ေအာင္ဆန္းကြင္းေဘး တျခမ္းပဲ့ဗလီ သမိုင္းအက်ဥ္း

ေအဒီ ၁၈၂၆ ခု၊ ရႏ ၱပိုစာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုအျပီးတြင္ ဘၾကီးေတာ္မင္းတရားၾကီး က မိမိ၏သစၥာေတာ္ ခံတပ္သားမ်ားကို ဆုလဒ္မ်ားေပး ခဲ့ရာ တပ္ဗိုလ္မႉးမ်ားျဖစ္ေသာ ဦးေရႊသိုင္း ႏွင့္ ဦးေရႊမိႈင္း  ညီအစ္ကို ႏွစ္ဦးက ကၽြန္ေတာ္မ်ိဳး တို႔သည္ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ရခိုင္ လူမ်ိဳးမ်ား ျဖစ္သည္႔အေလ်ာက္ ေခါင္းခ်ရန္ (၀ါ) ၀တ္တက္ရန္ ေနရာေပး ေတာ္မူပါရန္ သံေတာ္ဦးတင္ခဲ့သျဖင့္ ဘၾကီးေတာ္မင္းက လက္ရွိ ေအာင္ဆန္းကြင္းအနီး ေနရာတြင္ ေျမေနရာ လႉဒါန္းခဲ့သည္။ ေပစာ မွတ္တမ္း ရွိခဲ့သည္။ ၁၈၅၂ ခုႏွစ္ ဒုတိယအဂၤလိပ္ ျမန္ မာစစ္ပြဲအျပီးတြင္ စစ္ဗိုလ္ ဆာ ဖယ္ရာက လမ္းေဖာက္ခဲ့ရာ လမ္းႏွင့္မလြတ္၍ ဖဲ႔ခ်ခဲ့ရသျဖင့္ တစ္ျခမ္းပဲ့ ဗလီဟုတြင္ခဲ့သည္။

အဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲတြင္ ပန္း၀ါႏွင့္ ၀က္ထီးကန္ တုိက္ပြဲတို႔တြင္ ျမန္မာတပ္မ်ား၏ စစ္ေရးစြမ္အင္ကို အဂၤလိပ္ တို႔က ေအာက္ပါ အတိုင္း ဖြင့္ဟထားပါသည္။

ထိုျမန္မာတပ္အားလံုး၏ စစ္ဆင္ေရးဗ်ဴဟာမွာ အဆင့္အဆင့္ ခ်ီတက္တပ္စြဲေလ႔ရွိေသာ ခံတပ္စ္ဆင္ေရးသာလွ်င္ ျဖစ္၏ ။ ထိုခံတပ္ စစ္ဆင္ေရးမ်ား၍ ျမန္မာတို႔သည္ စိတ္ကူးဉာဏ္ေကာင္းသူမ်ားျဖစ္ျပီး စိတ္ေရာကိုယ္ပါ အားတက္သေရာ ျပဴမႈဆင္ႏြဲ ေလ႔ရွိသည္။ ခံကတုတ္မ်ားကေန၍ မယိမ္းမယိုင္ေသာစိတ္ဓါတ္ ရဲရင့္ေသာ သူရ သတၱိတို႔ျဖင့္ ရင္ဆိုင္ေလ႔ရွိကာ ထိုျမန္မာတို႔အား စစ္ေျမျပင္ရွိ စစ္သားမ်ားအျဖစ္ ႏွင့္မူကား ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေကာင္းသူမ်ားအျဖစ္ ေတြ႕ရ၏”

