုင်ကာ အသက်၊ သွေး စွန့်လွှတ်လှူဒါန်းခဲ့ကြသူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်များ ပါဝင်ခဲ့ကြတာကို သမိုင်းသက်သေ၊ အခိုင်အမာ ရှိပါသည်။ သို့သော် ယနေ့တိုင်ပြည်နယ်ခွဲထွက်ရေး၊ လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေးတို့ကို လုံးဝ၊ အလျဉ်း မလုပ်ခဲ့ကြတဲ့ သူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်များ ပါဝင်ခဲ့ကြပါသည်။ (၄) ၂၀၁၅ခု နိုဝင်ဘာလ(၈)ရက် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီရွေးကောက်ပွဲကြီးတွင် မွတ်စလင် အများစု နေထိုင်ရာမြို့နယ် များတွင် မွတ်စလင်ကိုယ်စားပြု ပါတီများဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြပါသည်။ သို့သော် ဘာသာရေးနှင့် နိုင်ငံရေးကို ခွဲခြားသိမြင်ကြသော အဓိကနှင့် သာမညကိုဝေဖန် ပိုင်းခြားတက်သော မြန်မာ မွတ်စလင်များသည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သော အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD)ကို ပုံအောကာ မဲပေးခဲ့ကြပါသည်။ (၅) ၁၉၉၀ခု မေလရွေးကောက်ပွဲတွင် NLD ပါတီ အပြတ်အသတ်အနိုင်ရခဲ့သော် လည်း ထိုစဉ်က “နဝတ” စစ်အစိုးရသည် အနိုင်ရပါတီအား အာဏာမလွှဲပြောင်း ပေးလဲ လူထုခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အား နေအိမ်အကျယ်ချုပ်ထိန်းသိမ်းထားပြီး နိုင်ငံပိုင်သတင်းစာများ ရုပ်သံမီဒီယာများကနေ အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီနှင့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား ဂုဏ်သိက္ခာကျဆင်းစေသည့် ကာတွန်းများ၊ ဆောင်းပါးများ၊ ရုပ်မြင်သံကြားဇာတ်လမ်းများကို စစ်အာဏာရှင်များ အလိုကျ၊ ကြိုးဆွဲရာ ကခဲ့ကြတဲ့သူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင် လုံးဝ မပါဝင်ခဲ့ကြပေ။ (၆) လူထုခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် NLD ပါတီဝင်များကို တွေ့ရာ သင်္ချိုင်း၊ ဓားမဆိုင်း “ဒီပဲယင်း” မဟာလူသတ်ပွဲကြီးမှာ အာဏာရှင် ပါးကွက်သား၊ ခါးပိုက်ဆောင်ကြေးစားလူမိုက်၊ စွမ်းအားရှင်တွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင် များ လုံးဝ၊ လုံးဝမပါဝင်ခဲ့ကြပေ။ (၇) ၂၀၀၇ ခု ရွှေဝါရောင် အရေးအခင်းမှာ ပြည်သူ့ဘက်တော်သား၊ သံဃာတော် အရှင်သူမြတ်များက၊ မေတ္တာသုတ်ရွတ်ဆိုပြီးမြို့အနှံ့စီတန်း၊ လှည့်လည်ဆန္ဒပြ ကြရာတွင် ဆန္ဒပြသံဃာတော်များအား ဖမ်းဆီး၊ ရိုက်နှက်၊ သတ်ဖြတ်ရုံတင်မက ဂုဏ်သိက္ခာ ညိုးနွမ်းအောင် မြန်မာ့ရာဇဝင်သမိုင်း ရိုင်းခဲ့ကြတဲ့သူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်များ လုံးဝမပါခဲ့ကြပေ။ (၈) သမ္မတဟောင်း ဦးသိန်းစိန်အစိုးရလက်ထက်တွင် ကျေးဇူးရှင်တောင်သူဦးကြီးများ၏ လယ်ယာများကို အာဏာပိုင်များနှင့်ပေါင်းပြီး သူခိုးဈေးပေးပြီး မတရားသိမ်းယူသည့် ခရိုနီများတွင်လည်းကောင်း၊ ဆန္ဒပြ တောင်သူလယ်သမားများအား၊ မတရား၊ ဖမ်းဆီး၊ အရေးယူအပြစ်ပေးသည့် သူများထဲတွင် မြန်မာမွတ်စ လင်များ မပါဝင်ခဲ့ကြပေ။ (၉) သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရလက်ထက် ကျောင်းသားအရေး ဆန္ဒပြနေကြသည့် လူအုပ်ကြီးအား စွမ်းအားရှင်လူမိုက်များ အားကိုးပြီး လူဆိုး၊ သူခိုး၊ ရာဇဝတ်သားများ ပမာ၊ သဘောထားပြီး ရက်ရက်စက်စက် ဖမ်းဆီးနှိပ်ကွပ်သည့်သူများတွင်လည်းကောင်း၊ လက်ပံတောင်းတောင် အရေးအခင်းတွင် ဆန္ဒပြ၊ သပိတ်မှောက်၊ သံဃာတော်များအား မီးလောင်ဗုံးသုံးပြီး ချေမုန်းပစ်ခဲ့ကြတဲ့ နိုင်ငံခြားသား တရုတ်စီးပွားရေးကို ကာကွယ်ခဲ့ကြတဲ့ သူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်တွေ မပါဝင်ခဲ့ကြပါဖူး။ (၁၀) မြန်မာမွတ်စလင်တွေဟာ ခေတ်ကာလ သမိုင်းတစ်လျှောက်မှာ အေးအတူ၊ ပူအမျှ၊ ငြိမ်းချမ်းစွာ အတူယှဉ်တွဲနေထိုင်လာကြတဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တွေရဲ့ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွေ စေတီပုထိုးတွေ၊ သိမ်တွေကို မဖျက်ဆီးခဲ့သလို အခြား မတူကွဲပြား ညီနောင်တွေရဲ့ ဘာသာရေးစာသင်ကျောင်းတွေ၊ ဘာသာရေး အဆောက်အဦးတွေကိုလည်း ဖျက်လို၊ ဖျက်ဆီး မလုပ်ခဲ့ကြပါ။ (၁၁) မြန်မာမွတ်စလင်တွေဟာ မြန်မာလူထုပိုင် မြေပေါ်၊ မြေအောက်၊ ရေပေါ် ရေအောက်၊ သယံဇာတ တွင်းထွက်များကို ကိုယ်ကျိုးအတွက်၊ လူတစ်စုအ တွက်၊ ပြည်ပသို့ ခိုးထုတ်ရောင်းချတဲ့ လိုင်စင်ရ သူခိုးတွေထဲမှာလည်း လုံးဝ ပါဝင်ခြင်း မရှိပါ။ (၁၂) လူ့ကျင့်ဝတ် အမြင့်ဆုံးဂုဏ်ကို ထိခိုက်မယ့် ဘုရားမကြိုက် နတ်မကြိုက်တဲ့ အရက်ဆိုင်များ ဖွင့်ခြင်း၊ လောင်းကစားဝိုင်းများ ထောင်ခြင်း၊ KTV များ၊ Message အနှိပ်ခန်းများ၊ တရားမဝင်လိင်ဖျော် ဖြေခန်းများဖွင့်၍ အမျိုးကောင်း၊ သားသမီးများကို ဖျက်ဆီးနေကြသူတွေထဲမှာ မြန်မာမွတ်စလင်များ လုံးဝမပါပါ။ (၁၃) မြန်မာမွတ်စလင်များသည် “လက်လှုပ်မှ၊ ပါးစပ်လှုပ်ရသည့်” အခြေခံလူတန်း များနှင့် ပတ်သက်၍ ဂုတ်သွေးစုတ်၊ အမြတ်ထုတ်၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သည့် “အတိုး၊ အညွှန့်” ပေးစားခြင်းလုပ်ငန်း၊ “အပေါင်ဆိုင်” လုပ်ငန်းများကို ဘာသာတရားယုံကြည်ချက်အရ မလုပ်ဆောင်ကြပါ။ အထက်ပါ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများသည် “ရေနစ်သူကို၊ ဝါးကူလို့ပေးသည့် ပုံစံမျိုး” မဖြစ်ဘဲ “အတိုးနွံ့၊ အပေါင်နွံ့ထဲမှာ ရုန်းမထွက်နိုင်တော့ဘဲ ဘဝနိဂုံးချုပ်ရမည့် “လူနာမျက်ဖြူဆိုက် လေ၊ ဆရာကြိုက်လေ” စီးပွားရေးများဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ထားကြသည်။ ဂျက်ဖရီတင်အုန်း (ရန်ကုန်စက်မှု့တက္ကသိုလ် R.I.T ) ရေးသားသည့် ” မြန်မာမွတ်စလင်သမိုင်း မရိုင်းခဲ့ပါ” ဆောင်းပါး မှ ကောက်နှုပ်သည်။ Pacific BaThein #Redirect

အစ္စလာမ့်ရဲ့ စစ်မှန်တဲ့ သွန်သင်ချက်

အစၥလာမ္ဆန္႔က်င္ေရး သမားေတြက လက္တစ္ဆုပ္စာ မြတ္စလင္အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ တုိက္ခုိက္မႈေတြကုိ အရင္းတည္ကာ၊ အစၥလာမ္သာသနာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပုိပုိသာသာေလး ႐ုပ္ဖ်က္၀ါဒျဖန္႔တာေၾကာင့္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္မဟုတ္တဲ့သူေတြဟာ အစၥလာမ့္ရဲ႕ စစ္မွန္တဲ့ သြန္သင္ခ်က္ေတြကုိ သိရွိဖုိ႔
ပုိၿပီး အလွမ္းေ၀းကြာသြားခဲ့ပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ အစၥလာမ္ရဲ႕ သြန္သင္ခ်က္ အစစ္အမွန္ေတြကုိ သိရွိေစဖုိ႔ ရည္ရြယ္ၿပီး တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္သခင္လက္ထက္ ခရစ္ယာန္ေတြကုိ ေပးခဲ့တဲ့ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ မွတ္တမ္းေတြထဲက မွတ္ခ်က္ ၁၀ ခုကုိ ထုတ္ႏႈတ္ေဖာ္ျပလုိက္ပါတယ္။

၁။ ဘာသာေရးအရ ကာကြယ္ေပးမႈ

“ခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ႀကီးတစ္ပါး သုိ႔မဟုတ္ ဘုရားဖူးတစ္ဦးအေနျဖင့္ ေတာင္ေပၚ သုိ႔မဟုတ္ ေျမျပန္႔တြင္ျဖစ္ေစ၊ ဂူတြင္း သုိ႔မဟုတ္ လယ္ကြင္းတြင္ျဖစ္ေစ၊ ကႏၱာရ သုိ႔မဟုတ္ ဘုရားေက်ာင္းတြင္ျဖစ္ေစ အကာကြယ္ယူပါက ကၽြႏု္ပ္အေနျဖင့္ ၎၏ဖက္မွ ရပ္တည္ကာ ရန္စြယ္ဟူသမွ်ကုိ ကာကြယ္ေပးသြားမည္ (ဆုိင္ႏုိင္းေတာင္မွ ခရစ္ယာန္ ဘုန္းႀကီးမ်ားႏွင့္ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္တုိ႔ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည့္ ပဋိဉာဥ္စာခ်ဳပ္မွ)

၂။ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္

“ခရစ္ယာန္အမ်ိဳးသမီးမ်ား မြတ္စလင္တစ္ဦး၏အိမ္သုိ႔ ေရာက္လာလွ်င္ ၾကင္နာစြာ ဆက္ဆံရမည္၊ သူမတုိ႔ကုိ ဘုရားေက်ာင္းသုိ႔ သြားေရာက္ ၀တ္ျပဳခြင့္ေပးရမည္။ သူမႏွင့္ သူမ၏ ဘာသာတရားကုိ ႏွစ္သက္သည့္ အမ်ိဳသားအၾကား မည္သည့္ အေႏွာက္အယွက္မွ မရွိေစရ။ အလႅာအရွင္ျမတ္၏ ဤ ပဋိဉာဥ္ေတာ္ကုိ ဖီဆန္သူ၊ ဆန္႔က်င္ဖက္လုပ္သူ မည္သူမဆုိ အရွင္ျမတ္၏ ပဋိဉာဥ္ေတာ္ႏွင့္ အရွင္ျမတ္၏ တမန္ေတာ္ကုိ ပုန္ကန္သူသာ ျဖစ္သည္” (ဆုိင္ႏုိင္းေတာင္မွ ခရစ္ယာန္ဘုန္းႀကီးမ်ားႏွင့္ တမန္ေတာ္ မုဟမၼဒ္တုိ႔ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည့္ ပဋိဉာဥ္စာခ်ဳပ္မွ)

၃။ မြတ္စလင္မ်ား၏ တာ၀န္

“နီးနီး၊ ေ၀းေ၀း မည္သည့္ေနရာမွ ျဖစ္ေစ ယံုၾကည္သူမ်ားကုိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္ႏွင့္ ကူညီရန္၊ ခရစ္ယာန္ေဒသတိုင္းတြင္ ၎တုိ႔၏ ၀တ္ျပဳကုိးကြယ္ရာေနရာမ်ား၊ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၊ ရေသ့ရဟန္းမ်ား သီတင္းသံုးသည့္ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားကုိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးရန္မွာ မိမိတုိ႔၏ တာ၀န္၀တၱရာျဖစ္သည္ဟု မြတ္စလင္တုိင္းက မွတ္ယူရမည္။ ေတာင္ေပၚ၊ ေျမျပန္႔၊ ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီး၊ ဇနပုဒ္၊ ကႏၱာရ စသျဖင့္ မည္သည့္ေနရာတြင္ ရွိေနသည္ျဖစ္ေစ၊ အေရွ႕အရပ္ သုိ႔မဟုတ္ အေနာက္အရပ္တြင္ျဖစ္ေစ၊ ေျမပထ၀ီ သုိ႔မဟုတ္ အဏၰ၀ါေရျပင္တြင္ျဖစ္ေစ ၎တုိ႔ ကုိးကြယ္ယံုၾကည္ရာ အယူ၀ါဒ၊ ၎တုိ႔၏ အသက္၊ အုိးအိမ္၊ စည္းစိမ္တုိ႔ကုိ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးရမည္” (ပါရွားျပည္မွ ခရစ္ယာန္မ်ားႏွင့္ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္တုိ႔ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည့္ ပဋိဉာဏ္စာခ်ဳပ္မွ)

၄။ အတင္းအဓမၼ ဘာသာမသြတ္သြင္းရ

“အစၥလာမ္သာသနာကုိ လက္ခံရန္ မည္သည့္ ခရစ္ယာန္ကုိမွ အတင္းအၾကပ္ မသြတ္သြင္းရ။ ၎တုိ႔အား မေကာင္းထင္ျမင္ျခင္းမျပဳရဘဲ ေကာင္းမြန္သည့္အရာမ်ားကုိသာ လုိလားရမည္။ မည္သည့္ေနရာတြင္မဆုိ မြတ္စလင္မ်ားမွာ ခရစ္ယာန္မ်ားအတြက္ သနားၾကင္နာမႈ၊ သည္းခံခြင့္လႊတ္မႈကို ကမ္းလွမ္းရမည္ျဖစ္ၿပီး ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္သူမ်ား၏ ညႇင္းပမ္းမႈမွ ထုိခရစ္ယာန္မ်ားကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေပးရမည္” (ပါရွားျပည္မွ ခရစ္ယာန္မ်ားႏွင့္ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္တုိ႔ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည့္ ပဋိဉာဏ္စာခ်ဳပ္မွ)

၅။ မဟာမိတ္က်င့္၀တ္

“ခရစ္ယာန္မ်ားမွာ မိမိ၏ ေလးစားထုိက္သည့္ မဟာမိတ္ျဖစ္သည္။ ၎တုိ႔မွာ မိမိ၏ အခြင့္အေရးကုိ အသိအမွတ္ျပဳသည္။ မိမိတုိ႔ႏွင့္ေတြ႕ဆံုမႈအတြင္း ျပဳထားခဲ့သည့္ ကတိမ်ားကုိလည္း ၎တုိ႔က ျဖည့္ဆည္းသည္။ ေရွ႕တန္းသုိ႔ မိမိပုိ႔လုိက္သည့္ စစ္သည္ေတာ္မ်ားကုိလည္း ၎တုိ႔က ကူညီသည္။ မိမိႏွင့္ ခ်ဳပ္ဆု
ိထားသည့္ စာခ်ဳပ္ပါ ၀တၱရာမ်ားကုိ ျပည့္ျပည့္၀၀ ျဖည့္ဆည္းေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ မိမိ၏ ဂ႐ုစုိက္မႈႏွင့္ ေလးစားမႈကုိ ရရွိခဲ့သည္” (နဂ်္ရန္မွ ခရစ္ယာန္မ်ားႏွင့္ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္တုိ႔ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည့္ ပဋိဉာဏ္စာခ်ဳပ္မွ)