မဟာဗႏၶဳလႏွင့္အတူ အစၥလာမ္ဘာသာ၀င္ ေနမ်ိဳးဂုဏၰရတ္ ခန္ဆပ္ဗိုလ္ ႏွင့္ ေခါင္းဦးေရႊမိႈင္း ဦးေရႊသိုင္း ေခၚ မြတ္စလင္ စစ္ဗိုလ္ စစ္သားမ်ားမွာ ဗိုလ္မႉး၀ါဟစ္ကဲ့သို႔ အဂၤလိပ္ဘက္မွ မြတ္စလင္စစ္သည္မ်ား ႏွင့္ ဘာသာတူ မႈကိုမၾကည္႔ပဲ အမိႏိုင္ငံ မ်က္ႏွာကို ၾကည္႔ကာ တုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည္။

ေခါင္းဦးေရႊမိႈင္းမွာ ရခိုင္စုရပ္ စစ္ဗိုလ္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ျပီးမြတ္စလင္ ျမန္မာရဲမက္ ၅၀၀ ပါ စစ္တပ္ သိမ္ၾကီးတပ္ကို တာ၀န္ယူခဲ့ သည္။ သိမ္ၾကီးတပ္မွာ သိမ္ျဖဴခံတပ္ကိုေခၚပါသည္။ ဘၾကီးေတာ္မင္းလက္ထက္ ေဂါ့ေတာ့ ပုလႅင္ တိုက္ပြဲကား အေရးၾကီးလွေပ သည္။ အဂၤလိပ္တို႔ဘက္မွ စစ္သည္ ေသာင္းေက်ာ္ပါ၀င္ခဲ့သလို ျမန္မာ႔ အင္အားကလည္း မေသးလွသမို႔ အဂၤလိပ္တပ္မ်ားမွ အက် အဆံုးမ်ားစြာႏွင့္ ေနာက္ဆုတ္ခဲ့ရသည္။ ဤ တိုက္ ပြဲတြင္လည္း ခန္ဆပ္ဗိုလ္ဦးစီးေသာ ျမင္းတပ္သား တစ္ရာေက်ာ္ပါ၀င္ျပီး တုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကေပသည္။ (ကုန္း ေဘာင္ေခတ္ ရာဇ၀င္ေတာ္ၾကီး ဒုတိယတြဲ စာမ်က္ႏွာ ၃၇၆-၃၇၇)

ဤသို႔ ဘၾကီးေတာ္မင္းတရားၾကီးက တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ိဳးအေပၚ သစၥာရွိစြာႏွင့္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကေသာ တပ္မေတာ္ သားမ်ားကို ဂုဏ္ျပဳသည့္အခမ္းအနားတြင္ ကုလားပ်ိဳ၊ ေသနတ္အစု သား ၁၃၀၀ ေက်ာ္တို႔ကို ေဘာက္တိုေရႊ ပိန္း၊ မ်ဥ္းတိုသကၠလပ္ စိမ္း၊ မ်ဥ္းရွည္းသကၠလပ္ နီ၊ သကၠလပ္ စိမ္းအျဖဴ ဆင့္တို႔ကိုခ်ီးျမင့္ခဲ့သည္” ဟူ၏။ ( ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ရာဇ၀င္ေတာ္ၾကီး ၊ဒုတိယတြဲ ၊စာ – ၄၇၇)

အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕သမားမ်ားႏွင့္ တုိက္ၾကသည္႔စစ္ပြဲမွာ အသက္စြန္႔ျပီး တိုက္ခိုက္ၾကသူ တပ္မေတာ္သားမ်ားတြင္ တုိင္းရင္းသား အစၥ လာမ္ဘာသာ၀င္မ်ား ပါရွိခဲ့ျခင္းသည္ သမိုင္း၏ ထြန္းေျပာင္မႈ တစ္ရပ္ပင္ မဟုတ္ပါလား…

၀ါးခယ္မေမာင္မင္းႏိုင္ ၏ ျမန္မာ႔လြတ္လပ္ေရး ၾကိဳးပမ္းမႈ သမိုင္း၀င္မြတ္စလင္မ်ားစာအုပ္ မွ ေကာက္ႏႈတ္ ေဖၚျပပါသည္။