၆။ ခရစ္ယာန္မ်ားကုိ လစ္လ်ဴမ႐ႈရ

“မြတ္စလင္မ်ားအေနျဖင့္ ခရစ္ယာန္မ်ားကုိ စြန္႔ပစ္မထားရ၊ လစ္လ်ဴ မ႐ႈရ။ ကူရာ၊ ကယ္ရာမဲ့ဘ၀တြင္ မထားရ။ မြတ္စလင္မ်ားႏွင့္ ခရစ္ယာန္မ်ားမွာ ေကာင္းအတူ ဆုိးအဖက္၊ ေအးအတူပူအမွ် ေနထုိင္သြားရန္ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ ကုိယ္စား ဤစာခ်ဳပ္ကုိ ကၽြႏု္ပ္ ခ်ဳပ္ဆုိသည္” ( (နဂ်္ရန္မွ ခရစ္ယာန္မ်ားႏွင့္ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္တုိ႔ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည့္ ပဋိဉာဏ္စာခ်ဳပ္မွ)

၇။ ခရစ္ယာန္မ်ားကုိ ကူညီရန္

“ခရစ္ယာန္မ်ားက ၎တုိ႔ ဘုရားေက်ာင္းမ်ား ျပဳျပင္ရန္၊ ပဋိဉာဏ္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိရန္၊ ၎တုိ႔၏ အေရးကိစၥမ်ားႏွင့္၊ ဘာသာေရးကိစၥမ်ားအတြက္ မြတ္စလင္မ်ားထံ လာေရာက္ အကူအညီ ေတာင္းခံပါက၊ မြတ္စလင္မ်ားအေနျဖင့္ ၎တုိ႔ကုိ လံုး၀ ကူညီပံ့ပုိးေပးရမည္” (ကမၻာ့ခရစ္ယာန္မ်ားႏွင့္ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္တုိ႔ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည့္ ပဋိဉာဏ္စာခ်ဳပ္မွ)

၈။ ခရစ္ယာန္အခြင့္အေရး

“ခရစ္ယာန္မ်ားမွာ မိမိတုိ႔၏ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈကုိ ႁခြင္းခ်က္မဲ့ ခံစားခြင့္ရွိသည္။ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားမွလည္း ၎တုိ႔ကုိ ကာကြယ္ေပးမည္။ သုိ႔မွသာ မြတ္စလင္မ်ားႏွင့္ ေအးအတူ၊ ပူအမွ် တစ္သားတည္း ရွိေနမည္ျဖစ္သည္” (ကမၻာ့ခရစ္ယာန္မ်ားႏွင့္ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္တုိ႔ ခ်ဳပ္ဆုိခဲသည့္ ပဋိ
ဉာဏ္စာခ်ဳပ္မွ)

၉။ ထူးခၽြန္သူကို ခ်ီးေျမႇာက္မႈ

“ခရစ္ယာန္မ်ားတြင္ ထက္ျမက္သူ၊ ထူးခၽြန္သူမ်ားရွိပါက မြတ္စလင္မ်ားအေနျဖင့္ ၎တုိ႔ကုိ ဂုဏ္ျပဳ ခ်ီးေျမႇာက္ရမည္ျဖစ္ၿပီး ၎တုိ႔၏ ႀကီးက်ယ္မႈအတြက္ မနာလုိ၀န္တုိမႈ မျဖစ္ရ” (အက္ဆီရီယန္ ခရစ္ယာန္မ်ားႏွင့္ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္တုိ႔ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည့္ ပဋိဉာဏ္စာတမ္း)

၁၀။ အျပစ္ရွိသူ

“ခရစ္ယာန္မ်ားအပၚ တရားမဲ့သူ၊ မၾကင္နာသူ မည္သူမဆုိ အလႅာဟ္အရွင္ျမတ္၏ တမန္ေတာ္အမိန္႔ကုိ ခ်ိးေဖာက္သည့္ အျပစ္ရွိသည္” (အက္ဆီရီယန္ ခရစ္ယာန္မ်ားႏွင့္ တမန္ေတာ္မုဟမၼဒ္တုိ႔ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည့္ ပဋိဉာဏ္ခ်ဳပ္)

10 Great Prophet Muhammad Quotes on Christians

(မူရင္းတင္ျပသူ ေဒါက္တာ ခေရ႕ဂ်္ ကြန္စီဒုိင္းမွာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္တစ္ေယာက္ျဖစ္ၿပီး အစၥလာမ့္ေရးရာမ်ားကို အထူးျပဳ ေလ့လာေနသူ တစ္ဦးလည္းျဖစ္သည္)

Ref: craigconsidinetcd
Credit: Pacific Ba Thein

သာယာဝတီမင်း(ခ) ရွှေဘိုမင်း လက်ထက်(၁၈၃၇-၁၈၄၆) ရန်ကုန်မြို့ မြေပုံ

ေျမပုံထဲတြင္ပါရွိေသာ ဗလီ သုံးလုံး အနက္ အေနာက္ဘက္ ဆုံးက်သည့္ ဗလီမွာ ဆူးေလ ႏွင့္ အနီးတဝိုက္၊ အလယ္ မွ တစ္လုံးမွာ ေက်ာက္တံတား ျမိဳ႕နယ္ ၃၉လမ္းႏွင့္ လမ္း၄၀နား၊ အေရွ႕ ဘက္ရွိ ဗလီတစ္လုံးမွာမူ ပုဇြန္ေတာင္ ျမိဳ႕နယ္ အတြင္း ေနရာမ်ားတြင္ တည္ရွိခဲ့မည္ဟူ ခန္႕မွန္းရသည္။
ပုံထဲတြင္ ေတြ႕ျမင္ရေသာ အာေမးနီးယန္း ခ်ာခ်္မွာ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္းႏွင့္ ကုန္သည္လမ္း ေထာင့္ တြင္ တည္ရွိျပီး ယေန႕ထက္တိုင္ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ေသးပါသည္။

ရန္ကုန္ျမိဳ႕ကို အဂၤလိပ္ တို႕၏ အာဏာ မသက္ေရာက္မွီ ျမန္မာ မင္းမ်ားလက္ထက္ထဲကပင္ ေစတီမ်ား၊ ေရွးေဟာင္း ရိုမန္ ကက္သလစ္ ခ်ာခ်္၊ အာေမးနီးယန္း ခ်ာခ်္၊ ဗလီမ်ား အစရွိသည္ျဖင့္ လူမ်ိဳး၊ဘာသာ မွီတင္းေနထိုင္ရာ ျဖစ္ေၾကာင္း သိသာထင္ရွားစြာ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္​​ေပသည္​။

၁၈၅၂ ခုႏွစ္ အဂၤလိပ္ ျမန္မာ ဒုတိယစစ္ပြဲ အတြင္းတြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရွိ အေဆာက္အအုံ မ်ား ပ်က္စီးခဲ့ရျပီး စစ္အျပီး ယေန႕ ရန္ကုန္ျမိဳ႕၏ လက္ရွိ အေနအထား အတိုင္းျဖစ္ေပၚလာေအာင္ ဖန္တီးခဲ့ေသာ ဖေရဇာ စီမံကိန္း အရ လမ္းႏွင့္ မလြတ္သည့္ ေစတီမ်ား၊ သိမ္မ်ား၊ ဗလီမ်ား အစရွိသည့္ ဘာသာေရး အေဆာက္အအုံ အေတာ္မ်ားမ်ားကို ျဖိဳခ်ျပီး လမ္းမ်ားကို ေဖာက္လုပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

ေျမပုံကို B.R. PEARN ေရးသားသည့္ History of Rangoon စာအုပ္ မွ ရရွိပါသည္။

Credit: Pacific Ba Thein

အလှူမင်္ဂလာပွဲလမ်းသဘင်တွေမှာ တွေ့နေရတဲ့ ဦးရွှေရိုးအကကို တီထွင်သူ

ယေန႔ အလွဴမဂၤလာပြဲလမ္းသဘင္ေတြမွာ ေတြ႔ေနရတဲ့ ဦးေရႊ႐ိုးအကကို တီထြင္သူဟာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္မြတ္စလင္မ္ႀကီးတစ္ေယာက္ပါ။
တိုင္းရင္းသား အစၥလာမ္သာသနာ၀င္ ဦးေ႐ႊ႐ုိး ေ႐ႊတေလး ကာတြန္းအႏုပညာ႐ွင္ ဦးဘကေလး ႐ုပ္႐ွင္လူ႐ႊင္ေတာ္ႀကီး ဦးေ႐ႊ႐ုိးဆုိတာ ဟုိလြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း(၈၀)ေက်ာ္ (၁၀၀) အတြင္းက ျမန္မာစာနယ္ဇင္းေတြနဲ႔ ျမန္မာ႐ုပ္႐ွင္ေလာကမွာ လႈပ္႐ွားခဲ့တဲ့ ျမန္မာ(တိုင္းရင္းသားအစၥလာမ္သာသနာ၀င္) အႏုပညာသည္ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။

ဦးဘကေလးကုိ အလယ္တန္းျပဆရာ ဦးဘုိးသင္းနဲ႔ ေဒၚသဲမႈန္တုိ႔က ပုသိမ္ၿမိဳ႕ ေထာင္ကုန္းရပ္ အရက္ဖုိလမ္း အိမ္ အမွတ္(၃)တြင္ ၁၈၉၃-ခုႏွစ္မွာ ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ငယ္စဥ္ ကတည္းက ဥာဏ္ထက္ျမက္ၿပီး ေပ်ာ္စရာ ရီစရာလုပ္တတ္၊ တယ္။ ပုံဆြဲ၀ါသနာပါခဲ့ပါတယ္။ (၁၆)ႏွစ္မျပည့္ခင္ အဂၤလိပ္ ျမန္မာ (၂)ဘာသာသင္ပုသိမ္ အထက္တန္းေက်ာင္းက (၁၀)တန္း ကုိ အဂၤလိပ္စာနဲ႔ ဂဏန္းသခၤ်ာမွာ ဂုဏ္ထူးနဲ႔ ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါ တယ္။ သူတုိ႔ေခတ္က ေကာလိပ္တက္ဖုိ႔ Scholarshipရေပမယ့္ အသက္မျပည့္လုိ႔ တစ္ႏွစ္ေစာင့္ေနရပါတယ္။  ေကာလိပ္ေရာက္ေတာ့ ဥပစာတန္းေအာင္ၿပီး ဘီေအေရာက္တဲ့ အခါ စာက်က္တာထက္ အ႐ုပ္ဆြဲေနတာကမ်ားတာေၾကာင့္ စာေမးပြဲလဲက Scholarshipလည္း ျပဳတ္ခဲ့ရပါတယ္။ ၿမိဳ႕အုပ္ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားအိပ္မက္ဆုိတဲ့ သူ႔ရဲ႔ ပထမဆုံးကာတြန္းကုိ ၁၉၁၅-ခုႏွစ္ထုတ္တဲ့ ေကာလိပ္မဂၢဇင္း မွာပါၿပီး အဲဒီမဂၢဇင္းအဖုံးကုိလည္း သူပဲဆြဲေပးခဲ့တယ္။ သူေကာလိပ္ တက္ေနစဥ္ ပုသိမ္မွာ ပလိပ္ေရာဂါအႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္တဲ့ႏွစ္ သူ႔ဖခင္ဟာ ပလိပ္ေရာဂါျဖစ္လုိ႔ ကြယ္လြန္ခဲ့ရတယ္။ ဦးဘကေလးမွာ အစ္ကုိဦးဘႀကီး တစ္ေယာက္ပဲ႐ွိတာေၾကာင့္ အေဖဆုံးေတာ့ အေမကုိ လုပ္ေကြၽးဖုိ႔လုိလာလုိ႔ ေကာလိပ္က ထြက္ၿပီး ေက်ာင္းဆရာ၀င္လုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအလုပ္မွာ မၿမဲပါဘူး။ ကုိလုိနီေခတ္ဆုိေတာ့ ဘုရားမထူးခ်င္တာနဲ႔ အစုိးရ လခစားဘ၀ကုိစြန္႔ခဲ့ပါတယ္။

ဦးဘကေလး ကာတြန္းေတြ ဟာ ႏိုင္ငံေရးကာတြန္း၊ လူမႈေရး စီးပြားေရးကာတြန္း၊ ေၾကာ္ျငာ ကာတြန္းဆုိၿပီး အၾကမ္းအားျဖင့္ (၃)မ်ဳိး (၃)စား ေတြ႕႐ွိရပါ တယ္။ ဦးဘကေလးဟာ ကာတြန္း ဆရာႀကီးအျပင္ ႐ုပ္႐ွင္ နယ္မွာလဲ (၁၀)ႏွစ္ေက်ာ္ က်င္လည္က်က္စားၿပီး ႐ုပ္႐ွင္ဆိုင္ရာ သဘင္မႈအႏုပညာမွာ တီထြင္ဖန္တီးမႈေတြ အမ်ားႀကီးျပဳလုပ္ သြားခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စာနယ္ဇင္းေတြ စတင္ေပၚေပါက္လာတာနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္တည္း ကာတြန္းဆုိတဲ့ အႏုပညာတစ္ရပ္လဲ ျမန္မာ စာနယ္ဇင္းေလာကထဲမွာ ေပါက္ဖြားလာပါတယ္။

ကာတြန္းကုိ ျမန္မာစာေပ ေလာကအတြင္းေရာက္ေအာင္ ဦးဘကေလးက သြတ္သြင္းလာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ကာတြန္းကုိ ေ႐ႊတေလးအမည္ခံ ဦးဘကေလးက ၁၉၁၅-ခုႏွစ္မွာ စတင္ေမြးထုတ္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၂၀-ခုႏွစ္မွာ ႐ုပ္႐ွင္ဆုိတဲ့အႏုပညာတစ္ရပ္ ျမန္မာ ျပည္မွာ ေပါက္ဖြားလာတဲ့အခါမွာလည္း ဦးေ႐ႊ႐ုိးႀကီးဆုိတဲ့ ႐ုပ္႐ွင္လူ႐ႊင္ေတာ္မင္းသားအျဖစ္နဲ႔ ျမန္မာ႐ုပ္႐ွင္ၾကည့္ ပရိသတ္ရဲ႕ အသည္းစြဲျဖစ္ခဲ့ျပန္ပါတယ္။

ဦးေ႐ႊ႐ုိးႀကီးကုိ စတင္ဖန္တီးခဲ့တာလည္း ဦးကေလးပဲျဖစ္ပါတယ္။

ဦးဘကေလးဟာ ၁၉၁၅-ခုႏွစ္ကစၿပီး ၁၉၃၉-ခုႏွစ္ အထိ ႏွစ္ေပါင္း(၂၀)ေက်ာ္ ကာလအတြင္း ျမန္မာ့ လူမႈေရး၊ ႏိုင္ငံေရး ေတြကုိ ကာတြန္းေတြနဲ႔ မွတ္တမ္းတင္ သြားသလုိ၊ ဦးေ႐ႊ႐ုိး ဆုိတဲ့ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနေသခဲ အဘုိးႀကီး တစ္ေယာက္ကုိလည္း ျမန္မာ႐ုပ္႐ွင္နဲ႔  သဘင္ေလာကထဲမွာ ဖန္ဆင္းထားခဲ့ပါတယ္။

ဦးဘကေလးရဲ႕ႀကိဳးပမ္းမႈေတြက သူ႔တစ္သက္မွာ ေအာင္ျမင္ၿပီး၊ ကာတြန္းဘက္မွာလဲ ဘႀကီးေမတၱာတုံး၊ ေ႐ႊတေလး၊ ဘကေလးဆုိတဲ့ နာမည္(၂)မ်ဳိး(၃)မ်ဳိးနဲ႔ ေက်ာ္ ၾကားခဲ့သလုိ၊ ႐ုပ္႐ွင္မွာလဲ ဦးေ႐ႊ႐ုိးဆုိၿပီး ဟုိးေလးတေက်ာ္ ေက်ာ္ၾကားခဲ့တယ္။ အႏုပညာရည္အေနနဲ႔ သူလႈပ္႐ွား ႀကိဳးစား ႐ုန္းကန္သြားခဲ့တဲ့ကာလအတြင္းက တီထြင္ဆန္းသစ္ မႈေတြဟာ အင္မတန္မ်ားျပားေျပာင္ေျမာက္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ မတိမ္ျမဳပ္ မေပ်ာက္ပ်က္စေကာင္းပါဘူး။ ကာတြန္း ေပၚစက ျမန္မာ စာဖတ္ပရိသတ္ဟာ ကာတြန္းကုိ မၾကည့္တတ္ၾကပါဘူး။ ကာတြန္းဆုိတာ အစြမ္းသတၱိႀကီးတယ္။ ကာတြန္း တစ္ကြက္က ထိစရာျမင္စရာ႐ွိလဲ ႐ွင္း႐ွင္းထိျမင္ရတယ္ဆုိေတာ့ ျမန္မာ့ ပန္းခ်ီနဲ႔ စာေပေလာကထဲကုိ ဦးဘကေလးရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ မႈေၾကာင့္ ၂၀-ရာစု ႏွစ္အစပိုင္းကတည္းကုိ ကာတြန္းပညာ ေရာက္႐ွိလာခဲ့ပါတယ္။

ဦးဘကေလးရဲ႕ကာတြန္းဟာ Caricature လုိ႔ေခၚတဲ့ ႐ုပ္ေျပာင္ပုံတူေကာင္းတယ္၊ စာလုံးေတြအား႐ွိတယ္၊ သူ႔ဟာသက အရည္႐ႊမ္းေနတဲ့ဟာသမ်ဳိး၊ စိတ္ကူး စိတ္သန္းလည္း ေကာင္းပါ တယ္။ Caricature လုိ႔ေခၚတဲ့ ႐ုပ္ေျပာင္ ပုံတူေကာင္းတာနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေပၚဘူးတဲ့ ကာတြန္းဆရာေတြ ဦးဘကေလးကုိ လိုက္မမွီဘူးလုိ႔ေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဦးဘကေလး က ႐ုပ္ေျပာင္ပုံတူမွာေကာင္း႐ုံမက၊ လွ်ပ္တျပက္အတြင္း ဆြဲ ႏိုင္စြမ္းေလာက္ေအာင္လဲျမန္တဲ့သူတစ္ေယာက္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ သူကအပ်င္းေျပ သူ႔လက္စြမ္းျပ ေရးဆြဲတာမ်ဳိးလုပ္တာေတြလဲ အႀကိမ္ႀကိမ္႐ွိခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ေခတ္မွာ သူ႔ပညာသာမက လူကုိ အျပင္မွာျမင္ဖူးခ်င္တဲ့လူေတြကလည္းအမ်ားႀကီးပါ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ ၿမိဳ႕မေက်ာင္းက ရံပုံေငြ႐ွာတဲ့ပြဲမွာ ဦးဘကေလးကုိယ္တိုင္ ထြက္ၿပီး ဇာတ္ခုံေပၚမွာ ကာတြန္းဆြဲျပတဲ့ အစီအစဥ္ကုိလည္း ပြဲစီစဥ္သူေတြက ပါေအာင္ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတယ္။ ဦးဘကေလးက ျမန္မာစာကုိ စာဆန္တာ သိပ္ႀကိဳက္ပုံမရဘူး။ သူကာတြန္းဆုိတဲ့ အခါ နစ္အျပားႀကီးကိုင္ၿပီး အားနဲ႔မာန္နဲ႔ ေတာင့္ေတာင့္ တင္းတင္းေရးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဦးဘကေလးစာလုံးက မလွ ေပမယ့္ အား႐ွိတယ္။ ဦးဘကေလးက ျမန္မာစာလုံးပုံစံသစ္ ကုိလဲထြင္ေရးပါတယ္။

ဦးဘကေလးလက္ရာမ်ား ေကာင္းမွန္းသိေတာ့ မဂၢဇင္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သူတုိ႔ကုိယ္ပိုင္ ကာတြန္းဆရာအျဖစ္နဲ႔ လုပ္ဖုိ႔ကမ္းလွမ္းၾကတယ္။ ဦးဘကေလးက အခ်ဳပ္အျခယ္႐ွိမွာ စုိးလုိ႔ လခစားမလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ ဦးဘကေလးရဲ႕ကာတြန္းကုိ အမ်ားဆုံး အသုံးျပဳတဲ့ အဂၤလိပ္သတင္းစာကေတာ့ ရန္ကုန္ Time သတင္းစာပါ။ Time အယ္ဒီတာေတြက ဦးဘကေလးကုိ Geniousတကယ့္ပါရမီ႐ွင္လုိ႔ ျမင္ၾကပါတယ္။

ဦးဘကေလးက အဂၤလိပ္စာကုိ ျမန္မာစာထက္ ႏိုင္နင္း တတ္ကြၽမ္းပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူ႔ကုိယ္ပိုင္ကုမၸဏီက ႐ုိက္ထုတ္တဲ့ အသံတိတ္ေခတ္က ဇာတ္ကားေတြမွာ စာတန္းကုိ ျမန္မာလုိေရာ အဂၤလိပ္လုိပါ သူကုိယ္တိုင္ေရးၿပီး စာတန္းထုိး ပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာတန္းလဲထုိးျပမယ္လုိ႔ ႐ုပ္႐ွင္ေၾကာ္ျငာမွာ တစ္ခါတည္းထည့္ပါတယ္။ သူ႔႐ုပ္႐ွင္ၾကည့္တဲ့ ပရိသတ္က ျမန္မာပရိသတ္တင္မက တ႐ုတ္၊ အဂၤလိပ္နဲ႔ အျခားအစုံ႐ွိေနၿပီး ရန္ကုန္ Time သတင္းစာကဆုိရင္ သူ႔ကားလာၾကည့္ၿပီး ေ၀ဖန္ခ်က္မ်ား ေကာင္းေကာင္းေရးေပးခဲ့ပါတယ္။ ဦးဘကေလး ဟာ သူ႔႐ုပ္႐ွင္ေၾကာ္ျငာမ်ားမွာ သူ႔ကာတြန္းမ်ားနဲ႔ေၾကာ္ျငာ ပါတယ္။ အဲဒီေခတ္က အဲဒီလုိလုပ္တာေတြမ႐ွိခဲ့ပါဘူး။

႐ုပ္႐ွင္တစ္ကားမွာဆုိ (၄)ကုိယ္ခြဲၿပီး ျခားျခားနားနာ သ႐ုပ္ေဆာင္သြားရာမွာ တခ်ဳိ႕က လြယ္တယ္လုိ႔ထင္ႏိုင္ေပမယ့္ လူတိုင္းလက္ဖ်ားခါခဲ့ၾကပါတယ္။ ဦးဘကေလးဟာ သူတုိ႔ေခတ္ က ႐ုပ္ေျပာင္း႐ုပ္လႊဲနဲ႔စမ္းသပ္တာ ေအာင္ျမင္လာေတာ့ အင္မတန္ အားတက္လာတယ္။ သူ႔ကုိယ္သူလဲ ယုံၾကည္မႈ႐ွိလာၿပီး ေနာက္ ကားေတြမွာ အမ်ဳိးမ်ဳိးတုိးတက္တီထြင္လာပါတယ္။

ဦးဘကေလးနဲ႔အတူ တြဲဖက္ၿပီး အလုပ္လုပ္ခဲ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက “ဒီလိုလူ မေမြးေသးဘူး၊ တကယ္ထူးတဲ့ ပါရမီ႐ွင္ပဲ”လုိ႔ ေျပာၾကရတဲ့ အႏုပညာသည္တစ္ေယာက္ပါ။ ဦးဘကေလးဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ေပၚေပါက္ခဲ အႏုပညာသည္ ႀကီးျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ဦးဘကေလးက သူလိုက္စားထားတဲ့ ပညာမွာ ၀ါစာကမာအေပၚယံသေဘာမဟုတ္ပါဘူး။ အႏုပညာ အေနနဲ႔ ေလးေလးနက္နက္ လိုက္စားခဲ့တာပါ။ ဦးဘကေလးမွာ တုိ႔ျမန္မာလူမ်ဳိးလြတ္လပ္ရမယ္၊ ကမၻာ့လူမ်ဳိးႀကီးေတြနဲ႔ ရင္ေဘာင္တန္းႏိုင္ရမယ္။ ကုိလုိနီနယ္ခ်ဲ႕သမားကုိ ျပည္သူ႔အားနဲ႔ တိုက္ပြဲ၀င္ရမယ္ဆုိတဲ့အျမင္ ခိုင္ခိုင္မာမာ႐ွိပါတယ္။ ဒီလုိ တိုက္ပြဲ၀င္ရင္ တစ္ေန႔ေအာင္ပြဲခံမွာဘဲဆုိတာကုိ သူကယုံၾကည္ တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူ႔လက္ရာေတြက ျပတ္သားေျပာင္ေျမာက္ ေနပါတယ္။

ေရးသူ - ပသီဝိုင္းဝတ္ရည္ျမင့္

ကမာၻ႕ပထမဆံုး သိပၸံပညာရွင္ – အိဗ္ႏု အလ္ ဟိုင္သမ္ (Alhazen)

အတိတ္ေခတ္က မြတ္စ္လင္မ္သိပၸံပညာရွင္ေတြအေၾကာင္းကို ေလ့လာၾကည့္လိုက္ပါ။ သူတို႕ရဲ႕ ထက္ျမက္မႈ၊ ကၽြမ္းက်င္လိမၼာစြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ၊ ပညာမွ်ေ၀ေပးမႈေတြက ကမာၻႀကီးကို ေခတ္မွီသြားေစတာကို တအ့ံတၾသႀကီး ေတြ႕ၾကရပါလိမ့္မယ္။ သူတို႕ တစ္ဦးခ်င္းစီဟာ ဒီေန႕ေခတ္ကာလ နဲ႕ သူတုိ႕ေခတ္ကာလကို ကမာၻ႕အေျပာင္းအလဲျဖစ္သြားေစတဲ့ အေမြတစ္ရပ္စီ ထားရစ္ေပးခဲ့ၾကတယ္။ ဒီလို သမိုင္းမွတ္တိုင္ထူခဲ့ၾကတဲ့သူေတြထဲက သိပၸံပညာရွင္တစ္ဦးရိွတယ္။ သူကေတာ့ စူးစမ္းတီထြင္ပညာရွင္ႀကီး အိဗ္ႏု အလ္ ဟုိင္သမ္ ( ၉၆၅ – ၁၀၄၀) ပါပဲ။

အဘၻာစစ္ ခလီဖာမင္းဆက္ကာလ၊ အီရတ္ႏိုင္ငံက ဘဆြ္ရာၿမိဳ႕မွာ သူ႕ကို ေမြးဖြားခဲ့တယ္။ ဘဂၢဒက္ၿမိဳ႕မွာ ပညာ့ဗိမာန္ တည္ေထာင္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ နီးပါးမွာေပါ့။ သူ႕ဘ၀အေစာပိုင္းမွာ အဲ့ဒီအခ်ိန္က မြတ္စ္လင္မ္ ကမာၻမွာရိွေနတဲ့ ေလ့လာေရး၊ တိုးတက္ေရး ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ေတာ္ေတာ္ အထင္ႀကီးခဲ့တယ္။ အစၥလာမ့္ေရးရာပညာရပ္ေတြသင္ၾကားၿပီး သိပ္မၾကာခင္ ဘဆြ္ရာရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ဘ၀မွာလဲ သူဟာ သိပၸံနဲ႕အျခား လက္ေတြ႕က်တဲ့ဒႆနိကေဗဒ ဘာသာရပ္ေတြကို ေလ့လာ မပ်က္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူဟာ မြတ္စ္လင္မ္ေဒသ တစ္ေနရာေရာက္သြားၿပီး ျပင္ပေလာကနဲ႕ေခတၱ အဆက္ျပတ္သြားရာကေန ႀကီးက်ယ္မႈေတြ ပြင့္ထြက္လာပါေတာ့တယ္။

အီဂ်စ္ျပည္ေရာက္ အိဗ္ႏု အလ္ ဟုိင္သမ္

သူ ဘဆြ္ရာၿမိဳ႕ေတာ္၀န္ျဖစ္ေနခ်ိန္ အီဂ်စ္ျပည္မွာ ဖာသြိမိုဒ္ ခလီဖာ က အလ္ ဟကီးမ္ ျဖစ္တယ္။ သူဟာ အီရတ္က စြႏၷီမြတ္စ္လင္မ္ အဘၻာစစ္မင္းေတြရဲ႕ ၿပိဳင္ဖက္ အစၥမာအီလီ ရီွအဟ္ ခလီဖာေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္တယ္။ အလ္ ဟကီးမ္က အိဗ္ႏု အလ္ ဟိုင္သမ္ဟာ ႏိုင္းလ္ျမစ္ကို ပိတ္ဆို႕ႏိုင္တဲ့ အႀကံေကာင္း ရိွေနတယ္လို႕ ၾကားရတယ္။ သူဟာ ေရွ႕ေနာက္မညီ အျငင္းသန္လြန္းသူတစ္ဦး၊ ရွီအဟ္၀ါဒအစဥ္အလာကေနခြဲထြက္လာတဲ့ အစၥမာအီလီဂိုဏ္းေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္ေပမယ့္ မိမိနယ္ေျမအတြက္ အက်ဳိးျပဳသူမွန္သမွ်ကို လက္ကမ္းႀကိဳဆိုတတ္သူျဖစ္တယ္။ ႏိုင္းလ္ျမစ္ကို ပိတ္မယ့္အေတြးအျမင္နဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ခ်ဥ္းကပ္ဖို႕ အလ္ ဟကီးမ္က အိဗ္ႏု အလ္ဟုိင္သမ္ကို အီဂ်စ္လာဖို႕ ဖိတ္ေခၚခဲ့တယ္။ အလ္ဟိုင္သမ္ဟာ ႏိုင္းလ္ျမစ္ တစ္ေလွ်ာက္ ေလ့လာၿပီးတဲ့အခါ အဲ့ဒီေခတ္ကာလက နည္းပညာနဲ႕ အထေျမာက္ေအာင္ေဆာင္ရြက္လို႕မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ရိပ္စားမိသြားတယ္။ ဒါက ျပႆနာ တက္ရပါၿပီ။ အလ္ ဟကီးမ္ဟာ အဆင္ျခင္မဲ့ ရက္စက္တတ္သူ ၊ စိတ္မမွန္ဘဲ ရူးသြပ္စြာျပဳမူဆက္ဆံတတ္သူလို႕ ေက်ာ္ၾကားတယ္။ ဒီေတာ့ သူ႕အႏၱရာယ္ကလြတ္ေအာင္
အလ္ဟိုင္သမ္ဟာ အဲ့ဒီပုဂၢိဳလ္ထက္ ပိုၿပီး ရူးႏွမ္းသူအျဖစ္ ဟန္ေဆာင္ပစ္လိုက္တယ္။ အဲ့ဒီလို ရဲရဲေတာက္ ရူးခ်င္ေယာင္ေဆာင္လိုက္တဲ့အခါ အသက္ေဘးက သီသီေလး လြတ္သြားရေပမယ့္ ကိုင္ရိုၿမိဳ႕မွာ အက်ယ္ခ်ဳပ္အက်ဥ္းစံဘ၀ ေရာက္သြားခဲ့တယ္။ အဲ့ဒါ အလ္ဟိုင္သမ္ရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ဘ၀သက္တမ္း ၁၀ ႏွစ္ပါဘဲ။

ထက္ျမက္လွတဲ့ သိပၸံပညာရွင္ႀကီးဟာ အဲ့ဒီ ၁၀ ႏွစ္တာကာလကို ဒုကၡလို႕ မျမင္ခဲ့ဘူး။ သူလုပ္ခ်င္ေနတဲ့ သူ႕ရဲ႕သုေတသနအလုပ္ေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ တိတ္တဆိတ္လုပ္ခြင့္ ရသြားလို႕ေလ။ အဲ့ဒီအေတာ အတြင္း အလင္းနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး စူးစူးစိုက္စိုက္ ေလ့လာပါေတာ့တယ္။ အလင္း /အလင္းေရာင္ဆိုတာ ဘာလဲ၊ ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြရိွလဲ၊ အရာ၀တၳဳေတြကို လူသားေတြက ဘယ္ပံုဘယ္နည္းနဲ႕ျမင္ေတြ႕ရတာလဲ ဆိုၿပီး သူ သိခ်င္ခဲ့တယ္။ သူ႕ရဲ႕ေလ့လာမႈနဲ႕ရွာေဖြေတြ႕ရိွမႈေတြဟာ အေျပာင္းအလဲတစ္ရပ္သာျဖစ္ေပမယ့္ သူ သုေတသနျပဳလိုက္တဲ့လမ္းေၾကာင္းဟာ အႀကီးမားဆံုး အေထာက္အကူျပဳပညာရပ္ႀကီးတစ္ရပ္ ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။

သိပၸံနည္းက် ပညာရပ္

ဘယ္အရာမဆို သက္ေသျပခ်က္ရိွရမယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ ကေန႕သိပၸံပညာသင္ၾကားသူတိုင္း နားလည္ထားၿပီးသားပါ။ လက္ေတြ႕စမ္းသပ္ခ်က္ မပါဘဲ ယူဆခ်က္သက္သက္ကိုသာ အေျခခံၿပီး သိပၸံဆိုင္ရာ သီအိုရီမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္တင္ျပလို႕ မရႏိုင္ပါဘူး။ အိဗ္ႏု အလ္ဟုိင္သမ္ရဲ႕ အလ်င္က ဒီအခ်က္ဟာ အေရးပါအရာေရာက္မႈ မရိွခဲ့ပါဘူး။ ေရွးေခတ္ ဂရိေတြရဲ႕ သိပၸံအေတြးအေခၚေတြက အားေကာင္းေနခဲ့တယ္။ ဂရိေတြဟာ သိပၸံ အခ်က္အလက္ကို ဆင္ျခင္တံုတရားအားျဖင့္ ရွာေဖြႏိုင္တယ္ သို႕တည္းမဟုတ္ နတ္ဘုရားေတြရဲ ႕ေဆာင္ရြက္ေပးမႈလို႕ယံုၾကည္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါကို အိဗ္ႏု အလ္ဟိုင္သမ္ ေကာင္းေကာင္းနားလည္ထားပါတယ္။ ဒီၾကားထဲကေန အခ်က္အလက္ အသစ္တစ္ရပ္အတြက္ သက္ေသျပခ်က္ေပးႏိုင္ရမယ္ ဆိုတဲ့ သိပၸံနည္းက်ပညာရပ္အဆုိကို ခ်ျပခဲ့တာကေတာ့ ရာဇ၀င္မွာ အိဗ္ႏု အလ္ဟိုင္သမ္က ပထမဆံုးေသာသိပၸံပညာရွင္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။

ဒီလို သိပၸံနည္းက်ပညာရပ္သမိုင္းနဲ႕ပတ္သက္လာယင္ ကေန႕ေခတ္ အေနာက္တိုင္းသင္ရိုးစာအုပ္ေတြထဲမွာ မဆိုစေလာက္ေလးသာေဖာ္ျပ တတ္ၾကတယ္။ ေရွးဂရိ အေတြးအေခၚေတြကိုသာ ပံုႀကီးခ်ဲ႕ထားၾကတယ္။ ေခတ္သစ္သိပၸံဟာ ေရာ္ဂ်ာေဘကဲန္၊ ဂလီလီယို ဂါလီေလး နဲ႕ အိုင္းဇက္ ႏ်ဴတန္ တို႕ေၾကာင့္ ျဖစ္လာသေယာင္ေယာင္နဲ႕ေပါ့။ သူတို႕ေမ့ေလ်ာ့ေနတဲ့ အမွန္တရားတစ္ခုရိွတယ္။

အဲ့ဒါကေတာ့ အဲ့ဒီ ဥေရာပသားပညာရွင္ေတြဟာ အိဗ္ႏု အလ္ဟိုင္သမ္ (နဲ႕အျခား မြတ္စ္လင္မ္သိပၸံပညာရွင္ေတြ)ရဲ႕ ပုခံုးေပၚတက္ရပ္ျခင္းဆိုတဲ့ အေၾကာင္းပါ။ (တစ္နည္းဆိုရယင္ စိန္နားကပ္ေရာင္နဲ႕ ပါးေျပာင္ၾကတာပါ)။ တကယ္လို႕သာ သက္ေသျပႏိုင္မွသိပၸံသီအိုရီမ်ား ျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့ သူ႕အိုင္ဒီယာ မရိွလာခဲ့ယင္ – အေျခခံသိပၸံဆိုတာက ရမ္းတုပ္မွန္းဆမႈေတြ၊ အယူသည္းမႈေတြ၊ သက္ေသျပမရတဲ့ဒ႑ာရီေတြျဖစ္ေနတဲ့ ေခတ္ေဆြးႀကီးထဲ ကၽြန္ေတာ္တို႕အားလံုး ေနထိုင္ေနၾကရဦးမွာ မလြဲပါဘူး။

စကၡဳေဗဒက်မ္း

အိဗ္ႏု အလ္ဟိုင္သမ္ဟာ သူရဲ႕သိပၸံဆိုင္ရာေတာ္လွန္ေရးအျမင္ကို အသံုးျပဳၿပီး စကၡဳေဗဒပညာရပ္နယ္ပယ္ထဲ တိုးတက္မႈနဲ႕ အနားသတ္ေပးႏိုင္ခဲ့တယ္။ အလင္းဟာ မ်က္ေစ့ထဲ ကထြက္ၿပီး အရာ၀တၳဳေတြအေပၚခုန္ေပါက္ေရာက္ရိွသြားတယ္၊ တစ္ခါ မ်က္ေစ့ထဲ ျပန္၀င္လာတယ္ ဆိုတဲ့ ေရွးေဟာင္းဂရိအေတြးအေခၚႀကီး မွားယြင္းေနေၾကာင္း သူက ပထမဆံုး သက္ေသျပခဲ့သူပါ။ ဒါ့အျပင္ မ်က္ေစ့ရဲ႕လုပ္ငန္းစဥ္ကိုလည္း ႏိႈက္ႏိႈက္ခၽြတ္ခၽြတ္ ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ခဲ့တယ္။ တစ္ခ်ိန္က ပညာရွင္တို႕ရဲ႕ဗဟုသုတနဲ႕ခြဲျခမ္းစိပ္ျဖာမႈအတတ္ကို အသံုးျပဳၿပီး မ်က္လံုးထဲ အလင္းေရာင္၀င္ေရာက္ပံု၊ အလင္းစုစည္းပံု၊ မ်က္လံုးေနာက္ဖက္မွာ ပံုရိပ္ထြက္ပံုကို ပထမဆံုး ရွင္းျပႏိုင္ခဲ့တယ္။

pinhole-camera

အလားတူစြာဘဲ သူက ကင္မရာရဲ႕သေဘာသဘာ၀ကို ပထမဆံုး ေလ့လာတင္ျပခဲ့သူလည္း ျဖစ္ျပန္တယ္။ ကင္မရာရဲ႕အယူအဆက ရွင္းရွင္းေလးပါ။ ဘူးခြံတစ္ဖက္မွာ အေပါက္ေသးေသးေလးေဖာက္ထားတယ္။ ဘူးခြံအတြင္းထဲကေန အျပင္ဖက္အရာေတြကို ၿခံဳလႊမ္းျမင္ေတြ႕ႏိုင္ဖို႕သာ ျဖစ္တယ္။ ဒါက ခုေခတ္ကင္မရာေတြရဲ႕ အလုပ္လုပ္ေဆာင္ပံု အတိုင္းပါဘဲ။ ခုေခတ္မွာကေတာ့ မွန္ဘီလူးေတြ ထပ္ျဖည့္ထားတာပဲ ကြာျခားခ်က္ ရိွတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕သိရိွထားတဲ့ ေခတ္မွီဓါတ္ပံုပညာရပ္ မတိုင္မီ ႏွစ္ရာေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ဒီလိုပံုစံမ်ဳိးကို အိဗ္ႏု အလ္ဟိုင္သမ္က တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ၿပီးပါၿပီ။

ဒါတင္မကေသးပါဘူး။ ေရျပင္ သို႕မဟုတ္ ဖန္သား စတဲ့ ၾကားခံနယ္တစ္ခုခုထဲ အလင္းျဖတ္သန္းပံုစံနစ္ (အလင္းယိုင္ျခင္း) ကိုလည္း ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ခဲ့သူပါ။ ဒီတင္ျပခ်က္ကေနတဆင့္ ဆည္းဆာခ်ိန္မွာ ဘာေၾကာင့္ေကာင္းကင္အေရာင္ေျပာင္းသြားသလဲဆိုတာကို ရွင္းျပသြားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္ ( ေနရဲ႕အလင္းတန္းက ေလထုကို ေထာင့္ခ်ဳိး တစ္ခုကေန ထိခတ္တဲ့အခါ ေရာင္ျခည္လမ္းလြဲမႈ ျဖစ္သြားေစတယ္)။

ဒီအခ်က္ကေနထပ္ဆင့္ၿပီးေတာ့ ကမာၻ႕ေလထုရဲ႕ထုထည္ကို တြက္ျပႏိုင္ခဲ့တယ္။ ဒါဟာ အာကာသယာဥ္နဲ႕ လက္ေတြ႕မျပႏိုင္ခင္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀၀ ေလာက္က ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီ စကၡဳေဗဒက်မ္းကို ဘာသာျပန္လိုက္တဲ့ခါ ဥေရာပတစ္ခြင္ ဟိုးေလးတေက်ာ္ ျဖစ္သြားတယ္။ ေနာက္ပိုင္း ဥေရာပသားပညာရွင္ေတြက ဒီက်မ္းကို အေျချပဳလို႕ အလင္းနဲ႕စကၡဳ အလုပ္လုပ္ေဆာင္ခ်က္၊ သူတီထြင္ခ်ျပခဲ့တဲ့ ကိရိယာမ်ားကို ေပၚထြက္လာေအာင္ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ၾကတာပါ။

ေနာက္တစ္ဆင့္တက္ၿပီး မ်က္ကပ္မွန္တို႕၊ မွန္ဘီလူးတို႕၊ အေ၀းၾကည့္မွန္ေျပာင္းတို႕၊ ကင္မရာတို႕ စသျဖင့္ တိုးျမွင့္ေပၚေပါက္လာခဲ့တာျဖစ္တယ္။ အလင္း ၏ အလြန္ အလင္းအေၾကာင္း နဲ႕ အလင္းဆိုင္ရာပစၥည္းပစၥယေတြအေၾကာင္း နားမလည္ယင္၊ မသံုးယင္ ၂၁ ရာစုမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႕ လူျဖစ္ရက်ဳိးမနပ္သလို ၊ မျပည့္စံုသလို ျဖစ္ေနပါၿပီ။ အလင္းဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအရာတင္ မကေသးဘူး – အိဗ္ႏု အလ္ဟိုင္သမ္ဟာ တျခားပညာရပ္နယ္ပယ္ေတြမွာ စဦး လမ္းေဖာက္သူလည္း ျဖစ္ခဲ့တယ္။

သူဟာ ၁၀၂၀ နဲက ၁၀၃၀ ခုႏွစ္မ်ားမွာ အာကာသေလ့လာေရးပညာ (Astronomy) က်မ္းမ်ားစြာကိုလည္း ေရးသားခဲ့တယ္။ ၾကယ္၊ ၿဂိဳလ္ေတြ ေရြ႕လ်ားမႈ ဆိုင္ရာ ေတာ္လမီရဲ႕ေတြးလံုးေတြ မွားယြင္းေၾကာင္း သူက ေထာက္ျပခဲ့တယ္။ စၾက၀ဠာအလုပ္လုပ္ပံုစံနစ္ကို ယုတၱိဆန္တဲ့ အျမင္ တစ္ရပ္ကိုလည္း  ခ်ျပႏိုင္ခဲ့တယ္။  ကမာၻၿဂိဳလ္ဟာ စၾက၀ဠာရဲ႕ဗဟိုခ်က္မ ဆိုတဲ့ ဂရိအေတြးအေခၚကို ရိုက္ခ်ဳိးပစ္လိုက္တာပါ။

နကၡတၱေဗဒ (Astrology) ဟာ သိပၸံပညာရပ္ မဟုတ္ေၾကာင္း ျပတ္ျပတ္သားသား ေခ်ပခဲ့တယ္။သက္ေသျပခ်က္လိုအပ္တယ္ဆိုတဲ့ သူ႕ရဲ႕ကိုယ္ပိုင္ သိပၸံအေတြးအျမင္ကို ၿမဲၿမံစြာ ဆုပ္ကိုင္လို႕ နကၡတၱေဗဒဟာ မည္သည့္သိပၸံဘာသာရပ္နဲ႕ ဆက္ႏႊယ္မႈ မရိွေၾကာင္း၊နကၡတၱေဗဒသမားေတြရဲ႕ ထင္လံုးနဲ႕ခံစားခ်က္ေတြသာျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္ျပခဲ့တယ္။ ဖန္ဆင္းရွင္သာလွ်င္ ခပ္သိမ္းေသာအရာေတြရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းခံျဖစ္တယ္ – ၿဂိဳလ္နကၡတ္သြားလာလွည့္ပတ္မႈအေပၚ အရင္းမခံဘူး ဆိုတဲ့ အစၥလာမ့္မ႑ိဳင္ အယူ၀ါဒတစ္ခုနဲ႕ ျပႆားတစ္လမ္းသံတစ္လမ္း ဖီလာဆန္႕က်င္ေနေၾကာင္း နကၡတၱေဗဒပညာအေပၚ ေ၀ဖန္ခဲ့သူျဖစ္တယ္။

အလ္ဟိုင္သမ္ရဲ႕က်မ္းေတြကို ဖတ္ထားတဲ့ အိုင္းဇက္ ႏ်ဴတန္ ဟာ ဒီအေတြးအေခၚေတြအေပၚ အေတာ္ဘဲ အားထားခဲ့တယ္။ ႏ်ဴတန္ဟာ ကေန႕ အသံုးျပဳေနတဲ့ အင္ဂ်င္နီယာ ေဖာ္ျမဴလာနဲ႕နည္းစံနစ္ကို ဦးေဆာင္မႈေပးမယ့္ Calculus သခၤ်ာပညာအေျခခံကို ေလ့လာခဲ့တယ္။အရာ၀တၳဳတို႕ရဲ႕ေရြ႕လ်ားမႈနိယာမ ( ေနာက္ပိုင္း ႏ်ဴတန္ရဲ႕ တတိယနိယာမ လို႕ ေက်ာ္ၾကားလာတယ္)၊ အရာ၀တၳဳအခ်င္းခ်င္းဆြဲငင္အား (ကမာၻ႕ဆြဲအား)ကိုလည္း ေရးထုတ္ခဲ့တယ္။ စင္စစ္မွာေတာ့ ႏ်ဴတန္ေျပာတဲ့ ကမာၻ႕ဆြဲအားအေၾကာင္းဟာ သစ္ပင္ေပၚက ျပဳတ္က်လာတဲ့ ပန္းသီးေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး – အိဗ္ႏု အလ္ဟိုင္သမ္ရဲ႕ က်မ္းဂန္ေတြထဲက အခ်က္အလက္ေတြသာျဖစ္ပါတယ္။

အလ္ဟိုင္သမ္ဟာ အစၥလာမ့္ပညာေရးမွာလည္း ေခသူ မဟုတ္ခဲ့ဘူး။ တမန္ေတာ္အတုအေယာင္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္နည္း၊ မကၠဟ္ၿမိဳ႕ေတာ္ဖက္ မ်က္ႏွာမူ၀တ္ျပဳႏိုင္ေအာင္ လားရာတြက္ခ်က္မႈ ပညာ စာအုပ္မ်ားကိုလည္း က်မ္းျပဳေရးသားႏိုင္ခဲ့သူပါ။ ေခတ္သစ္စိတ္ပညာရပ္နဲ႕ပတ္သက္လို႕ လူနဲ႕တိရစာၦန္ေတြ အေပၚ ေတးဂီတအသံုးခ် ကုထံုးအေၾကာင္းကို ေရွ႕ေျပး သုေတသနျပဳခဲ့သူလည္း ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။

အေမြအႏွစ္

အိဗ္ႏု အလ္ဟိုင္သမ္ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈ နဲ႕ တင္ျပမႈေတြဟာ ခရီးရွည္ႀကီးကို ျဖတ္သန္းေနဆဲပါဘဲ။ သူျပဳစုခဲ့တဲ့က်မ္းဂန္မ်ားဟာ ၂၀၀ ေက်ာ္အထိ ရိွခဲ့ေပမယ့္ ယေန႕မွာေတာ့ က်မ္းေပါင္း ၅၀ ၀န္းက်င္သာ က်န္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ရွာေဖြေတြ႕ရိွမႈေတြဟာ ယေန႕ကာလတိုင္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တို႕ လက္လွမ္းမမီႏိုင္ေလာက္တဲ့အထိ ရိွခဲ့မွာ အမွန္ပါဘဲ။ ကံမေကာင္းအေၾကာင္း မလွစြာနဲ႕ သူကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီးကတည္းက သူ႕ရဲ႕တင္ျပခ်က္ေတြဟာ လ်စ္လ်ဴရႈခံလိုက္ရတယ္။ သူဟာ ပညာရွင္ႀကီးေတြနဲ႕တြဲလ်က္ရိွတတ္တဲ့ ေက်ာ္ၾကားလိုမႈ၊ သိကၡာတင္မႈေတြကို လံုး၀ ဂရုမစိုက္ခဲ့သူ ျဖစ္လို႕ပါဘဲ။ ဒါေၾကာင့္လဲ ယေန႕ကမာၻမွာ သူ႕က်မ္းေတြနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး သတိမထားမိၾကတာပါ။ အီဗာရီယန္ကၽြန္းဆြယ္က မြတ္စ္လင္မ္နယ္ေျမေတြကို စပိန္ေတြ ႀကီးစိုးေတာ့ သူ႕စာအုပ္ေတြကို လက္တင္ဘာသာျပန္ဆိုခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႕နာမည္ရင္းမဟုတ္ဘဲ Alhazen လို႕ ေဖာ္ျပလိုက္ၾကတယ္။ ဥေရာပ ပညာႏိုးၾကားေရးေခတ္အတြင္း ထိပ္တန္းမြတ္စ္လင္မ္ပညာရွင္ႀကီးေတြရဲ႕ အမည္နာမမ်ားဟာ ဥေရာပေလယူေလသိမ္းအသြင္နဲ႕ ေျပာင္းလဲလိုက္တဲ့အစဥ္အလာတစ္ရပ္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဥေရာပတိုက္က ခရစ္ယာန္ေတြအၾကား မြတ္စ္လင္မ္ေတြကို ခ်ဳိးႏွိမ္လိုတဲ့အတြက္ -သူတို႕ရဲ႕တင္ျပခ်က္ေတြကို ေဖ်ာက္ဖ်က္လိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပါဘဲ။

သူ႕ရဲ႕ထက္ျမက္ေတာက္ေျပာင္လွတဲ့ အသိဥာဏ္စဥ္ကို မေရတြက္ႏိုင္တဲ့လူေတြက ခုတံုးလုပ္ခဲ့ၾကၿပီးပါၿပီ။ သူ႕ရဲ႕သုေတသန သာ မရိွခဲ့ယင္ ဒီကေန႕ ကၽြန္ေတာ္တို႕ သိရွိၾကတဲ့ ေခတ္သစ္ သိပၸံပညာရပ္ နယ္ပယ္ဆိုတာလည္း ျဖစ္ထြန္းလာစရာအေၾကာင္း ရိွေတာ့မွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး လို႕ဘဲ ဆုိခ်င္ပါေတာ့တယ္။

Sources:
Morgan, M. (2007). Lost History. Washington D.C. : National Geographic Society.
Masood, E. (2006). Science and Islam. Icon Books.
“Ibn al-Haytham.” The Columbia Encyclopedia, 6th ed.. 2012.
Encyclopedia.com:http://www.encyclopedia.com/doc/1E1-IbnalHay.html
Steffens, B. (2007). Ibn al-Haytham : first scientist. Greensboro, N.C. : Morgan Reynolds Pub.
http://lostislamichistory.com/ibn-al-haytham-the-first-scientist/

စုစည္းတင္ျပသူ – ဂ်ဴလိုင္ရဲရင့္